Multa paucis

Multa paucis

Επιγραφές -- ολιγόστιχα έμμετρα και πεζά κείμενα γραμμένα πάνω σε διάφορα πράγματα (δώρα, βιβλία, ταφόπετρες και άλλα…)

Επιγραφές

Αρχαίες επιτύμβιες επιγραφές

Επιτύμβιες επιγραφές πάνω στους τάφους διάσημων ανθρώπων

Σύγχρονοι επιτάφιοι

Επιτάφιοι από λογοτέχνες

Τελευταία φράση

Παράξενες διαθήκες

Επιγραφές

Πάνω σε καθρέφτη
Αγάπη μου,
μην κοιτάς στον καθρέφτη,
εκεί θα δεις μόνο το είδωλό σου
και ο καθρέφτης δεν μπορεί να πει τίποτα.
Κοίτα μες στα μάτια μου
και θα δεις το θαυμασμό μου,
και θα σου πω - χωρίς να κολακεύω -
πως είσαι η πεντάμορφη
και πόσο σε λατρεύω.
Γ. Σοϊλεμεζίδης
16.08.98
###

Πίσω από φορτηγό

< βιαστικοί
απελπισμένοι >

Μη σφίγγεσαι πάνω μου, δεν είμαστε στο κρεβάτι.

Εάν διαβάζεις αυτά τα γράμματα, τότε με πλησίασες επικίνδυνα.

Μην εμπιστεύεσαι τη γυναίκα σου και τα φρένα σου.

Ξέρω πως τρέχω με πολύ μικρή ταχύτητα, όμως είμαι μπροστά σου.

Στο πίσω μέρος μιας μεγάλης νταλίκας
Εδώ δουλεύουν πεντακόσια άλογα και ένας γάιδαρος.*
###

Στη βιτρίνα ενός καταστήματος
Δεν υπάρχουν υψηλές τιμές, υπάρχουν τιμές που σας βολεύουν ή όχι.
###

Στον καθρέπτη
Οι άλλοι δεν είναι πιο όμορφοι…
###

Στο γυαλί ενός ταξί
Πες, μπες, κάτσε, σιώπα και κρατήσου!
###

Πάνω στο κρασοπότηρο
Έφυγε εκείνος που έπινε κρασί, κι εκείνος που πίνει θα φύγει.
Μήπως αθάνατος θα μείνει, εκείνος, που δεν πίνει.
Ρ. Γκαμζάτοφ*
###

Πάνω στη συλλογή ποιημάτων
Όπως το μνήμα το μοναχικό στην ερημιά
την προσοχή του οδοιπόρου αποσπάει,
έτσι ο στοίχος μου που τραγουδάει την πεθυμιά
την απαθής ματιά σου να τραβάει.
Μ. Λέρμοντοφ*
###

Πάνω στη βάση του Αγάλματος Της Ελευθερίας
Σε μένα δώστε τους φτωχούς, τους καταπονημένους,
Τους δύστυχους που λαχταρούν λευτεριά ν’ αναπνεύσουν
Τους άθλιους που αρνήθηκε η κοσμοβριθής ακτή σας
Στείλτε τους άστεγους, μικρούς, καραβοτσακισμένους
σε μένα: στην πύλη δίπλα τη χρυσή, τη φλόγα μου υψώνο!
###

Στον ανδριάντα του Πολωνού αστρονόμου Ν. Κοπέρνικ (1473-1543)
Εκείνος που σταμάτησε τον Ήλιο και κίνησε τη Γη
###

Στον ανδριάντα του μεγάλου Νεύτωνα
Εκείνος που ξεπέρασε με τη διάνοιά του την ανθρωπότητα
###

Στην είσοδο του κινέζικου μαιευτηρίου
Φτάνει πια!!!
###

Στην είσοδο του Μεγάρου Ειρήνης στη Χάγη
Θέλεις ειρήνη, να τηρείς τη δικαιοσύνη.
###

Επιγραφές - πινακίδες

Στο κρεβάτι ενός αρρώστου
Εγώ μπορεί να έχω καρκίνο αλλά ο καρκίνος δεν υπερέχει εμού!
###

Στην πόρτα του ψυγείου
Απαγορεύετε το άνοιγμα ύστερα από τις εννέα το βράδυ!
###

Δίπλα σε στεγνωτήρα σε τουαλέτα
Μην πατάτε το κουμπί με βρεγμένα χέρια.
###

Σε ένα νεκροταφείο
Μη μαζεύετε λουλούδια, παρά μόνο από το δικό σας τάφο.
###

Στην μπιραρία
Η μπίρα έχει δύναμη, το νερό – μικρόβια.
###

Στο γραφείο του αμερικανού πρόεδρου Λ. Τζόνσον
Τίποτα δεν μαθαίνεις, ως που μιλάς.
###

Στο εργοστάσιο μπαρουτιού
Το κάπνισμα είναι ο καλύτερος τρόπος για να βγείτε από αυτό το κτίριο δια μέσου του τοίχους.
###

Μπροστά σε μια λακκούβα
Ανοίξαμε και σας περιμένουμε.
###

Διατηρείτε την Αθήνα καθαρή, πετάτε τα σκουπίδια σας στον Πειραιά.
###

Σε μαγαζί
Οι παραγγελίες θα εκτελούνται μαζί με τους πελάτες.
###

Σε μαγαζί
Αν είστε απαιτητικοί απευθυνθείτε σε μας. Θα σας εξηγήσουμε γιατί δεν πρέπει να είστε.
###

Ζητούνται αναρχικοί για κατεδάφιση πολυκατοικίας.
###

Πινακίδα στον Ιερό Ναό Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στο Παπάφειο στην Θες/νίκη.
Η χρήση των κινητών τηλεφώνων στο εσωτερικό του ναού εμποδίζει την επικοινωνία με τον Θεό. Παρακαλούμε να τα απενεργοποιήσετε.
###

Ο βερεσές επέθανε και πάει το τεφτέρι
κι άφησε για διαθήκη του: «Με τα λεφτά στο χέρι».
###

Επιγραφή πάνω σε κάθε κατασκευή,
δηλαδή «έργο» του ανθρώπου

Αυτό το προϊόν περιέχει:
30% ανθρώπινο μόχθο,
10% κλεμμένη γη,
24% αλλοτριωμένες σχέσεις,
15% δηλητηριασμένα ποτάμια,
7% μοναξιά
###

Επιγραφές στον τοίχο

Μην γράφετε πάνω στους τοίχους!

Οι ήρωες σας είναι με αναβολικά και εσείς με αντικαταθλιπτικά.

Εκεί που κόβεται το ρεύμα, σταματάει και ο πολιτισμός σας.

Με πάθος, σκέψη και λίγη φαντασία,
Εμπρός να καταστρέψουμε αυτή την κοινωνία.

Είναι επικίνδυνο να ζεις με ασφάλεια, επικίνδυνο και θανάσιμα ανιαρό.

Μην περιμένεις να χιονίσει, για να δεις μια άσπρη μέρα.

Τρομοκρατία είναι η μισθωτή σκλαβιά

Η ευτυχία θα είναι η εκδίκησή μας.

Όχι στο τσίρκο με τετράποδα και δίποδα ζώα.

Έλληνες κοιτάτε τον ουρανό!
(επιστρέφοντας από την Χαλκιδική)

Θέλω να ξυπνήσω ένα πρωί και να δω τον κόσμο ελεύθερο, δίχως πολέμους, σύνορα, πατρίδες και κράτη.

Μίζα, μιζέρια και μπετόν αυτός είναι ο κόσμος των αφεντικών.

Όχι στα ναρκωτικά. Δεν φτάνουν για όλους.

Η κινητή τηλεφωνία και η μαλάκυνση του εγκεφάλου παντρευτήκανε.

Αυτοί που νομίζουν ότι τα ξέρουν όλα, εκνευρίζουν εμάς που τα ξέρουμε.

Η χώρα καταστρέφεται από την αδιαφορία, αλλά τι με νοιάζει εμένα;

Οι τοίχοι έχουν αυτιά και τα αυτιά μας τοίχους.

Ο Χριστός δίδαξε και πέθανε. Οι καθηγητές τι περιμένουν;

Κολόμβε, γαμώ την περιέργειά σου.

Το Αιγαίο ανήκει στα ψάρια του.

Το Lifestyle είναι μαγικό, από μηδενικό σε κάνει νούμερο.

Έγχρωμη TV, ασπρόμαυρη ζωή.

Αν υπάρχει Θεός, τη βάψαμε…

Το μίσος είναι η οργή των αδύνατων.

Εσείς μιλάτε για ζημιές.
Εμείς μιλάμε για ζωές.

Όσο το χρήμα λατρεύεται σα Θεός, τόσο η τηλεόραση θα είναι με το διάβολο

Δεν υπάρχει καμιά θεραπευτική αγωγή, για μια τόσο άρρωστη κοινωνία.

Όλη η τέχνη είναι ένα ψέμα.

Η γνώση δεν έκανε ποτέ κανέναν καλύτερο.

Οι δολοφόνοι και οι τρομοκράτες
Φοράνε λευκούς κράνους και γραβάτες.

Τα σύνορα είναι χαρακιές πάνω στο σώμα του πλανήτη.

Υστερικός Υλισμός

Δε θα γίνεις άνθρωπος ποτέ, οπαδέ, οπαδέ…

Από τότε που οι σερβιέτες έβγαλαν φτερά το μ… έγινε για μας άπιαστο όνειρο.

Η φώκια, η χελώνα και η αρκούδα, ο φερετζές του οικολόγου-ιούδα!!!

Όποιος σοκάρεται με την πράξη που τον έφερε στη ζωή είναι βλάκας.

Ψηφήστε τον Αλή-Μπαμπά, αυτός έχει μόνο 40 κλέφτες.

Στον τοίχο του Μεγάρου Δικαιοσύνης (Θεσσαλονίκη)
Φωτιά, φουρνέλο σε τούτο το μπουρδέλο.

Να σε ενοχλούν οι διαφημίσεις και όχι τα συνθήματα

άνω

Αρχαίες επιτύμβιες επιγραφές

Στην ταφόπλακα του Περικλή
Ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος.
Θουκιδίδης
###

Σε κάποιον που δολοφονήθηκε από ληστή και που θάφτηκε από ίδιο
Τι ζωή μου πήρες, μου χαρίζεις τάφο, αλλά με κρύβεις, δεν με θάβεις.
Μακάρι κι εσύ τέτοιο τάφο να πάρεις
Αγνώστου (αποστολέας Χ. Θεοδωρίδης)
###

Ήρθες, το πιο γλυκό γεγονός της ζωής μου, εσύ που μ' ελευθέρωσες από τις αρρώστιες και τους βασανιστικούς κόπους.
Αδέσποτον (αποστολέας Χ. Θεοδωρίδης)
###

Η προσδοκία του θανάτου είναι ένα βάσανο γεμάτο πόνους και αυτό είναι που κερδίζει ένας θνητός όταν κλείνει τα μάτια. Γι' αυτό λοιπόν μην κλάψεις εκείνον που φεύγει από τη ζωή. Γιατί δεν υπάρχει άλλο βάσανο μετά το θάνατο.
Παλλάδα (αποστολέας Χ. Θεοδωρίδης)
###

Στον τάφο του Αγαμέμνονα που είναι στις Μυκήνες
Τον τάφο βλέπεις, ξένε,
του Ατρείδη Αγαμέμνονα,
που πέθανε σφαγμένος από την ολέθρια γυναίκα του
κι από τον Αίγισθο.
Αριστοτέλης (μετάφραση Γ. Τζανής)
###

Στον τάφο του Νέστορα που βρίσκεται στην Πύλο
Το βαθυστόχαστο γενναίο άνθρωπο,
που έχει ψυχή και νου,
το Νέστορα τον Πύλιο,
εγώ η Πύλος τον κρατώ μέσα στη γη μου.
Αριστοτέλης (μετάφραση Γ. Τζανής)
###

Στον τάφο του Οδυσσέα που βρίσκεται στην Τυρρηνία
Τον άνδρα αυτό τον πολυμήχανο,
που πέθανε σ' αυτή τη γη,
απ' όλους τους ανθρώπους τον πιο ξακουστό
τον σκέπασε ο τύμβος.
Αριστοτέλης (μετάφραση Γ. Τζανής)
###

Στον τάφο του Τληπολέμου που βρίσκεται στη Ρόδο
Το γιο του Ηρακλή
το λεοντόκαρδο Τληπόλεμο
που έσπαζε τις τάξεις των εχθρών
αυτή η πολυκυματούσα Ρόδος τον κρατά στην αγκαλιά της.
Αριστοτέλης (μετάφραση Γ. Τζανής)
###

Στον τάφο του Αχιλλέα που βρίσκεται στη Τροία
Αυτός ο Θεσσαλός ο άνδρας,
ο Αχιλλεύς,
σε τούτο δω το μνήμα έχει θαφτεί
και θρήνησαν οι εννέα Πιερίδες Μούσες.
Αριστοτέλης (μετάφραση Γ. Τζανής)
###

Στον τάφο του Αιήτη που είναι στην Κολχίδα
Των Κόλχων των πολύχρυσων
το βασιλιά Αιήτη
η Μοίρα των θεών που τα δαμάζει όλα
εδώ τον νεκροστόλισε.
Αριστοτέλης (μετάφραση Γ. Τζανής)
###

Στον τάφο του εργάτη
Του Κροίσου δεν κοιτάς τον τάφο, άνθρωπε,
μα ενός φτωχού εργάτη.
Είναι μικρός ο τύμβος
μα για μένα αρκετός.
Αλέξανδρος ο Αιτωλός (μετάφραση Γ. Τζανής)
###

Ο τάφος του μισάνθρωπου Τίμωνα
Πέταξα την ψυχή μου την κακότυχη
κι έχω θαφτεί εδώ.
Το όνομά μου δε θα μάθετε.
Κακοί, με συμφορές κακές μακάρι να χαθείτε.
Τίμων ο Φλειάσιος (μετάφραση Γ. Τζανής)
###

Στον τάφο του πεθαμένου κοριτσιού
Αυτά ήταν τα τελευταία λόγια
που είπε στην αγαπημένη της μητέρα η Γοργώ
με δάκρυα, τυλίγοντας τα χέρια στο λαιμό της:
"Πλάγιασε πάλι δίπλα στο πατέρα και μακάρι ν' αποκτήσεις
άλλο κορίτσι με καλύτερη από μένα μοίρα,
να σε φροντίσει στα βαθιά γεράματά σου".
Σάμιος ο Εδεσσαίος (μετάφραση Γ. Τζανής)
###

Ξένε, μη σου φανεί βαρύ,
καθώς περνάς, λίγο να σταματήσεις.
Αγνώστου (μετάφραση Γ. Τζανής)
###

Στον τάφο των Τριακοσίων
Ω ξένε διαβάτη, που περνάς, πες στους Λακεδαιμονίους ότι είμαστε θαμμένοι εδώ, υπακούοντες στα προστάγματά τους.
###

Στάθι καί οίκτιρον (Σταμάτα και δάκρυσε)
###

άνω

Επιτύμβιες επιγραφές πάνω στους τάφους
διάσημων ανθρώπων

Του Γάλλου φυσικού Α. Αμπέρ (1775-1836)
Επιτέλους ευτυχισμένος
###

Του Αμερικάνου πολιτικού, φυσικού και συγγραφέα
Β. Φρανγκλίνου (1706-1709)
Εκείνος που άρπαξε από τον ουρανό τον κεραυνό
κι απ' τους τυράννους τα σκήπτρα
###

Του Γερμανού φυσικού Ι. φον Φραουνχόφερ (1787-1826)
Πλησίασε τα άστρα
###

Του Μεγάλου Ι. Νεύτων (1643-1727)
Εδώ αναπαύεται ο Ισαάκ Νεύτων που με απαράμιλλη δύναμη του νου και ισχύ της μαθηματικής πρώτος εξήγησε τις κινήσεις των πλανητών, τις τροχιές των κομητών, τη άμπωτης και τη παλίρροια του ωκεανού…
###

Του Νίκου Καζαντζάκη
Δεν φοβάμαι τίποτε, δεν ελπίζω τίποτε, είμαι ελεύθερος.
###

Του Γιώργου Βιζυηνού
Και μονάχ' αντιχούνε στη μαύρη σιγή
τα πικρά, τα πικρά μου τραγούδια
###

Του Όσσο (Μπαγκαβάν Σρι Ρατζνίς)
Ποτέ δε γεννήθηκα. Ποτέ δεν πέθαινα.
Μόνο σαν επισκέπτης ήρθα στη Γη
μεταξύ 11 Δεκεμβρίου 1931 και 19 Ιανουαρίου του 1990.
###

Του Φράνσης Μπέικον
Κάποτε έτσι καθόταν ο Φράνσης Μπέικον, ο βαρόνος Βέρουλαμ και βικόντης Σεντ Ολμπάν,
γνωστός με ένδοξους τίτλους: "Φωστήρας της Επιστήμης" και "Νόμος της Ευγλωττίας".
Κατάφερε να κατανοήσει την Σοφία της Φύσης και τα μυστικά της Ζωής.
Εκτέλεσε την εντολή της Φύσης στο χρόνο του Κύριού μας το 1626 σε ηλικία 66 ετών.
Ας επιστραφούν όλα στην αρχική τους κατάσταση! *
###

Του ποιητή Βσέβολοντ Μπαγκρίτσκι
Δεν δέχομαι την αιωνιότητα!
Γιατί με βάλατε στη γη;
Δεν ήθελα να μπω στο χώμα
από την αγαπημένη μου Γη!
Μ. Τσβετάγεβα*
###

Του ποιητή Αλεξάντρ Γκριμπογέντοφ
Η διάνοιά σου και τα έργα σου είναι αθάνατοι στη μνήμη των Ρώσων, όμως γιατί σε επέζησε η αγάπη μου.
Ν. Γκριμποέντοβα*
###

Του Γεράρδου Μερκατόρε (1512 – 1594) του ιδρυτή της χαρτογραφίας.
Φίλε περαστικέ! Μη φοβάσαι πως το βάρος της ταφόπετρας του θαμμένου εδώ Μερκατόρε είναι για αυτόν μεγάλο, αφού όλοι η Γη δεν αποτελούσε φορτίο για τον άνθρωπο ο οποίος σαν Άτλαντας κουβαλούσε στους ώμους του όλο το βάρος της.*
###

Του Ιωάννη Κέπλερ (1571 – 1630), του μεγάλου αστρονόμου:
Μια φορά καταμέτρησα τον ουρανό,
Τώρα μετράω την σκιά της Γης.
Το πνεύμα μου έμεινε στα επουράνια,
Ενώ το φθαρτό σώμα μου είναι κάτω από τη Γη.*
###

Στον τάφο του Τίμωνα μισάνθρωπου
Διαβάτη, αφού αφήκα μιαν άθλια ζωή, κοιμάμαι σ΄ αυτόν τον τάφο. Μη ζητήσεις να μάθεις το όνομά μου αλλά πήγαινε στον διάβολο.
###

Του Ντ. Κάρνετζι για τον εαυτό του
Εδώ κείται ο άνθρωπος που ήξερε πώς να μαζεύει γύρω του ανθρώπους πιο έξυπνους απ’ αυτόν.
###

Του ΨευδοΣαίξπηρ
Καταραµένος να 'ναι όποιος µετακινήσει τα οστά µου.

Στον τάφο του Ροβεσπιέρου
Περαστικέ! Μην κλαίς πάνω στο άψυχο μου σώμα,
Γιατί αν ήμουν ζωντανός εγώ, εσύ θα ήσουν πτώμα.

Στον τάφο του Ντ. Κάρνετζι, αυτοεπιτάφειο*
Εδώ βρίσκεται ένας που ήξερε πώς να εξαπατήσει τους ανθρώπους πιο έξυπνους από τον εαυτό του.

Επιτάφιο του ποιητή Ιωσήφ Μπρόντσκι
«Δεν τελειώνουν όλα με τον θάνατο» (Letum non omnia finit).

άνω

Σύγχρονοι επιτάφιοι

Η παλιά γαλλική παροιμία λέει: «Εάν κάποια στιγμή θα νιώσεις τον εαυτό σου σαν πιο ευτυχισμένος άνθρωπος πάνω στη γη, τότε πήγαινε στο νεκροταφείο. Και όταν θα νιώσεις σαν πιο δυστυχισμένος, πήγαινε ξανά εκεί». Αυτή τη συμβουλή συχνά δίνουν οι φιλόσοφοι και οι ψυχολόγοι. Πράγματι, εκεί μέσα στην οδυνηρή σιγή του νεκροταφείο, κοιτάζοντας τις ξεθωριασμένες φωτογραφίες, διαβάζοντας τις γεμάτες πόνο επιτύμβιες επιγραφές πάνω στης μαύρες πλάκες, αμέσως θεραπεύεσαι και από την τρελή ευφορία της ευτυχίας και τον αφόρητο ψυχικό πόνο.

Η δύναμη του επιτάφιου

Ο φίλος μου ήταν κάτω των 30 ετών όταν παντρεύτηκε. Αγαπούσε τη σύζυγό του, και προφανώς η ευτυχία τους φαίνονταν πλήρεις και σαφείς. Όμως, κάποια μέρα ήρθε σε μένα να μου πει πως αποφάσισε να αυτοκτονήσει: και η αιτία ήταν πως είναι ως άνδρας ανίκανος. Τον άκουσα, άναψα τσιγάρο και μετά απάντησα:
– Κοίταξε στη ζωή σου δεν έχω κανένα δικαίωμα να επέμβω. Μπορείς να αποφασίσεις μόνο εσύ τι θα κάνεις με τη ζωή σου. Αλλά θέλω φιλικά να σε προειδοποιήσω: θα εκχυδαΐζω και θα εξευτελίζω την ηρωική πράξη σου με κάποιο βρώμικο επιτάφιο. Σκέψου το καλά. Και το βράδυ είχα ήδη φέρει και το επιτάφιο:

Περιφρονούσε τα λεφτά, τη δόξα και την εξουσία
ο φίλος μου ακόμη νέος.
Απ’ την ακίνητη περιουσία
ο μακαρίτης είχε μόνο πέος.

Ο φίλος μου εξοργίστηκε, αλλά και γέλασε, δυο φορές μ’ έβρισε, αλλά προφανώς άρχισε να σκέφτεται. Μετά εγώ έφυγα, σίγουρος πως έκανα το καθήκον μου. Σε λίγο όλα διορθώθηκαν, ο φίλος μου ανάρρωσε! Και όλα στην οικογένεια πήγαιναν ωραία. Νομίζω πως σ’ αυτήν τη περίπτωση το επιτάφιο έδειξε την μυστηριώδη δύναμή του.
Ι. Γκουμπερμάν*

Δεν είχε φήμη του σοφού
και του παλικαρά τη δόξα δεν κατείχε,
όμως να υποκλίνεσαι στον τάφο του,
γιατί τη φήμη του Ανθρώπου είχε.*
###

Ε! ζωντανέ, ακόμη κι αν όλη η ζωή σου είναι μια μαυρίλα.
Να παρηγορηθείς!
Πίστεψε με, χειρότερη η δική μου μοίρα-ανατριχίλα.*
###

Περαστικέ! Κοιτάζοντας την ταφόπετρά μου τη βαριά,
Να θυμηθείς πως έχει τέλος της Ζωής το σεργιάνι.
Βιάσου να πλέξεις από τις πράξεις καλοσύνης το στεφάνι.*
###

Απ' την καρδιά μου όλα τα πρόσωπα του κόσμου
Δεν πρόκειται να σβήσουν το δικό σου.*
###

Συγνώμη που μας έμεινε μονάχα,
Στον τάφο σου να φέρουμε λουλούδια δετά.
Συγνώμη που μας έμεινε ο αέρας,
Τον οποίον δεν πρόλαβες να αναπνέεις αρκετά.*
###

Τόσα πολλά δικά μας έφυγαν μαζί σου.
Τόσα πολλά δικά σου έμειναν μαζί μας.*
###

Να επιστρέψεις δεν μπορείς
Αδύνατον να ξεχαστείς.*
###

Δε θα επιστρέψεις, δε θα κοιτάξεις πίσω,
Δεν πρόκειται να γίνεις σοφός κι ασπρομάλλης.
Στη μνήμη μας θα μείνεις για πάντα
Ως ζωντανός και νεαρός πεχλιβάνης.*
###

Δεν περιγράφεται ο πόνος της ψυχής,
Τα μάτια μου στερεύουν απ' το κλάμα.
Το σπίτι εγκατέλειψες,
Με τη χαρά αντάμα.*
###

Αυτόν τον κόσμο άφησες σε μια στιγμή,
Ενώ ο πόνος έμεινε για πάντα.*
###

Καλή μου, ελπίζω, τώρα πίστεψες ότι ήμουν άρρωστος;
###

Κοιμήσου καλά, αγαπητέ σύζυγε, καθηγητά των οικονομικών επιστημών.*
###

Εάν θαμμένος ήσουν εσύ, θα διάβαζα εγώ.*
###

Μας άφησες τόσο νωρίς, αγαπητή μητέρα! Ευγνώμονα παιδιά.*
###

Μέσα στο χρόνο αυτό συμβαίνει:
μέσα του ζεις και πεθαίνεις.*
###

Η ζωή μας γεμάτη με πένθη,
αγκάθια έχει περισσότερο, παρά άνθη.*
###

Τα πάντα έχουν πάνω στη γη το χρόνο τους,
τα πάντα έχουν τη στιγμή.
Έχουν το χρόνο γέννησης, γνωρίζουν και την παρακμή.*
###

Απ' το σκοτάδι ερχόμαστε στο φως,
όμως ξανά στο τέλος φεύγουμε στο σκότος.*
###

Αν κάποιος σε ρωτήσει, γιατί έφυγα τόσο πρόωρα,
μην κρύβεις, πες του την αλήθεια:
ο, τι να παίρνω πάνω μου τα πάθη των άλλων,
ήταν μια έμφυτη συνήθεια.*
###

Εγώ έχω του τάφου το ψυχρό το σκοτάδι,
εσύ της αγάπης το τρυφερό χάδι.*
###

Μη μου ζητάς να βοηθήσω απ' τον τάφο μου.
Την θλίψη σου να μειώσω, πώς;
Όσο μαύρη η νύχτα, τόσο πιο λαμπερά τ' αστέρια,
όσο βαθύ το πένθος, τόσο πιο κοντά ο Θεός…*
###

Μαζί σου πήρες όλα στην κάτω κοίτη
Το γέλιο, τη χαρά για πάντα έκλεψες από το σπίτι.
Ερχόμαστε με ελπίδα
Τη συμβουλή σου να ακούμε
Δύσκολα χρυσέ μας πατέρα
Χωρίς εσένα να ζούμε
###

Ο πόνος δεν μετριέται,
Τα δάκρυα δεν τελειώνουν
Οι μέρες χωρίς εσένα
Το νόημα της ζωής μειώνουν.
###

Η αγάπη μου για σένα μωρό μου
Μόνο μαζί μου θα πεθαίνει
Ο πόνος ο γλυκός
Στην καρδιά μου θα μένει.
###

Ένα αστέρι λιγότερο έμεινε στη γη.
Ένα αστέρι περισσότερο έγινε στον ουρανό.
Μη με φωνάζετε
Δεν πρόκειται να ‘ρθω.
Μη βιάζεστε κοντά μου
Θα σας περιμένω εδώ.
###

Τους γονείς σου εγκατέλειψες νωρίς
Η πληγή αιμορραγεί ακόμη
Και
Ο γιος σου μεγαλώνει
Χωρίς να ξέρει την λέξη «μαμά»
###

Σ’ ευχαριστώ για τη συντροφιά που μου έκανες τόσα χρόνια….
###

Ως ζωντανή σε φανταζόμαστε με τέτοια ευκολία
Στο θάνατό σου να πιστέψουμε αδυνατούμε
###

Στην μνήμη, στην καρδιά καρφώθηκε ο πόνος
Και δεν ξεχνιέται η τραγική ημέρα.
Τίποτα πιο πικρό κι οδυνηρό
Απ’ την απώλεια συζύγου και πατέρα
###

Τι κρίμα!
Η ζωή σου ήταν τόσο σύντομη γαλήνη,
αλλά μας άφησες τόσα πολύτιμα πράγματα:
αγάπη, ελπίδα, αιώνια μνήμη
###

Πάνω στον τάφο των πεσόντων της Μάχης της Κοχίμα στην Ινδία (1944)
Όταν πας στην πατρίδα
Μίλησέ τους για μας και πες τους,
Ότι για το δικό τους αύριο
Δώσαμε το δικό μας σήμερα.
###

Δε θα είσαι ποτέ μόνος αφού είμαστε μόνοι χωρίς εσένα
###

Όταν ήμουν ζωντανή δε με εκτιμούσες αγάπη μου. Πέθανα και τώρα αν εκτιμάς ή δεν εκτιμάς για μένα δεν έχει καμία σημασία, αγάπη μου…
###

Το μάθημα αποδοχής του θανάτου είναι το τελευταίο δώρο των γονιών.
###

Εύκολα για μένα να σκεφτείς,
Εύκολα εμένα να ξεχάσεις.
###

Στον τάφο για δύο
Α. Ήμουν πλούσιος σαν Κροίσος.
Β. Εγώ ήμουν σαν Λάζαρος φτωχός.
Μαζί: Αλλά στον Άδη πάμε μαζί, χωρίς αποσκευές, ολοταχώς.*

Στον τάφο του καριερίστα
Όλοι τη ζωή του αγωνιζόταν να σκαρφαλώσει ψηλά
παρουσιάζοντας τον απαίσιο μηχανορράφο.
Καλά που υπάρχει επιτύμβια πλάκα,
αλλιώς θα είχε σκαρφαλώσει κι απ' τον τάφο.*
###

Στον τάφο του τσιγκούνη
Ήταν πολύ τσιγκούνης ο μακαρίτης,
κι όταν έπαθε γαστρικό,
πέθανε χαρούμενος, αφού ξεγέλασε τον γιατρό
και δεν αγόρασε κανένα γιατρικό.*
###

Στον τάφο του γκρινιάρη
Πάντα δυσαρεστημένος ήταν και ζαβός,
και γκρίνιαζε και ύβριζε με κακία, ο άθεος.
Λένε πως ακόμα και μες στον τάφο του γκρινιάζει.
Τουλάχιστον δεν ακούγεται. Δόξα σοι ο Θεός!*
###

Στον τάφο της πόρνης
Πολύ παράξενο αυτό το κασόνι.
Πρώτη φορά, ξαπλωμένη, ανάσκελα και μόνη.*
###

Στον τάφο μιας σκανταλιάρας
Μπορούσε να στριγκλίζει όλοι μέρα.
Όμως αν γνώριζε πως θα πάψει να ζήσει,
τότε θα έβγαζε περισσότερη φοβέρα,
θα είχε και τις νύχτες καυγαδίσει.
###

Στον τάφο του ψεύτη
Μικρός, μικρός το ψέμα έκανε συνήθεια,
την ειλικρίνεια απωθούσε με μίσος.
Κι όταν είπε μια φορά τυχαία την αλήθεια,
κατάπληκτος απέθανε αμέσως.
###

Του οδηγού της φόρμουλας 1
Γεννήθηκε και πέθανε από μια τρύπα στο λάστιχο.*
###

Ο αποχωρισμός είναι το πεπρωμένο μας. Να συναντηθούμε η ελπίδα μας.
###

Επιτάφιο του αισιόδοξου
Σε όλους φιλάκια! Θα ειδωθούμε.

άνω

Επιτάφιοι από λογοτέχνες

Στον τάφο του σχολαστικού δασκάλου
Στον Άδη σκοτεινό κατέβηκε αυτός
Που μάθαινε παιδιά, βασανίζοντας όλους.
Ίσως εκεί απ' τα παιδιά του Σατανά
Θα αναθρέψει τους γνήσιους διαβόλους.
Ρ. Μπερνς*

Στον τάφο του δειλού
Δεν είχα θάρρος για να κοιτάζω στα μάτια τη θανή
Στην μεσημβρινή επίθεση μια μέρα πριν.
Κι οι άνθρωποι μου δένοντας τα μάτια
Τη νύχτα με συνόδευσαν σ' αυτήν.*
Ρ. Κίπλινγκ*

Στον τάφο του νεοσύλλεκτη
Το σταυρό αυτό απέκτησα στο μέτωπο,
Την πρώτη μέρα, η πρώτη σφαίρα: στο μέτωπο.
Τα παιδιά στο θέατρο πετιούνται, λες και είναι στο λάκκωμα,
Ξέχασα ότι είναι χαράκωμα.*
Ρ. Κίπλινγκ*

Στον τάφο του εστέτ
Πήγα να κατουρήσω, όχι εκεί που όλα τα στρατιωτάκια,
Και ο ελεύθερος σκοπευτής μ' έστειλε τις δικές του "ευχές".
Νομίζω άδικα περιπαίζετε, εκείνον,
Που πέθανε και δεν πρόδωσε τις δικές του αρχές.*
Ρ. Κίπλινγκ*

Στον τάφο του χοντροκέφαλου φοβητσιάρη
Να βάζεις χώμα, λεπτό στρώμα,
Πάνω στην καρδιά του, δειλή, γυναικεία.
Αλλά πύργο ολόκληρο, χτίσε
Πάνω στο μαντεμένιο του κρανίο.*
Ρ. Κίπλινγκ*

Χωρίς εσένα η ύπαρξη
δεν έχει περιεχόμενο.
Γ. Σοϊλεμεζίδης

Στην επιτύμβια την πλάκα μου να γράψετε απλά:
(και σας παρακαλώ, ν' εκτελεσθεί σαν διαταγή μονάρχη)
"Ήταν πολύ καλός, όμως κακός διπλά.
Κάποτε ήταν, τώρα δεν υπάρχει…"
Γ. Σοϊλεμεζίδης
###

Γιατί δεν πήγες στα πρόσωπα από τη γηρατειά τσαλακωμένα,
κι ήρθες, ο Θάνατε! από τα νιάτα μου να πάρεις τη ζωή;
- Γιατί από τους κάτοικους του ουρανού έχω την διαταγή,
να μην τους φέρνω όντα άσχημα και ταλαιπωρημένα.
Μιχαήλ Άγγελος*
###

Στον τάφο του κουρασμένου άνδρα
Την ημέρα: δουλειά-απασχόληση, ακατάπαυστη
και τη νύχτα εργασία με γεύση του ιδρώτα, βάναυση.
Δόξα συ ο Θεός! Τώρα, επιτέλους, ανάπαυση!
Γ. Σοϊλεμεζίδης
###

Πού
επιτάφιο επίγραμμα

Κουρασμένος οδοιπόρος, πού θα βρει
τη στερνή, να ξαποστάσει, κατοικία;
Με απάνω φλαμουριές κοντά στο Ρήνο
ή στο Νότο με σκεπή μια φοινικιά;

Άραγε σε μια ερημιά
ξένο χέρι μες στο χώμα θα με ρίξει
ή σε κάποια ακρογιαλιά
το κορμί μου η αμμουδιά θα το τυλίξει;

Τι με μέλει; Όπου και να ‘μια ο ουρανός
του Θεού θα με σκεπάζει, και τ’ αστέρια
θα σαλεύουν πάνωθε μου ολονυχτίς
νεκροκέρια.

Χάινριχ Χάινε
Μετάφραση Θρασύβουλου Σταύρου
###

Επιτάφιο

Κύριε, δε μπορεί να μη με πρόσεξες: Είμαι ο Άνθρωπος.
Είχα καλή τύχη. Είμαι ικανοποιημένος.
Ό,τι πεθύμησα ποτέ μου, πιο πολλά κι απ’ ό,τι θα μπορούσα να ποθήσω,
Τώρα τα ‘χω. Όλα μου ήρθαν βολικά.
Η ζωή με είχε πάντα του κλότσου και του μπάτσου.
Στριμωχνόμουν στη γωνιά μου ντροπιασμένος
Κι όμως με βλέπουν πάντα και γελάγανε μαζί μου.
Μα τώρα που δε φαίνομαι. Ήμουν ένας βλάκας
Και τώρα ξέρω κείνο που η σοφία δεν τολμάει να ξέρει.
Γιατί έμαθα το τίποτα. Ήμουνα σκλάβος και τώρα
Έχω απεριόριστη ελευθερία και πλούτη
Που δεν τα διανοήθηκε κανείς. Γιατί έχω το τίποτα.
Αναζητούσα την ομορφιά και λαχταρούσα τη γαλήνη
Και τώρα έχω την τελειότητα: τι λέω, είμαι εγώ η τελειότητα:
Είμαι το τίποτα, είμαι νεκρός.
Λάσελς Αμπερκρόμπι
Μετάφραση Β.
###

Στον τάφο της μητέρας σου
Στον τάφο της μητέρας σου θα πάω αργά το δείλι
να ρίξω μοσχολούλουδα, ν' ανάψω το καντήλι,
για να της πω το ευχαριστώ με μάτια βουρκωμένα
πού σ' έκανε τόσ' όμορφη, τόσο καλή για μένα!...
Ι. Πολέμης
###

Από τον «Επιτάφιο»
απόσπασμα
Γιε μου, σπλάχνο των σπλάχνων μου, καρδούλα της καρδιάς μου
πουλάκι της φτώχειας αυλής, ανθέ της ερημιάς μου,
Πώς κλείσανε τα ματάκια σου και δε θωρείς πού κλαίω
και δε σαλεύεις, δε γρικάς τα πού πικρά σου λέω;
Στη στράτα εδώ καταμεσής τ' άσπρα μαλλιά μου λύνω
και σου σκεπάζω της μορφής το μαραμένο κρίνο.
Φιλώ το παγωμένο σου χειλάκι πού σωπαίνει
κ' είναι σα να μου θύμωσε και σφαλιγμένο μένει.
Δε μου μιλάς κ' η δόλια εγώ τον κόρφο, δες, ανοίγω
και στα βυζιά πού βύζαξες τα νύχια, γιε μου, μπήγω.

Γλυκέ μου, εσύ δε χάθηκες, μέσα στις φλέβες μου είσαι.
Γιε μου, στις φλέβες, ολωνών, έμπα βαθιά και ζήσε…
Γ. Ρίτσος
###

Όλοι μας καθόμαστε μέσα στον βόθρο, αλλά μερικοί από μας κοιτάνε τα άστρα.
Ό. Ουάϊλντ*
###

Επιτάφιος – πεθαμένο κομπλιμέντο.
Λ. Σεμπαρσίν*
###

Όχι λουλούδια, μα σπαθί στο τάφο σου, άξιε βάρδε.
Κ. Βάρναλης
###

Επιτάφιο του αισιόδοξου
Σε όλους φιλάκια! Θα ειδωθούμε.
###

Η ζωή είναι βλαβερό πράμα. Απ’ αυτήν όλοι πεθαίνουν
Ε. Λετς
###

Δεν μου άρεσε ο αιώνας.
Β. Βισότσκι
###

Τελευταία φράση

Σ’ έναν ιερό βιβλίο των μωαμεθανών γράφει: «Για εκείνον που ο θάνατος δεν είναι ευλογημένος, ευλογημένη δεν είναι και η ζωή. Για τον άνθρωπο της πίστης το πρώτο αγαθό είναι ο θάνατος, γιατί μετά από το θάνατο ο Παντοδύναμος δείχνει τα αγαθά που του ετοίμασε». Έναν σοφό ρωτήσανε τι θα ευχόταν στον καλύτερό του φίλο. «Θάνατο», απάντησε εκείνος. «Τι άλλο, εκτός θανάτου?», ρωτήσανε οι άνθρωποι. Εκείνος απάντησε, ότι θα ευχόταν λίγα παιδιά και μικρή περιουσία.

Άρια, γυναίκα ενός πατρικίου.
Ύστερα από την ανακάλυψη της συνωμοσίας κατά του αυτοκράτορα Κλαύδιου (42 έτος μ.Χ.) ο επικεφαλής της συνωμοσίας θανατώθηκε και αυτή η μοίρα περίμενε και έναν άλλο συνωμότη τον Πετ. Η γυναίκα του Πετ η Άρια τον ενθάρρυνε και του έλεγε ότι η καλύτερη λύση είναι η αυτοκτονία, εκείνος δίσταζε και τότε η Άρια προσπαθώντας να τον πείσει άρπαξε το στιλέτο του και του είπε:
- Κάνε έτσι, Πετ.
Και εκείνη τη στιγμή χτύπησε τον εαυτό της στην καρδιά, μετά άπλωσε το μαχαίρι και αφήνοντας την τελευταία της πνοή είπε τα εξής ευγενικά και αθάνατα λόγια:
«Πετ, δεν πόνεσα καθόλου…».

Στέφαν Τσβάιχ, Αυστριακός συγγραφέας.
Ο νεαρός Στέφαν Τσβάϊχ αποφάσισε να αυτοκτονήσει και ήθελε να το κάνει στο νεκροταφείο. Σταμάτησε δίπλα σ’ ένα τάφο κι έβγαλε το πιστόλι…κ’ εκείνη τη στιγμή η ματιά του έπεσε πάνω σε επιτύμβια επιγραφή στα λατινικά. Το κείμενο έλεγε: «Ε! περαστικέ, ίσως σε κούρασε ο δρόμος. Κάτσε και ξεκουράσου. Έχεις ακόμη δρόμο να περπατάς, παρ’ όλο που θα τελειώσει εδώ. Πήγαινε! Και θα είσαι ευτυχισμένος, αφού είσαι ζωντανός…». Αυτή η φράση είχε μαγική επίδραση πάνω στον νεαρό Τσβάϊχ, κι εκείνος πέταξε το πιστόλι και έφυγε τρέχοντας από το νεκροταφείο. Έτσι ένα επιτάφιο έσωσε τη ζωή ενός αργότερα μεγάλου συγγραφέα.
Όμως … τελικά αυτοκτόνησε μετά από πολλά χρόνια στις 22 Φεβρουαρίου 1942 στην Πετρόπολη (Βραζιλία).
Η άνοδος του ναζισμού τον έκανε να διαφύγει στη Μεγάλη Βρετανία, για να μεταβεί αργότερα στις Ηνωμένες Πολιτείες και μετά στη Βραζιλία. Εκεί, νιώθοντας απογοήτευση και απόγνωση βλέποντας την ισχύ των ναζί και τον αντισημιτισμό που κυριαρχούσε στην Αυστρία, και με τον φόβο ότι ο Χίτλερ θα κέρδιζε τον πόλεμο, αυτοκτόνησε -μαζί με τη σύζυγο του Λότε- καταναλώνοντας βαρβιτουρικά χάπια. Στο αποχαιρετιστήριο σημείωμα του εξηγούσε τους λόγους της πράξης του: «Αφού είδα την πτώση της χώρας, της ίδιας μου της γλώσσας και αφού είδα την πνευματική μου πατρίδα, την Ευρώπη, να καταστρέφεται, και, αφού είμαι εξήντα χρόνων, θα χρειαζόμουν τεράστια δύναμη για να ξαναχτίσω τη ζωή μου και η ενέργεια μου εξαντλήθηκε όλα αυτά τα χρόνια περιπλανήσεων σαν άπατρίς. Έτσι, νομίζω πως ήρθε η ώρα να τερματίσω μια ζωή αφιερωμένη εξ ολοκλήρου στην πνευματική εργασία, πιστεύοντας ότι η ανθρώπινη ελευθερία και η προσωπική μου είναι ο μεγαλύτερος πλούτος στον κόσμο. Φεύγω, αποχαιρετώ γλυκά όλους τους φίλους μου».

Βάσλαβ Νιζίνσκι, ο Ανατόλ Φράνς, ο Γκαριμπάλντι, ο Βύρωνας, ετοιμοθάνατοι ψιθύρισαν όλοι την ίδια λέξη: «Μαμά!».

Ρώσος βασιλιάς Μηχαήλ Ρομάνοφ πριν την εκτέλεσή του παρέδωσε τις μπότες του στον δήμιο λέγοντας: «Να τα χαρείς, είναι του τσάρου…».

Ογκίστ Λιμιέρ ένας από τους αδελφούς που επινόησαν το κινηματογράφο: «Η ταινία μου τελείωσε».

Αμερικανός επιχειρηματίας Άμπραχαμ Χιούητ έριξε κάτω τη μάσκα οξυγόνου λέγοντας: «Αφήστε αυτά! Ήδη είμαι νεκρός…».

Τζέιμς Τέρμπερ, Αμερικανός συγγραφέας: «Ευλόγησε Κύριε! στο διάολο!»

Βασίλισσα της Γαλλίας Μαρία Αντουανέτα ανεβαίνοντας στη γκιλοτίνα πάτησε κατά λάθος το πόδι του δήμιού της, λέγοντάς του την τελευταία φράση της ζωής της: "Με συγχωρείτε κύριε, δεν το έκανα επίτηδες».

Ρωμαίος Αυτοκράτορας Βεσπασιανός ονειρεύεται ακόμη μεγαλύτερη εξουσία, λέγοντας: "Νομίζω ότι γίνομαι Θεός".

Ιταλός ζωγράφος Πιέτρο Περουντζίνο αρνείται να κοινωνήσει λέγοντας: "Είμαι περίεργος να δω τι συμβαίνει στον άλλο κόσμο σε κάποιον που δεν έχει κοινωνήσει".

Μπετόβεν παροτρύνει: "Χειροκροτήστε φίλοι μου, η κωμωδία τελείωσε".

Γκαίτε, ζητώντας να του ανοίξουν και το άλλο παράθυρο, λεει το περίφημο: "Περισσότερο φως".

Αμερικανός θεατρικός διευθυντής Τσαρλζ Φρόμαν αναρωτιέται: "Γιατί να φοβηθώ το θάνατο; Ο θάνατος είναι μόνο μια όμορφη περιπέτεια".

Κάρολος Μαρξ διώχνει αγανακτισμένος τη σπιτονοικοκυρά του, που του ζητούσε να πει μια τελευταία φράση για να την καταγράψει, λέγοντας: "Τα τελευταία λόγια είναι για ηλίθιους που δεν έχουν πει αρκετά".

Αμερικανός δραματουργός Γιούτζιν Ο' Νιλ διαμαρτύρεται: "Γεννήθηκα σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου - και γαμώτο - πεθαίνω σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου".

Ιταλός πολιτικός και συγγραφέας Μαρτσεζε ντε Αζέγκλιο λεει στη γυναίκα του: "Αχ, Λουίζα, φτάνεις πάντα ακριβώς την ώρα που εγώ φεύγω".

Βρετανός ηθοποιός Τζορτζ Σάντερς, αυτοκτονώντας δηλώνει καυστικά: "Αγαπητέ Κόσμε. Σε αφήνω γιατί βαρέθηκα. Νιώθω ότι έζησα αρκετά. Σας αφήνω με τις ανησυχίες σας σε αυτό το γλυκό βόθρο. Καλή τύχη".

Αμερικανός ηθοποιός Ντάγκλας Φέρμπανκς δείχνει να το διασκεδάζει, λέγοντας: "Ποτέ δεν ένιωσα καλύτερα".

Αμερικανός συγγραφέας Ουίλιαμ Σαρογιάν μοιάζει να βρίσκεται σε αδιέξοδο: "Όλοι πρέπει να πεθάνουν, αλλά πάντα νόμιζα ότι θα γινόταν μια εξαίρεση στην περίπτωσή μου. Τώρα τι γίνεται;".

Τζορντάνο Μπρούνο πριν να καεί στα πυρά: «Να κάψεις δε σημαίνει πως διαψεύδεις».

Κατά τον τουφεκισμό του το 1953 ο Λαυρέντη Μπέρια, το δεξί χέρι του Στάλιν με περιφρόνηση ξεστόμισε: «Ζώα!»

Ακαδημαϊκός Ιβάν Πάβλοβ, Ρώσος φυσιολόγος, όταν ήρθαν να τον δουν: «Ο Ακαδημαϊκός Πάβλοβ είναι απασχολημένος, πεθαίνει».

Βλαντίμηρ Λένιν, πριν το θάνατό του έπαθε φρενοβλάβεια και ζητούσε από το τραπέζι και της καρέκλες να τον συγχωρήσουν για τις αμαρτίες του.

Έντβαρντ Γκριγκ, Νορβιγός συνθέτης και πιανίστας είπε: «Αφού είναι αναπόφευκτο…».
Ονορέ ντε Μπαλζακ, Γάλλος συγγραφέας, πριν το θάνατό του θυμήθηκε έναν από τους ήρωες των διηγημάτων του, τον έμπειρο γιατρό Μπιανσόν: «Εκείνος θα με έσωζε…».

Εμμανουήλ Καντ, Γερμανός φιλόσοφος πεθαίνοντας είπε: «Das ist gut» (Αυτό είναι καλό).

Αλμπέρτ Αϊνστάιν, οι τελευταίες λέξεις του μεγάλου επιστήμονα έμειναν άγνωστες, αφού η αδελφή νοσοκόμα δεν ήξερε γερμανικά και δεν κατάλαβε την τελευταία του φράση.

Τόμας Μορ, Άγγλος ουμανιστής, πολιτικός και συγγραφέας της «Ουτοπίας». Καταδικάστηκε σε θάνατο με την κατηγορία της προδοσίας από τον αδυσώπητο τύραννο Ερρίκο H/. Τις τελευταίες του λέξεις τις είπε στον δήμιό του που έπρεπε να τον αποκεφαλίσει. «Είμαι κοντολαίμης, να σκοπεύεις καλά για μην ντροπιαστείς». Και την τελευταία στιγμή όταν έβαλε το κεφάλι του στο ικρίωμα, συμπλήρωσε: «Μια στιγμή να συμμαζέψω τα γένια μου, αυτά κανέναν δεν πρόδωσαν».

Αλεξάντρ Σουβόροφ, μεγάλος Ρώσος στρατηλάτης. Επιστρέφοντας από την εκστρατεία στην Ελβετία βαριά αρρώστησε. Μόλις έφτασε στην Αγία Πετρούπολη τον επισκέφθηκε ο ευνοούμενος του αυτοκράτορα ο κόμης Κουτάϊσοφ και του ζήτησε να απολογηθεί για την εκστρατεία: Ο ετοιμοθάνατος στρατηλάτης είπε: «Προετοιμάζομαι να απολογηθώ μπροστά στον Θεο, για τον αυτοκράτορα ούτε σκέφτομαι…»

Τζιμ Τζόουνς, Αμερικανός πνευματικός ηγέτης που 18 Νοεμβρίου του 1978 έπεισε πάνω από 900 οπαδούς του να πιούν αναψυκτικό Kool-Aid δηλητηριασμένο με υδροκυάνιο. Τα μαγνητοφωνημένα τελευταία λόγια του ήταν: «Αφαιρέσαμε τις δικές μας ζωές. Καταθέσαμε τα όπλα. Κουραστήκαμε. Δεν αυτοκτονήσαμε απλώς. Ήταν μια επαναστατική αυτοκτονία με σκοπό να διαμαρτυρηθούμε για τις απάνθρωπες συνθήκες στον κόσμο».

Πάμπλο Πικασό, τα τελευταία λόγια του ενέπνευσαν τον Πολ Μακάρτνη να τα τοποθετήσει σε ένα από τα γνωστά τραγούδια του: «Να πιείτε για μένα, να πιείτε στην υγεία μου αφού ξέρετε πως εγώ δεν μπορώ πια να πιω…».

Αλεξάντρ Μπλοκ, Ρώσος ποιητής, στην τελευταία του φράση με πικρία είπε: «Η Ρωσία με έφαγε σαν ανόητη γουρούνα το δικό της γουρουνάκι».

Αρχιμήδης, Έλληνας μαθηματικός και εφευρέτης. Τη στιγμή δολοφονίας του από τον Ρωμαίο στρατιώτη: «Μη μου τους κύκλους τάραττε».

Αύγουστος, Ρωμαίος αυτοκράτορας. Απεβίωσε στις 19 Αυγούστου μ.Χ. στη Νόλα (Ιταλία): «Πιστεύετε ότι έπαιξα καλά τον ρόλο μου στη φάρσα της ζωής;»

Ντάνιελ Ντεφώ, Άγγλος συγγραφέας. Στο τέλος της ζωής του είχε αφιερωθεί στη συλλογή και στην πώληση των «τελευταίων φράσεων» των εγκληματιών καταδικασμένων σε θάνατο: «Δεν ξέρω τί είναι πιο δύσκολο σε μια χριστιανική ζωή, να ζήσει ή να πεθάνει κάποιος καλά».

Άλμπρεχτ φον Χάλερ, Ελβετός γιατρός. Εξέχων ανατόμος και φυσιολόγος. Τις τελευταίες στιγμές του θέλησε να αποδείξει «επιστημονικά» τον ίδιο τον θάνατο του, αφού καθώς πρόφερε αυτά τα λόγια μετρούσε το σφυγμό του: «Η καρδιά χιυπά..., συνεχίζει να χτυπά... Η καρδιά σταμάτησε να χτυπά».

Μαίρη Ουολστοουνκράφτ, Αγγλίδα συγγραφέας. Πρωτοπόρος φεμινίστρια, πίστευε ότι η θρησκεία ήταν από τα πιο αποτελεσματικά όργανα για την καταπίεση των γυναικών και γι' αυτό δεν επέτρεψε σε έναν ιερέα να τη βοηθήσει λίγο πριν τον θάνατο της. Πέθανε αφού έφερε στον κόσμο την κόρη της, Μαίρη Σέλεϊ (Φρανκενστάϊν): «Ξέρω τί σκέφτεστε. Δεν έχω να πω τίποτε σε έναν εκπρόσωπο της Εκκλησίας».

Ναπολέοντας, αυτοκράτορας των Γάλλων.
Φαίνεται ότι στο τέλος του έφερε στον νου του τα τέσσερα πράγματα που τον ενδιέφεραν περισσότερο. Δεν γνωρίζουμε εάν τα είπε με σειρά σημασίας ή όχι: «Θεέ μου! Γαλλία! Γυιέ μου! Ιωσηφίνα!»

Γκεόργκ Ένγκελ, Γερμανός αναρχικός την στιγμή εκτέλεσης: «Ζήτω η αναρχία! Αυτή είναι η πιο ευτυχισμένη στιγμή της ζωής μου».

Τζέϊν Άνταμς, Αμερικανίδα πρωτοπόρος στη μάχη κατά του αλκοόλ.
Ηγήθηκε της μάχης κατά του αλκοόλ και το 1931 τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης. Κατά τη διάρκεια μιας συνάντη¬σης λιποθύμησε. Κάποιος της πρόσφερε τζιν με την πρόθεση να τη συνεφέρει αλλά εκείνη αρνήθηκε κατηγορηματικά: «Για μένα μόνο νερό!»

Διογένης ο Κυνικός, Έλληνας φιλόσοφος.(323 π.Χ.»,Είναι ο πιο γνωστός από τους μαθητές του Αντισθένη ιδρυτή της κλασικής σχολής των Κυνικών- ο οποίος δίδασκε την επίδειξη ασέβειας στις κοινωνικές συμβάσεις. Σύμφωνα με μια γνωστή ιστορία, κάποτε αντάλλαξε μερικές κουβέντες με το Μεγάλο Αλέξανδρο. Η στιχομυθία ξεκίνησε ως εξής: «Είμαι ο Μέγας Αλέξανδρος». Σε αυτό, ο Διογένης απάντησε: «Και εγώ, ο Διογένης ο Κυνικός». Ο Μακεδόνας βασιλιάς τον ρώτησε τότε πώς μπορούσε να τον εξυπηρετήσει. Ο φιλόσοφος απάντησε: «Κάνε πιο πέρα γιατί μου κρύβεις τον ήλιο». Ο Αλέξανδρος εντυπωσιάστηκε τόσο με την αυτοπεποίθηση του που έφυγε μονολογώντας: «Εάν δεν ήμουν ο Αλέξανδρος, θα ήθελα να είμαι ο Διογένης»: «Όταν πεθάνω, πεταχτέ με στους λύκους. Είμαι συνηθισμένος άλλωστε».

Σαν Λορέντσο, χριστιανός μάρτυρας της Ισπανίας. Σύμφωνα με τον μύθο, κάηκε ζωντανός επάνω σε μια ψησταριά. Η δύναμη του χαρακτήρα του τη στιγμή του μαρτυρίου του πήρε μυθικές διαστάσεις, επειδή αστειεύτηκε με τους εκτελεστές του την ώρα που εκείνοι τον βασάνιζαν: «Γύρνα με. Από αυτήν την πλευρά ψήθηκα αρκετά».

Νικόλαος Μακιαβέλι, Ιταλός πολιτικός και συγγραφέας. Υπερασπίστηκε την εξουσία με οποιοδήποτε μέσον και προτιμούσε να τον περιτριγυρίζουν άνθρωποι μοχθηροί και ισχυροί παρά ανώνυμες, αγαθές φυσιογνωμίες: «Θέλω να πάω στην κόλαση, όχι στον παράδεισο, όπου θα συναντώ μόνο επαίτες, μοναχούς και απόστολους. Στην κόλαση θα με περιβάλλουν πάπες, πρίγκιπες και βασιλιάδες».

Φρανσουά Ραμπελάι, Γάλλος συγγραφέας. Τα τελευταία λόγια του έχουν τον σατυρικό τόνο του έργου του που υμνεί την ατομική ελευθερία και την αγωνία για συνείδηση και τη ζωή που χαρακτηρίζουν τον ανθρωπισμό της Αναγέννησης: «Ας πέσει η αυλαία, η φάρσα τελείωσε!»

Χένρι Βέιν, Άγγλος πολιτικός. Καταδικάστηκε σε θάνατο επειδή είχε συνωμοτήσει κατά του Κρόμγουελ. Τα τελευταία και γενναία λόγια του τα είπε επάνω στο ικρίωμα της αγχόνης, αφού είχε περάσει δύο χρόνια στη φυλακή: «Ο θάνατος δεν με φοβίζει. Μέχρι τώρα εκείνος με φοβόταν».

Νινόν ντε Λαγκλό, Γαλλίδα συγγραφέας. Απεβίωσε στις 17 Οκτωβρίου 1705 στο Παρίσι.
Έχοντας δεχτεί την επίδραση του Επικουρισμού, αφιέρωσε τη ζωή της στην ηδονή, σωματική και πνευματική. Είχε μια πλούσια συλλογή από εραστές και έγραψε αναρίθμητες επιστολές και σκέψεις γεμάτες ευφυΐα. Όταν πέθανε, πλούσια, σε ηλικία ογδόντα πέντε χρονών, οι σπουδαίες φυσιογνωμίες της τέχνης και των γραμμάτων που είχε γνωρίσει, είτε είχαν πεθάνει είτε ήδη βρίσκο¬νταν προς το τέλος της ζωής τους: «Δεν αφήνω πίσω μου τίποτε άλλο εκτός από μελλοθάνατους!»

Λουδοβίκος ΙΔ', βασιλιάς της Γαλλίας. Πέθανε από γάγγραινα: «Γιατί κλαίτε; Πιστεύατε ότι είμαι αθάνατος;»

Ουίλιαμ Ουίτσερλι, Άγγλος δραματουργός (75 ετών) Απευθυνόμενος στην νεαρή γυναίκα του με την οποία πρόλαβε να ζήσει μόνο ένα χρόνο: «Μόνο αυτό καλή μου. Μην παντρευτείς μεγαλύτερο άνδρα!»

Κοντέσα ντε Βερσελί, Γαλλίδα ευγενή. Η αίσθηση του χιούμορ δεν την εγκατέλειψε και τα μέλη της οικογένειας της που περιέβαλλαν το κρεβάτι της έγιναν μάρτυρες να κλάσει πάνω στο νεκροκρέβατο: "Θεέ μου, μια γυναίκα που μπορεί να κλάσει δεν είναι νεκρή!"

Αλεξάντερ Πόουπ, Άγγλος ποιητής. Ο γιατρός του έδινε ελπίδες. Παρ' όλα αυτά, εκείνος κατάλαβε ότι τον κορόιδευε, και με την τελευταία του φράση, ασφαλώς, ήθελε να τον ειρωνευτεί: «Με άλλα λόγια, πεθαίνω με εκατοντάδες καλά συμπτώματα».

Μπερνάρ ντε Φοντανέλ, Γάλλος φιλόσοφος, συγγραφέας και επιστήμονας. Πέθανε σε ηλικία εκατό ετών, κάτι ασυνήθιστο για την εποχή του: «Είναι ώρα να φύγω, αρχίζω να βλέπω τα πράγματα όπως ακριβώς είναι».

Βολταίρος, Γάλλος φιλόσοφος και συγγραφέας. Ο Βολταίρος διακρίθηκε για τη διάδοση της ιδέας της θρησκευτικής ανεξιθρησκίας, θέλοντας να προωθήσει την ειρηνική συνύπαρξη ανάμεσα σε άτομα διαφορετικών πεποιθήσεων. Απηύθυνε τα τελευταία λόγια του, επάνω στο νεκροκρέβατό του, στον ιερέα που τον περίμενε να αλλάξει πεποιθήσεις την τελευταία στιγμή: «Στο όνομα του θεού, άσε με πια στην ησυχία μου!»
Επίσης του αποδίδουν την φράση: «Aν τη στιγμή που πεθαίνω μου έρθει μια εύστοχη λέξη ή μία ωραία φράση, τότε θα διακόψω το θάνατό μου».

Μαρκήσια ντε Ντεφάν, Γαλλίδα μαικήνας. Το τελευταίο της σχόλιο ήταν προς τον ιερέα του οποίου απέρριψε την προσφορά να την εξομολογήσει: «Εξομολογήθηκα στον φίλο μου, τον δούκα του Σουαζέλ».

Μαρκήσιος ντε Σαντ, Γάλλος συγγραφέας. Διέφυγε στην Ιταλία αφού καταδικάστηκε σε θάνατο για σεξουαλικά εγκλήματα και με την επιστροφή του στο Παρίσι φυλακίστηκε εκ νέου και πέθανε σε ένα ψυχιατρικό νοσοκομείο: «Εάν δεν έζησα περισσότερο, ήταν επειδή δεν μου έδωσα χρόνο».

Χάινριχ Χάινε, Γερμανός ποιητής. Μεταστράφηκε στον χριστιανισμό για να μπορέσει να ακολουθήσει τον νομικό κλάδο, κάτι που απαγορευόταν σε Εβραίους στη Γερμανία: «Ο Θεός θα με συγχωρέσει. Αυτή είναι η δουλειά του».

Ραμόν Μαρία Ναρβάες, Ισπανός πολιτικός και στρατιωτικός. Η τελευταία του φράση αφορούσε τον ιερέα που τον προέτρεπε να συγχωρήσει τους εχθρούς του: «Δεν είναι αναγκαίο να συγχωρήσω τους εχθρούς μου, γιατί τους έχω σκοτώσει όλους».

Όσκαρ Ουάιλντ, Ιρλανδός συγγραφέας. Πάντα ευφυής και καυστικός αποδέχτηκε τον θάνατό του με αίσθηση χιούμορ: «Έχω μια θανάσιμη μονομαχία με την ταπετσαρία. Ένας από τους δυο μας πρέπει να φύγει».

Τομ Χορν, Αμερικανός σκαπανεύς. Εκτελέστηκε για δολοφονία. Όταν τον οδήγησαν στην αγχόνη, παρατήρησε ότι τα χέρια του νεαρού σερίφη έτρεμαν. Για να τον εμψυχώσει του είπε: «Τώρα βρήκες να τρέμεις;» Κι εκείνος του απάντησε ότι ήταν η πρώτη του εκτέλεση κι ο Χορν αποφάσισε να του κάνει μια χάρη. Πριν απαντήσει, γελώντας, λέγοντας την τελευταία του φράση πέρασε τη θηλιά μόνος του στον λαιμό του: «Και η δική μου!»

Μαρσελίνο Μενέντεζ Πελάγιο, Ισπανός φιλόλογος και κριτικός λογοτεχνίας. Πρότυπο καλλιεργημένου ανθρώπου του δέκατου ενάτου αιώνα, διέθετε αστείρευτη μνήμη και ύπηρξε ακούραστος αναγνώστης και συγγραφέας: «Κρίμα που πρέπει να πεθάνω… είναι τόσα βιβλία που δε έχω διαβάσει ακόμη».

Τζορτζ Άπλ (ΑΡPLΕ), Αμερικανός εγκληματίας. Έχοντας κατηγορηθεί ότι είχε δολοφονήσει έναν αστυνομικό, πρόφερε αυτή τη φράση προς το «κοινό» του, τα άτομα που παρακολουθούσαν πίσω από τζαμαρίες τον θάνατο του επάνω στην ηλεκτρική καρέκλα. «Λοιπόν, φίλοι μου, ετοιμαστείτε να δείτε πώς τρώγεται ένα μήλο [apple]».

Ζαν-Λουί Φορέν, Γάλλος ζωγράφος και σχεδιαστής. Όταν ο γιατρός του τον ενημέρωσε ότι κανένα από τα όργανα του δεν είχε επηρεαστεί, του απάντησε με αυτήν την ειρωνική φράση: «Ωραία λοιπόν, θα πεθάνω υγιής».

Τζον Μπάριμορ, Αμερικανός ηθοποιός. Απαντούσε στον δημοσιογράφο που ήθελε να μάθει εάν πίστευε ότι επρόκειτο να πεθάνει: «Να πεθάνω; Δεν νομίζω. Κανένας Μπάριμορ δεν θα επέτρεπε να του συμβεί κάτι τόσο συμβατικό».

Ενρίκε Χαρδιέλ Πονσελά, Ισπανός δραματουργός και μυθιστοριογράφος. Έργα όπως Η Ελοΐζα είναι Κάτω από μια Αμυγδαλιά, Οι Κλέφτες είναι Έντιμος Κόσμος, αποτυπώνουν την απαισιοδοξία και την πολυπλοκότητα ενός έργου πολύ πρωτότυπου, όσο το τελευταίο σχόλιο του συγγραφέα τους: «Εάν θέλετε τα καλύτερα εγκώμια, πεθάνετε».

Φρίντα Κάλο, Μεξικανή ζωγράφος. Πέθανε από πνευμονικό θρόμβο, με ένα πόδι ακρωτηριασμένο από γάγγραινα. Ο θάνατος της ήταν για την ίδια ανακούφιση: «Ελπίζω η αναχώρηση μου να είναι ευτυχής και να ελπίζω να μην επιστρέψω ποτέ».

Τζέϊμς Ρότζερς, Αμερικανός εγκληματίας. Κατηγορήθηκε για δολοφονία και όταν ο εκτελεστής του των ρώτησε να του πει την τελευταία του επιθυμία: «Ένα αλεξίσφαιρο γιλέκο».

Λαίδι Αστόρ, Αγγλίδα πολιτικός. Η πρωτότυπη τελευταία της ερώτηση απευθυνόταν στους δικούς της που τους έβλεπε να περιτριγυρίζουν το κρεβάτι της: «Πεθαίνω ή είναι τα γενέθλια μου;»

Ίντιθ Σίτγουελ, Αγγλίδα συγγραφέας. Γνωστή για τη μπουρλέσκ ποίηση της, την τελευταία της στιγμή τη χαρακτήρισε το πνεύμα και η ειρωνεία της όπως πάντα: "Πεθαίνω. Όμως, κατά τ' άλλα, είμαι πολύ καλά".

Κριστίν Τσάμπακ, Αμερικανίδα τηλεπαρουσιάστρια. Αφού παρουσίασε τρεις ειδήσεις στην εκπομπή της, πρόφερε την τελευταία της φράση, άρπαξε ένα 38άρι περίστροφο, αυτοπυροβολήθηκε στο κεφάλι και πέθανε στο νοσοκομείο τρεις ώρες αργότερα: «Και τώρα, πάντα σύμφωνα με την πολιτική του Καναλιού 40 που σας προσφέρει τα νέα ακριβώς τη στιγμή που συμβαίνουν, σε έγχρωμη εικόνα, μείνετε μαζί μας για να παρακολουθήσετε ακόμη μια αποκλειστικότητα, μια απόπειρα αυτοκτονίας».

Άγιος Στέφανος, πρωτομάρτυρας του Χριστιανισμού.
Λιθοβολήθηκε επειδή κατέθεσε ότι είχε δει τον αναστημένο Ιησού και, ενώ τον λιθοβολούσαν, προσευχόταν για τους βασανιστές του: «Κύριε, συγχώρησε της αμαρτίες τους».

Λουδοβίκος ΙΓ', βασιλιάς της Γαλλίας. Η υγεία του ανέκαθεν ήταν εύθραυστη και, επάνω στο νεκροκρέβατό του, κάλεσε τον διάδοχο, που τότε ήταν πέντε χρόνων, και τον ρώτησε ποιο ήταν το όνομα του. Όταν ο μικρός απάντησε ότι τον έλεγαν Λουδοβίκο ΙΔ', ο βασιλιάς αμέσως τον επέπληξε ότι βιαζόταν υπερβολικά να τον διαδεχτεί: «Όχι ακόμη! Όχι ακόμη!»

Αλεξάντρ Πούσκιν, Ρώσος ποιητής.
Για να υπερασπιστεί την τιμή της συζύγου του μονομάχησε και χτυπήθηκε από σφαίρα. Πέθανε στο σπίτι του δύο ημέρες αργότερα αφού ο γιατρός είχε πιστοποιήσει ότι δεν υπάρχει πιθανή σωτηρία για τη ζωή του: «Με δυσκολία αναπνέω. Κάτι με τραβάει προς τα κάτω».

Χ. Χ. Χολμς, Αμερικανός μανιακός δολοφόνος. Είπε την τελευταία του φράση απευθυνόμενος στον δήμιό του, ενώ εκείνος τελικά έκανε τσαπατσούλικα τη δουλειά του και ο δολοφόνος πέθανε αργά και με πολύ πόνο, όπως και τα θύματά του: «Έτοιμος. Και μην κάνεις τσαπατσουλιές».

Μιγκέλ ντε Ουναμούνο, Ισπανός φιλόσοφος και συγγραφέας. Ήταν αντίθετος με τη μοναρχία, τον Φράνκο, τη θρησκεία και οπαδός του σοσιαλισμού. Η φιλοσοφία του βασιζόταν στην άρνηση οποιουδήποτε συστήματος. Οι τελευταία φράση του απεικονίζει μια μάχη ανάμεσα στη λογική, που τον οδηγεί στον σκεπτικισμό, και το συναίσθημα, που απελπισμένα αποζητά τον Θεό: «Ζητώ μόνο από τον Θεό να δείξει έλεος στην ψυχή αυτού του άθεου».

Ζίγκμουντ Φρόϊντ, Αυστριακός γιατρός. Από το 1923 υπέφερε από καρκίνο της γνάθου που του προκαλούσε αφόρητους πόνους και τον είχε οδηγήσει στο χειρουργείο περισσότερες από τριάντα φορές. Την κατάλληλη στιγμή, όταν ο πόνος ήταν αβάσταχτος, θύμισε στον γιατρό του, Μαξ Σουρ, τη συμφωνία που είχαν κάνει. Αυτός του χορήγησε μεγάλη δόση μορφίνης μέχρι που πέθανε: «Αγαπητέ μου Σουρ, θυμήσου την πρώτη μας συζήτηση. Μου είχες υποσχεθεί ότι θα με βοηθούσες αν δεν μπορούσα να συνεχίσω. Αυτό είναι μαρτύριο, δεν έχει νόημα να το παρατείνω».

Κομφούκιος, Κινέζος φιλόσοφος. Ο Κομφούκιος θρηνούσε για την απουσία ηθικών αρχών και επί δεκατρία χρόνια διέσχισε τη χώρα προσφέροντας τις υπηρεσίες του ως σύμβουλος στους φεουδάρχες, όμως κανείς τους δεν εφήρμοσε στην πραγματικότητα τις προτάσεις του ούτε τις μεταρρυθμιστικές του ιδέες: «Δεν υπάρχει κανείς ευφυής βασιλιάς πια. Κανείς στο βασίλειο δεν θα με πάρει για δάσκαλο. Έφθασε η στιγμή να πεθάνω».

Κικέρων, Ρωμαίος πολιτικός και συγγραφέας: «Ανέκαθεν το ήξερα ότι είμαι θνητός».

Αλ – Χαλάτζ, Ισλαμιστής μυστικιστής και μάρτυρας. Εκτελέστηκε το 922 στη Βαγδάτη.
Ως ακόλουθος του Σουφισμού, αντίθετος προς τον εθισμό στα υλικά αγαθά, ερευνούσε την εσωτερική ζωή και την προσωπική του ένωση με τον Αλλάχ. Έτσι το διατύπωσε σε ένα από τα ποιήματα του: «Ήδη είδα τον Κύριο μου με τα μάτια της καρδιάς μου. Είπα: Ποιος είσαι; Εκείνος μου απάντησε: Εσύ». Οι σουφιστές θεωρούσαν την πνευματική ένωση με τον Θεό ως τον πρωταρχικό τους στόχο, κάτι που ερχόταν σε αντίθεση με την ορθόδοξη ισλαμική παράδοση του μονοθεϊσμού. Αυτό ήταν που οδήγησε τον Αλ-Χαλάτζ στον θάνατο, αφού κατηγορήθηκε ότι εξίσωνε τον εαυτό του με τον Αλλάχ, και καταδικάστηκε σε αποκεφαλισμό. Η ποινή εκτελέστηκε αφού πέρασε εννιά χρόνια στη φυλακή. Λέγεται ότι δέχτηκε το βασανιστήριο στωικά και ότι συγχώρησε τους δημίους του: «Η ζωή μου βρίσκεται στον θάνατο και ο θάνατος βρίσκεται στη ζωή μου».

Άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης, Ιταλός ιερέας και μυστικιστής. Απεβίωσε στις 3 Οκτωβρίου 1226 στην Ασίζη (Ιταλία).
Οι σωματικοί πόνοι του και η σχεδόν ολοκληρωτική τύφλωση του δεν μείωσαν το μέγεθος της αγάπης που έτρεφε προς την ζωή και θάνατο: «Καλώς όρισες, αδελφέ θάνατε».

Ζακ ντε Μολέ, ο ύστατος Μέγας Διδάσκαλος του Τάγματος των Ναϊτών Ιπποτών. Μετά την αποτυχία των τελευταίων σταυροφοριών, η παρουσία των Ναϊτών στην Παλαιστίνη έπαψε να είναι απαραίτητη, όμως ο μεγάλος θησαυρός που είχαν συγκεντρώσει προκάλεσε τον φθόνο των πολιτών και κληρικών. Ο Φίλιππος Δ' της Γαλλίας διέταξε, με τη συνεργασία του Πάπα, τη σύλληψη του Μολέ, με την κατηγορία της ιεροσυλίας και του σατανισμού. Ο Μολέ και οι επιτελείς του Τάγματος ομολόγησαν υπό το κράτος βασανιστηρίων και κάηκαν στην πυρά, αφού πρώτα η οργάνωση τους εξαρθρώθηκε και η περιουσία τους πέρασε στα χέρια των αντιπάλων τους Ιωαννιτών, παρ' όλο που το μεγαλύτερο μέρος το μοιράστηκαν μεταξύ τους ο Φίλιππος Δ' και ο Εδουάρδος Β' της Αγγλίας. Πέθανε ικετεύοντας για εκδίκηση: «Κατάρα στον μοχθηρό εκείνο που μας καταδίκασε άδικα! Ο Θεός θα εκδικηθεί για λογαριασμό μας!»

Γιάν Χους, Τσέχος εκκλησιαστικός μεταρρυθμιστής, Πριν καεί στην πυρά κατηγορούμενος ως αιρετικός πρόφερε τη φράση στα Λατινικά, βλέποντας μια γυναίκα που πετούσε περισσότερα ξύλα στη φωτιά: "Ω, αγία απλότητα!"

Λαίδη Τζέιν Γκρέι, βασίλισσα της Αγγλίας. Εκτελέστηκε το 1554 στο Λονδίνο.
Τις τελευταίες της λέξεις τις πρόφερε έχοντας τα μάτια της καλυμμένα με έναν πέπλο μπροστά στον δήμιο της που κρατούσε ένα τσεκούρι:" Τί είναι αυτό που πρέπει να κάνω;"

Ζαν – Ζακ Ρουσσώ, Ελβετός φιλόσοφος και συγγραφέας. Υποστήριζε ότι η κοινωνία είχε διαφθείρει την ανθρωπότητα και ότι η πρωτόγονη κατάσταση του ανθρώπινου όντος είναι ανώτερη από την πολιτισμένη. Οι απόψεις του του δημιούργησαν πολλούς εχθρούς και αναγκάστηκε να διαφύγει, πρώτα στη Ρωσία και μετά στην Αγγλία. Επέστρεψε στη Γαλλία με ψεύτικο όνομα και μια ημέρα, ενώ περπατούσε, υπέστη αιμορραγία η οποία τον οδήγησε στον θάνατο: «Θα δω τον ήλιο για τελευταία φορά».

Μαρία Τερέζα της Αυστρίας, Αυτοκράτειρα της Αυστρίας, βασίλισσα της Ουγγαρίας και της Βοημίας. Πέρασε τις τελευταίες ημέρες της ζωής της σε μία καρέκλα με οδυνηρούς σπασμούς και σοβαρή δυσκολία στην αναπνοή, σε βαθμό που όταν ο γιος της Γιόχαν Β' της πρότεινε: «Η Μεγαλειότης σας δεν είναι δυνατόν να βολευτεί έτσι», η απάντηση της ήταν κατηγορηματική. Ήταν η τελευταία φορά που άκουσε τη φωνή της, καθώς πέθανε λίγα λεπτά μετά: «Ναι, αλλά είναι επαρκώς άνετα για να πεθάνω».

Βενιαμήν Φραγκλίνος, Αμερικανός πολιτικός, φιλόσοφος και φυσικός. Λίγο πριν πεθάνει, απάντησε έτσι στην κόρη του η οποία του είχε προτείνει να αλλάξει θέση για να μπορεί να αναπνέει με μεγαλύτερη ευκολία: «Ένας άνθρωπος που πεθαίνει δεν μπορεί να κάνει τίποτε εύκολα».

Βόλφανγκ Αμαντέους Μότσαρτ, Αυστριακός συνθέτης. Προφέροντας την τελευταία του φράση απάντησε στην ερώτηση πώς ένιωθε: «Έχω στη γλώσσα μου τη γεύση του θανάτου. Νιώθω κάτι που είναι πέρα από αυτόν τον κόσμο».

Τζέϊν Όστεν, Αγγλίδα συγγραφέας. Με την τελευταία φράση απάντησε στην αδελφή της η οποία ρώτησε να μάθει εάν ήθελε κάτι: «Τίποτε περισσότερο από τον θάνατο».

Αλφρέντ ντε Μυσέ, Γάλλος συγγραφέας. Μέσα από τα λόγια του συνάγεται ότι ο θάνατος γι' αυτόν ήταν μια πραγματική ξεκούραση: «Επιτέλους, θα μπορέσω να κοιμηθώ!»

Ζορζ Μπιζέ, Γάλλος συνθέτης. Το πιο γνωστό έργο του είναι η όπερα Κάρμεν, βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Προσπέρ Μεριμέ. Δεν πρόλαβε να δει το έργο του να στέφεται από μεγάλη επιτυχία και πέθανε από πολύ βαριά κατάθληση ένα μήνα μετά από την αποτυχία της πρεμιέρας του έργου: «Ένα γλυκό ψύχος. Είναι η παγωνιά του θανάτου».

Τόμας Καρλάϊλ, Σκοτσέζος ιστορικός. Πρότεινε την ίδρυση μιας τάξης βασισμένης στις αρχαίες αξίες που έθεταν τέρμα στην «μεσοαστική αταξία» και στην «δημοκρατική αναρχία». Όμως αναγκάστηκε να αποδεχτεί το γεγονός ότι ήταν αδύνατον να εφαρμοστούν στην εποχή του οι κοινωνικές αλλαγές που πρότεινε, έτσι αποδέχτηκε και τον θάνατο του: «Αν αυτός είναι ο θάνατος, τότε εντάξει...»

Φιόντορ Ντοστογέφσκι, Ρώσος συγγραφέας. Στο νεκροκρέβατό του, όντας άρρωστος με φυματίωση, ζήτησε από τη σύζυγο του να ανοίξει τη Βίβλο σε κάποια σελίδα και να του διαβάσει. Εκείνη του διάβασε το εξής απόσπασμα από τον Ιωάννη: «Μη με κρατάς, θα γίνει αυτό που πρέπει να γίνει» και ο Ντοστογέφσκι της είπε τα τελευταία του λόγια: «Κατάλαβες; Μη με κρατάς, θα γίνει αυτό που πρέπει να γίνει».

Αντόν Τσέχοφ, Ρώσος συγγραφέας. Αφού τον βεβαίωσε ότι πέθαινε, ο γιατρός του κατόπιν τον ηρέμησε, του χορήγησε μια ένεση καμφοράς και ο Τσέχοφ ζήτησε σαμπάνια: «Πεθαίνω...Έχω πολύ καιρό να πιω σαμπάνια». |Στη συνέχεια, έπιασε ένα γεμάτο ποτήρι, το εξέτασε και χαμογέλασε. Το ήπιε όλο. Μετά από λίγο, σταμάτησε να αναπνέει.

Μάτα Χάρι, Ολλανδή κατάσκοπος. Πριν την εκτέλεση της φόρεσε μαύρο καλσόν, γόβες με τακούνι, ένα βελούδινο παλτό επάνω από το μεταξωτό κιμονό και γάντια, έπιασε τα μαλλιά της ψηλά και είπε ότι ήταν έτοιμη. Αρνήθηκε να της κλείσουν τα μάτια ή να της δέσουν τα χέρια και κοίταξε κατάματα τους εκτελεστές της (λέγεται ότι τους έστειλε ακόμη και ένα φιλί αποχαιρετισμού). Οι τελευταίες της λέξεις απευθύνονταν στη μοναχή που ήθελε να την παρηγορήσει: «Ο θάνατος δεν είναι τίποτε, όπως τίποτε δεν είναι κι η ζωή. Πεθαίνεις, κοιμάσαι, περνάς στην ανυπαρξία, τί σημασία έχει; Όλα είναι μια ψευδαίσθηση».

Μπενίτο Πέρες Γκάλντος, Ισπανός συγγραφέας. Μέσα από το ευρύ έργο του ξεχωρίζουν τα Εθνικά Επεισόδια, σαράντα έξι ιστορικά μυθιστορήματα που συνοψίζουν τον δέκατο ένατο ισπανικό αιώνα. Το 1912 έχασε την όραση του και πέρασε την τελευταία περίοδο της ζωής του με οικονομικά προβλήματα και ξεχασμένος από πολλούς: «Δεν τρέμω! Τίποτε δεν με ενοχλεί! Φόβος; Γιατί και μπροστά σε τι; Ο θάνατος είναι σαν να ανοίγεις μια κλειστή πόρτα».

Λέων Τρότσκι, Σοβιετικός πολιτικός. Θεωρητικός του μαρξισμού και συνεργάτης του Λένιν στην επανάσταση του 1917, υπήρξε ένας από τους κυριότερους σοβιετικούς ηγέτες μέχρι που τον εξοβέλισε ο αντίπαλος του, Στάλιν. Εξορίστηκε στο Μεξικό, όπου έγιναν δυο απόπειρες δολοφονίας του. Ο Ισπανός κομουνιστής Ραμόν Μερκαδέρ -εκτελώντας διαταγές- τον σκότωσε (στις 20 Αυγούστου 1940 του κάρφωσε ένα τσεκούρι στο κεφάλι). Ο Μερκαδέρ συνελήφθη και έμεινε στη φυλακή είκοσι χρόνια. Ο Τρότσκι πέθανε την επόμενη ημέρα. Στον δρόμο προς το νοσοκομείο διαισθάνθηκε το τέλος του: «Αυτή τη φορά το πέτυχαν».

Ρίτσαρντ Ντικ Χίκοκ, Αμερικανός εγκληματίας. Το 1959 δολοφόνησε, μαζί με τον Πέρι Σμιθ, τέσσερα μέλη μιας οικογένειας στο Χόλκομπ, στο Κάνσας (η σφαγή θα μετατρεπόταν σε μυθιστόρημα από τον Τρούμαν Καπότε στο Εν Ψυχρώ). Ήδη από καιρό η ζωή του δεν ήταν εύκολη. Αφού έχασε τη δουλειά του εξ αιτίας ενός ατυχήματος και η γυναίκα του τον εγκατέλειψε, άρχισε να ξεστρατίζει. Στη φυλακή γνώρισε τον Πέρι, με τον οποίο προσπάθησαν να ληστέψουν το χρηματοκιβώτιο που φυλούσε η οικογένεια Κάτερ στο σπίτι της. Όταν ανακάλυψαν ότι δεν υπήρχε, τους σκότωσαν: «Με στέλνετε σε έναν κόσμο σε κάθε περίπτωση καλύτερο από αυτόν εδώ».

Αγκάθα Κρίστι, Αγγλίδα συγγραφέας. Ψιθύρισε στο σύζυγο της, τον αρχαιολόγο Μαξ Μαλόουαν, λίγο πριν ξεψυχήσει: «Πάω να συναντήσω τον Δημιουργό μου».

Ουέντι Ουίλιαμς, Αμερικανίδα πανκ τραγουδίστρια. Πιστή στις ιδέες της, όχι μόνο έγραψε μία από τις αρχές της, το δικαίωμα στην αυτοκτονία, αλλά την εφήρμοσε κιόλας: «Πιστεύω ότι ο κόσμος δεν αυτοκτονεί χωρίς να το έχει σκεφτεί και συλλογιστεί βαθιά για μια μεγάλη χρονική περίοδο. Πιστεύω, ωστόσο, ότι το δικαίωμα στην αυτοκτονία είναι ένα από τα θεμελιώδη δικαιώματα που πρέπει να έχει κάποιος σε μια ελεύθερη κοινωνία».

Ζαν – Πολ Μαρά, Γάλλος δημοσιογράφος και πολιτικός. Δολοφονήθηκε το 1793 στο Παρίσι.
Μία ημέρα, καθώς λουζόταν, η νεαρή Σαρλότ Κορντέ παρουσιάστηκε στο σπίτι του με τον ισχυρισμό ότι είχε πληροφορίες σχετικά με τους αντεπαναστάτες. Αφού διάβασε τη λίστα με τους συνωμότες, ο Μαρά έβγαλε την ετυμηγορία του, προφέροντας την τελευταία του φράση: «Όλοι θα πεθάνουν στη γκιλοτίνα». Στη συνέχεια, η Σαρλότ τον τραυμάτισε θανάσιμα με ένα κουζινομάχαιρο.

Πίος Ι', Ιταλός Πάπας. Με τις τελευταίες του λέξεις σε έξαλλη κατάσταση, προς τον αυτοκράτορα Φραγκίσκο Ιωάννη, αρνήθηκε να ευλογήσει τα στρατεύματα της Γερμανικής Αυτοκρατορίας: «Χάσου από τα μάτια μου! Δεν ευλογούμε εκείνους που υποκινούν τον πόλεμο στον κόσμο!»

Φραντς Κάφκα, Τσέχος συγγραφέας. Όταν ήταν ήδη βαριά άρρωστος, είχε αφόρητους πόνους, σε βαθμό που ζήτησε από τον γιατρό του να του χορηγήσει υπερβολική δόση μορφίνης για να τελειώσει η κόλαση του: «Σκοτώστε με ή είστε δολοφόνος!»

Μαρλέν Ντίτριχ, Αμερικανίδα ηθοποιός και τραγουδίστρια. Πέθανε αφού είχε διανύσει περισσότερο από μια δεκαετία κλινήρης, κλεισμένη στο διαμέρισμα της στο Παρίσι. Διάσημη επειδή πάντοτε έλεγε αυτό που σκεφτόταν, η τελευταία της φράση ήταν προς τον ιερέα που εμφανίστηκε στο σπίτι της χωρίς εκείνη να τον έχει καλέσει: «Για τί πράγμα να μιλήσω μαζί σας; Έχω επείγουσα συνάντηση με τον boss σας!»

Σαρλότ Κορντέ, δολοφόνος του Ζαν-Πολ Μαρά. Αυτές τις λέξεις τις πρόφερε κοιτάζοντας την γκιλοτίνα που σε λίγο θα της αφαιρούσε τη ζωή: «Έχει την όψη θανάτου, αλλά οδηγεί στην αθανασία».

Ζορζ – Ζακ Νταντόν, ηγέτης της Γαλλικής Επανάστασης;
Αφού ανακρίθηκε από το Επαναστατικό Δικαστήριο, δήλωσε: «Η ηγεσία μου γρήγορα θα εκμηδενιστεί. Το όνομα μου θα το βρείτε στο πάνθεον της ιστορίας». Το ίδιο απόλυτο ήταν το ύφος με το οποίο πρόφερε τις τελευταίες του λέξεις προς τον δήμιο του: «Δείξε το κεφάλι μου στον κόσμο. Αξίζει να το δει».

Πάβελ Πέστελ, Ρώσος επαναστάτης. Εκτελέστηκε το1826 στην Αγία Πετρούπολη.
Όταν τον οδήγησαν στην αγχόνη, στο φρούριο του Αγίου Πέτρου και Παύλου στην Αγία Πετρούπολη, το σχοινί έσπασε και ο Πάβελ εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία για να προφέρει το τελευταίο, δηκτικό και συγχρόνως ειρωνικό σχόλιο του: "Χώρα ηλιθίων, δεν είστε καν ικανοί να κρεμάσετε κάποιον!"

Βούδας, ιδρυτής του βουδισμού. Πέθανε σε ηλικία ογδόντα ετών εξ αιτίας μιας τροφικής δηλητηρίασης. Πριν τον θάνατο του, προειδοποίησε τους μαθητές του, όμως δεν θέλησε να τους δώσει καμιά οδηγία για το μέλλον των διδαχών του, επιμένοντας ότι ήδη τους είχε δείξει αυτό που είχαν ανάγκη για να σωθούν: «Αμφισβητήστε τα πάντα. Αναζητήστε το δικό σας προσωπικό φως».

Ρόμπερτ Χάρις , Αμερικανός εγκληματίας. Με την κατηγορία ότι είχε σκοτώσει δύο εφήβους, καταδικάστηκε σε θάνατο στον θάλαμο αερίων. Είναι ιδιαιτέρως γνωστός για τη μυστηριώδη τελευταία του φράση: «Εσείς μπορείτε να είστε ή βασιλιάς ή ζητιάνος, όμως όλοι θα χορέψουν με τον Χάρο!»

Κάρολος Ε', βασιλιάς της Γαλλίας. Δεν πρέπει να του άρεσε και πολύ να κυβερνά, αφού όταν είδε το τέλος του να πλησιάζει, έβγαλε το στέμμα του και κοιτώντας το αναφώνησε την τελευταία του φράση με ύφος παραπονητικό: «Εάν τα γνώριζα όλα από πριν, θα προτιμούσα να το πετάξω στα σκουπίδια παρά να το φορέσω στο κεφάλι».

Ουίνστον Τσώρτσιλ, Άγγλος πρωθυπουργός.
Η αίσθηση του χιούμορ δεν τον εγκατέλειψε ποτέ: «Πλήττω με τα πάντα».

Μπίλι Δε Κιντ, Αμερικανός εγκληματίας. Γνωστός ως ζωοκλέφτης, ληστής και δολοφόνος, υπερηφανευόταν ότι είχε σκοτώσει είκοσι έναν ανθρώπους. Τον σκότωσε ο σερίφης ο οποίος βρισκόταν πίσω από την πόρτα, που τον γνώριζε και τον πυροβόλησε αναγνωρίζοντας τη φωνή του: «Ποιός είναι;»

Τζον Κέννεντυ, πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών.
Με τις τελευταίες δύο λέξεις του απάντησε στη σύζυγο του κυβερνήτη του Τέξας, η οποία του είχε πει: «Κύριε πρόεδρε, δεν μπορείτε να πείτε ότι δεν σας αγαπάει το Ντάλας». Στη συνέχεια, δέχτηκε πολλαπλούς πυροβολισμούς στο κεφάλι και στον λαιμό (βρίσκονταν μέσα σε ένα ανοιχτό αυτοκίνητο): «Είναι προφανές».

Ο Ερνστ Μπλοχ, Γερμανός φιλόσοφος, πέθανε 92 ετών μπροστά στο ντουλάπι με τα χειρόγραφά του, εντελώς αποδυναμωμένος από το συνεχές γράψιμο. Τα τελευταία του λόγια ήταν: «Δεν αντέχω άλλο».

Σ' ολόκληρη τη ζωή του ο Σαρτρ μιλούσε στην Mπωβoυάρ στον πληθυντικό, ούτε στον θάνατό του δεν έκανε μια εξαίρεση. Αυτά ήταν τα τελευταία λόγια που είπε πεθαίνοντας ο Σαρτρ στην Μπωβουάρ: «Σας αγαπώ, μικρέ μου κάστορα».

Λίγες μέρες προτού πεθάνει ο Γιάσπερς, Γερμανός φιλόσοφος, τον ρώτησαν αν είχε να τους δώσει κάποιες εντολές. Ο Γιάσπερς αντέδρασε διασκεδάζοντας: «Με το πτώμα μου κάντε ό, τι θέλετε, μόνο μην μπερδέψετε το πτώμα μου με μένα».

Ο Ντέηβιντ Χιουμ, αν και υπέφερε από καρκίνο στα έντερα, είχε έναν ανώδυνο θάνατο. Είπε: «Πεθαίνω τόσο γρήγορα, όσο το επιθυμούν οι εχθροί μου, και τόσο ήρεμα, όσο το εύχονται οι φίλοι μου».

Ο Άνταμ Σμιθ πέθανε λίγον καιρό μετά τον θάνατο της αγαπημένης του μητέρας. Στα τελευταία του μάζεψε γύρω του τους αγαπημένους του φίλους και τους είπε: «Η συντροφιά σας είναι απολαυστική, κύριοι, αλλά πρέπει να πάω σ' έναν άλλο κόσμο».

Ο Βίων, δεν αντιμετώπιζε τον θάνατό του καθόλου φιλοσοφικά, γιατί η ζωή του ήταν πολύ αμαρτωλή. Όταν αρρώστησε, μετάνιωσε για τις πράξεις του. Πρώτα κρέμασε επάνω του άπειρα φυλαχτά, και μετά ράντισε την κατοικία του με αρώματα και έκαψε λίπος και αρωματικά κεριά. Ταυτόχρονα μουρμούριζε: «Έσφαλα, έσφαλα, συχώρα με». Επειδή όμως η κατάστασή του δεν βελτιωνόταν, κάλεσε κοντά του μια μάγισσα, που έλπιζε να τον συνεφέρει με μαγικά ξόρκια. Σε λίγο το δωμάτιο ήταν γεμάτο με κλαδιά δαμασκηνιάς και δάφνης, ενώ ο Βίων ούρλιαζε: «Είμαι έτοιμος για όλα, όχι όμως για να πεθάνω».

Λίγο πριν πεθάνει ο Σοπενάουερ, Γερμανός φιλόσοφος, δήλωσε: «Η σκέψη ότι σύντομα τα σκουλήκια θα τρώνε το σώμα μου δεν μου είναι και πολύ απεχθής. Αυτό που με ενοχλεί είναι ότι το πνεύμα μου θα πέσει στα χέρια των καθηγητών της φιλοσοφίας».

Η τελευταία φράση του νεοσύλλεκτου με τη χειροβομβίδα στο χέρι: «Μέχρι πόσο είπατε να μετρήσω?»

Η τελευταία φράση του οδηγού νταλίκας: «Αυτές οι παλιές γέφυρες θα λειτουργούν αιώνες».

Η τελευταία φράση του οδηγού Φόρμουλα 1: «Έχει ενδιαφέρον αν ο μηχανικός κατάλαβε ότι κοιμάμαι με τη γυναίκα του».

Η τελευταία φράση του αθλητή του αλπικού σκι: «Η χιονοστιβάδα κατέβηκε την προηγούμενη βδομάδα».

Η τελευταία φράση των δυο θηριοδαμαστών λιονταριών: «Τι!! Εγώ νόμιζα ΕΣΥ τα ετάισες!?»

Η τελευταία φράση του γιο του Πρόεδρου ΗΠΑ: «Μπαμπά γιατί αυτό το κόκκινο κουμπί, στη μικρή βαλίτσα σου?»

Η τελευταία φράση ενός αστυνομικού: «Έξι πυροβολισμοί! Τέλειωσαν οι σφαίρες του…»

Η τελευταία φράση ενός οδοποιού σιδηροδρόμων: "Μη φοβάσαι! Αυτό το τρένο θα περάσει από άλλη γραμμή».

Η τελευταία φράση ενός βιολόγου: «Αυτό το φίδι είναι γνωστό. Το δηλητήριό του δεν είναι επικίνδυνο για τον άνθρωπο».

Η τελευταία φράση του στρατιώτη του σώματος του Μηχανικού: «Ναι, σίγουρα το κόκκινο! Κόψ’το!»

Η τελευταία φράση ενός οδηγού: «Εάν αυτός ο μαλάκας δεν αλλάξει τα φώτα πορείας, δε θα τ’ αλλάξω κι εγώ!»

Η τελευταία φράση ενός μυστικού αστυνόμου: «Είναι απλά τα πράματα: δολοφόνος είστε εσείς!»

Η τελευταία φράση ενός διαβητικού: «Τι! αυτό που έφαγα ήταν ζάχαρη?!»

Πηγή περισσότερων "τελευταίων φράσεων" αποτελεί το βιβλίο της Λαούρα Μανθανέρα «Η τελευταία φράση 500 διάσημων ανθρώπων». Εκδ. Ενάλιος.

Παράξενες διαθήκες

Για το δικαίωμα να είναι η πιο σύντομη διαθήκη ανταγωνίζονται διάφορα έγγραφα. Παρ 'όλα αυτά, θεωρείται επισήμως ως πιο λακωνική η διαθήκη του Γερμανού Καρλ Τάους. Στις 19 Ιουνίου 1967, παρουσία του συμβολαιογράφου, ο ίδιος προσωπικά έγραψε στη διαθήκη του μόνο αυτές τις λέξεις: "Όλα στη γυναίκα μου".

Μία από τις συντομότερες διαθήκες έγραψε ένας τραπεζίτης από το Λονδίνο. Περιείχε τρεις λέξεις: «Είμαι εντελώς χρεοκοπημένος».

Την πιο αισχρή διαθήκη στην ιστορία είχε γράψει ένας τσαγκάρης από τη Μασσαλία. Από τις 123 λέξεις γραμμένες σε αυτήν την διαθήκη τα 94 ήταν βρισιές.

Την πια δύσκολη για κατανόηση διαθήκη καταρτίστηκε στο εργαστήριο του διάσημου φυσικός Νιλς Μπορ από έναν βοηθό του. Η διαθήκη του είχε τόσο πολλούς ειδικούς όρους και περίπλοκες φράσεις που για την ερμηνεία του έπρεπε να καλεστούν γλωσσολόγοι εμπειρογνώμονες.

Το μεγαλύτερο χρηματικό ποσό που ποτέ κληροδότησε ένα μόνο άτομο. Ο Χ. Φόρντ έδωσε 500 εκατομμύρια δολάρια μεταξύ των 4157 εκπαιδευτικών και φιλανθρωπικών ιδρυμάτων.

Την πιο ασήμαντη διαθήκη άφησε ο Γουίλιαμ Σαίξπηρ. Θα ήταν μικροπρεπής άνθρωπος αφού στη διαθήκη του έχει υποδείξεις για κάθε αντικείμενο της περιουσίας του: από τα έπιπλα μέχρι και κάθε ζευγάρι παπουτσιών. Και το παράξενο είναι ότι η διαθήκη είναι σχεδόν το μοναδικό έγγραφο που αποδεικνύει την ύπαρξη του Σαίξπηρ, και αυτό αυτόματα αποδεικνύει ότι τα αθάνατα έργα έγραψε … κάποιος άλλος, δηλαδή ο Φρένσης Μπέικον.

Την πιο διάσημη διαθήκη άφησε ο Άλφρεντ Νόμπελ, η οποία αμφισβητήθηκε από τους συγγενείς. Τους άφησε μόνο μισό εκατομμύριο κορόνες, ενώ τα υπόλοιπα 30 εκατομμύρια δόθηκαν για τη δημιουργία του διάσημου βραβείου Νόμπελ.
Η διαθήκη του Νόμπελ ήταν τόσο ασυνήθιστη που αξίζει να γνωρίζουν οι αναγνώστες το ενδιαφέρον κείμενο που προετοίμασε ο πιο διάσημος Σουηδός.
«Εγώ, ο υπογράφων, Άλφρεντ Μπέρνχαρντ Νόμπελ κατόπιν ώριμης σκέψης δηλώνω: "... όλα τα υπόλοιπα περιουσιακά μου στοιχεία, πρέπει να επενδυθούν από εκτελεστές διαθήκης σε αξιόπιστα χαρτιά που θα αποτελέσουν κεφάλαιο και θα χρηματοδοτήσουν από τόκους υπό τη μορφή βραβείων όσους κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους άσκησε το μεγαλύτερο όφελος για την ανθρωπότητα.
... Οι τόκοι θα πρέπει να διαιρεθούν σε πέντε μέρη, τα οποία θα κατανέμονται ως εξής: το ένα μέρος στο πρόσωπο που θα κάνει την πιο σημαντική ανακάλυψη ή εφεύρεση στον τομέα της φυσικής, ένα σε αυτόν που έχει τη σημαντικότερη ανακάλυψη ή βελτίωση στον τομέα της χημείας. Ένα σ’ αυτόν ο οποίος έκανε μια σημαντική ανακάλυψη στη φυσιολογία ή ιατρική. Ένα σ’ αυτόν που δημιούργησε στον τομέα της λογοτεχνίας το πιο σημαντικό έργο του, και ένασ’ αυτόν που έκανε τη μεγαλύτερη συνεισφορά στον αγώνα ενάντια στον πόλεμο, συμβάλλοντας στην εξάλειψη ή τη μείωση των υφιστάμενων στρατών, στην στήριξη ή την προώθηση των συνεδρίων της ειρήνης».
Επίσης η διαθήκη είχε τον όρο, ότι προτού να ταφεί, να του κόψουν τις φλέβες στα χέρια του. Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, φοβόταν ότι μπορεί να τον θάψουν ζωντανό.

Την πιο μυστική διαθήκη άφησε ο δισεκατομμυριούχος Μισέλ Ρότσιλντ. Η διαθήκη έχει εν μέρει: «... κατηγορηματικά και απερίφραστα απαγορεύω κάθε απογραφή της περιουσίας μου, κάθε δικαστική παρέμβαση και γνωστοποίηση της περιουσίας μου . Έτσι το πραγματικό μέγεθος της περιουσίας του δεν είναι ακόμα γνωστό.

Η μεγαλύτερη περιουσία που άφησαν για το ζώο. Ο εκατομμυριούχος και παραγωγός ταινιών Ρόντζερ Ντόρκας άφησε στο αγαπημένο σκυλί του Μαξιμιλιάν 65 εκατομμύρια δολάρια. Το δικαστήριο αναγνώρισε έννομη την διαθήκη, γιατί ο εν ζωή εκατομμυριούχος έκανε στο σκυλί του ανθρώπινα έγγραφα. Στη σύζυγό του, ο Ντόρκας άφησε 1 σεντ. Αλλά εκείνη σύμφωνα με αυτά τα έγγραφα παντρεύτηκε τον Μαξιμιλιάν, και μετά το θάνατό του, κληρονόμησε την περιουσία αφού το σκυλί, φυσικά, δεν άφησε διαθήκη.

Την μεγαλύτερη στον κόσμο διαθήκη αφήσει μετά το θάνατό της μια απλή αμερικανική νοικοκυρά η Φρέντερικα Κουκ το 1925. Αποτελούνταν από 95.940 λέξεις και δεν έχει ποτέ διαβαστεί δυνατά σε όλους, όπως συμβαίνει συνήθως. Η κ. Κουκ δεν είχε μεγάλη κινητή ή ακίνητη περιουσία του θα μπορούσε κανείς να μετρήσει στα δάχτυλα. Αλλά η κ. Κουκ έζησε μια μεγάλη σε διάρκεια ζωή και είχε πολλούς φίλους και εχθρούς, είχε μια λαμπρή μνήμης και βρήκε μερικές λέξεις (καλές ή κακές - είναι ένα άλλο θέμα), για τους όλους. Έγραφε τη διαθήκη περίπου 20 χρόνια, και πολλοί που την έβλεπαν να κάνει αυτό, νόμιζαν ότι γράφει ένα μυθιστόρημα.

Την πιο προσβλητική διαθήκη έγραψε ο Αυστραλός Φράνσις Λορντ, ο οποίος αφήνοντας την περιουσία του σε φιλανθρωπίες, στους φίλους και τους υπαλλήλους, στο τέλος ανέφερε και τη σύζυγό του. Την κληροδότησε ένα σελλίνι, για να "αγοράσει ένα εισιτήριο για το τραμ και να πάει κάπου για να πνιγεί."

Ως πιο γενναιόδωρο διαθέτης μπορεί να θεωρηθεί ο διάσημος συγγραφέας Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον, ο οποίος χάρισε σε μια από τις φιλενάδες του την ημέρα των γενεθλίων του. Η κυρία γεννήθηκε στα Χριστούγεννα, δηλαδή στις 25 Δεκεμβρίου, και συνήθως τα δικά της γενέθλια όλοι ξεχνούσαν. Η αλλαγή της ημερομηνία αυτή στις 13 Νοεμβρίου, που ήταν τα γενέθλια του συγγραφέα θα μπορούσε να αλλάξει την κατάσταση, αλλά την τελευταία θέληση του συγγραφέα του "Το νησί των θησαυρών" το δικαστήριο δεν ικανοποίησε: ο Στίβενσον δεν ήταν ο νόμιμος ιδιοκτήτης της ημερομηνίας των γενεθλίων και δεν είχε το δικαίωμα να το κληροδοτήσει σε κανέναν.

Όταν ένας κάτοικος της αμερικανικής πόλης Σπρίνγκφιλντ (Όρεγκον), στην διαθήκη του έγραψε, ότι θέλει από το δέρμα του να κάνουν εξώφυλλο για τη συλλογή των ποιημάτων του, το δικαστήριο αναίρεσε τη βούληση του διαθέτη γιατί ερχόταν σε αντίθεση με τις διατάξεις της τοπικής νομοθεσίας σχετικά με το τι πρέπει να κάνουμε με τα πτώματα.

Δεν έχει εκπληρωθεί, και η τελευταία επιθυμία της Μέρη Μέρφι, μιας πλούσιας χήρας από την Καλιφόρνια. Διέταξε να κάνουν στο αγαπημένο της σκυλί θανατηφόρα ένεση, για «να το σώσει από την αγωνία της απώλειας του ιδιοκτήτη». Για την υπεράσπιση του σκυλιού ξεσηκώθηκε η τοπική κοινωνία και αποδείχθηκε ότι η δολοφονία των υγιών σκύλων παραβιάζει το δίκαιο στην Καλιφόρνια.

Ο πρώτος άνθρωπος που κληροδότησε όλη την περιουσία του στα ζώα, θεωρείται ο κάτοικος της αμερικανικής πόλης του Κολόμβου, ο Τζόναθαν Τζάκσον, που ανέθεσε στους συγγενείς του να χτίσουν έναν κοιτώνα για γάτες με άνετα υπνοδωμάτια, τραπεζαρία, βιβλιοθήκη και αίθουσα συναυλιών, όπου οι γάτες μπορούν να απολαύσουν τη μουσική, και βολική στέγη για βόλτες.

Ως πλουσιότερο ζώο θεωρείται ένα σκυλί με το όνομα Gunther IV. Το 1991, η Γερμανίδα δισεκατομμυριούχος κοντέσα Καρλότα φον Λίμπενστάιν άφησε 139 εκατομμύρια μάρκες για τον σκύλο της Gunther III. Τα χρήματα από αυτόν πήγαν στον γιο και κληρονόμο του - Gunther IV.

Τα ζώα δεν είναι οι πιο ασυνήθιστοι κληρονόμοι. Μία γυναίκα από περιοχή Τσερόκι (πολιτεία Βόρεια Καρολίνα), άφησε όλη την περιουσία της στο Θεό. Το Δικαστήριο, αφού εξέτασε τη βούλησή της και δεν βρήκε το λόγο για να την ακυρώσει, διέταξε τον τοπικό σερίφη να βρει τον δικαιούχο, καθώς και να εξασφαλίσει την μεταβίβαση της κληρονομιάς. Λίγες μέρες αργότερα η περιοχή Τσερόκι είχε γίνει διάσημη σε όλο τον κόσμο ως το μόνο μέρος στον πλανήτη που αναγνώρισε επισήμως πως ο Θεός τους εγκατέλειψε. Η έκθεση του τοπικού σερίφη στον δικαστή έλεγε: "Μετά από μια εκτεταμένη και εμπεριστατωμένη έρευνα δεν μπορέσαμε να βρούμε τον Θεό σε αυτή την περιοχή."

Με τη σειρά της, η φινλανδική κυβέρνηση έχει κάθε λόγο να είναι ο μοναδικός εκπρόσωπος του Διαβόλου πάνω στη γη. Ένας από τους πολίτες της χώρας κληροδότησε όλη την περιουσία του στο Σατανά. Το κράτος κέρδισε τη δίκη και πήρε όλα τα λεφτά.

Δεν έχει ακόμη εκτελεστεί η διαθήκη που συντάχθηκε από ένα συγκεκριμένο Γάλλο, που άφησε όλα τα υπάρχοντά του, "στον πρώτο άνθρωπο που θα ‘ρθει σε επαφή με έναν κάτοικο κάποιου ουράνιου σώματος, εκτός από τον Άρη."

Οι απαγορεύσεις και οι περιορισμοί που επιβάλλονται από τις νομοθεσίες των κρατών στους διαθέτες, δεν περιορίζουν την πλούσια φαντασία τους και δεν τους εμποδίζουν ακόμα και από τον τάφο να προσπαθήσουν να ελέγξουν τα παιδιά και τα εγγόνια τους.
Ένας Εβραίος από Λονδίνο, για παράδειγμα, άφησε μια κληρονομιά για τα παιδιά, θέτοντας, ωστόσο, την προϋπόθεση ότι «ποτέ δεν θα γίνουν μέλη του κοινοβουλίου, δεν θα καταλαμβάνουν δημόσια αξιώματα, ότι δεν θα παίζουν στο χρηματιστήριο, δεν θα αλλάξουν την πίστη τους και δεν θα παντρευτούν μη-Εβραίο".

Ένας θυμωμένος με τη χώρα του Γάλλος άφησε μια διαθήκη υπέρ των φτωχών του Λονδίνου, και εξηγώντας την απόφασή του έγραψε ότι η Γαλλία είναι μια χώρα «των καθαρμάτων και ανόητων." Επίσης ζήτησε το σώμα του να ριχτεί στη θάλασσα, ένα μίλι από τη βρετανική ακτή.

Ένας Βιεννέζος εκατομμυριούχος, ο οποίος φοβόταν το σκοτάδι, είχε ζητήσει στον τάφο του να υπάρχει πάντα φώς.

Τζον Μπόουμεν, ένας επιχειρηματίας από το Βερμόντ, πέθανε ενώ πρινέθαψε τη σύζυγό του και τις δύο κόρες. Απολύτως βέβαιος ότι θα τους συναντήσει στον άλλο κόσμο, και με κάποιο τρόπο να είναι σε θέση να επιστρέψει σε αυτόν τον κόσμο, είχε παραγγείλει, να κρατήσει το αρχοντικό του σε πλήρη ετοιμότητα και το τραπέζι κάθε βράδυ να έχει έτοιμο το δείπνο. Ο Μπούμεν πέθανε το 1891. Σταμάτησαν να σερβίρουν το τραπέζι μόνο το 1950, όταν εξαντλήθηκαν οι πόροι για συντήρηση του σπιτιού και πληρωμή των υπηρετών.

Ένα από τα θέατρα του Μπουένος Άιρες ήταν στην ευχάριστη θέση να δεχθεί δεκάδες χιλιάδες δολάρια από τον πρώην ηθοποιό Χουάν Ποτομάκι. Το θέατρο συμφώνησε με τον όρο, ότι το κρανίο του κ. Ποτομάκι θα χρησιμοποιείται στις παραστάσεις του «Άμλετ».

Αλλά το δώρο της αστέρας του κινηματογράφου Βίβιαν Λι, που είχε κληροδοτήσει τα μάτια της στην τράπεζα των δοτών οργάνων, δεν το δέχτηκαν, διότι έγινε γνωστό ότι η ηθοποιός έπασχε από φυματίωση.

Από όλη τη σειρά των πιο εκκεντρικών βουλήσεων πρωταθλητής μεταξύ των διαθετών μπορεί δικαίως να θεωρηθεί ο Καναδός δικηγόρος Τσαρλζ Μίλαρ, του οποίου η διαθήκη δεν είναι απλά μια συλλογή όχι και πολύ καλών αστείων, αλλά και ένα έγγραφο που είχε ένα φανταστικό αντίκτυπο στη ζωή όχι μόνο της γενέτειράς του την πόλη Τορόντο, αλλά για ολόκληρο τον Καναδά.
Ο Τσαρλζ Μίλαρ πέθανε το 1928, και η τελευταία του επιθυμία προκάλεσε ζωηρή εντύπωση. Ανέφερε στη διαθήκη του τα δύο φίλους, έναν δικαστή και έναν ιερέας πολύ γνωστούς σε όλον τον Καναδά για την έχθρα τους για κάθε είδος παιχνιδιού. Άφησε τους ένα σημαντικό πακέτο μετοχών ενός ιπποδρόμου και οι δυο ήταν αναγκασμένοι να μοιράζονται τα κέρδη από τυχερά παιχνίδια, και αυτόματα έγιναν μέλη του τζόκεϊ-κλαμπ, το οποίο και οι δύο είχαν αγωνιστεί για να το κλείσουν. Ο δικαστής και ο ιεροκήρυκας δέχτηκαν το δώρο. Στους άλλους πέντε συντρόφους του, μεγάλους αντιπάλους του αλκοολισμού και των αλκοολούχων ποτών, ο Μίλαρ, κληροδότησε μετοχές της εταιρείας ζυθοποιίας. Μόνο ένας από τους πέντε αρνήθηκε την κληρονομιά. Στους τρεις άλλους φίλους που μισούσαν ο ένας τον άλλον, ώστε να αρνιόνταν να είναι στον ίδιο χρόνο, στο ίδιο μέρος, κληροδότησε τη βίλα του στην Τζαμάικα. Αλλά το κύριο σημείο της διαθήκης ήταν το ασυνήθιστα μεγάλο ποσό των χρημάτων που κληροδότησεο δικηγόρος "μία από τις κατοίκους του Τορόντο, η οποία μέσα σε δέκα χρόνια από το θάνατό μου, θα γεννήσει το μεγαλύτερο αριθμό παιδιών." Αυτό το μέρος της διαθήκης, όχι μια φορά προσπάθησαν να αμφισβητήσουν οι συγγενείς του, αλλά ο Μίλαρ ήταν καλός δικηγόρος και ήταν δύσκολο να διαμφισβητείς την διαθήκη. Αυτό που συνέβη στη συνέχεια στον Καναδά, ονομάστηκε "το μεγάλο ντέρμπι του Τορόντο."
Η αύξηση των γεννήσεων στο Τορόντο, και σε ολόκληρο τον Καναδά σε αυτήν την δεκαετία ήταν πρωτοφανής. Ως αποτέλεσμα, 30 Μαΐου του 1938, ακριβώς δέκα χρόνια μετά το θάνατο του Μίλαρ, το δικαστήριο της πόλης άρχισε να εξετάζει τις αιτήσεις για κληρονομιά. Η γυναίκα, που μέσα σε δέκα χρόνια γέννησε δέκα παιδιά, είχε αποκλειστεί αφού αποδείχθηκε ότι δεν είναι όλα τα παιδιά από έναν άνδρα, όπως απαιτούσε ο Μίλαρ. Ακύρωση υποβλήθηκε και σε μια άλλη γυναίκα που είχε γεννήσει εννέα φορές, αλλά πέντε παιδιά ήταν θνησιγενής. Και οι δύο κυρίες έλαβαν ένα βραβείο παρηγοριάς των 13 000 δολαρίων. Τα 500 χιλιάδες δολάρια μοιράστηκαν μεταξύ τεσσάρων οικογενειών στις οποίες, γεννήθηκαν από εννέα παιδιά. Όπως αργότερα αναφέρθηκε στην εφημερίδα, άλλα παιδιά σ’ αυτές τις οικογένειες δεν γεννήθηκαν.

Την πιο μεγάλη διαθήκη άφησε ένας από τους ιδρυτές των Ηνωμένων Πολιτειών, ο Τόμας Τζέφερσον. Οι οδηγίες σχετικά με την περιουσία ήταν διάσπαρτα στο έγγραφο με τους συλλογισμούς και επιχειρήματα για την ιστορία της Αμερικής. Σύμφωνα με αυτό το κληροδότημα η κληρονόμοι του Τζέφερσον θα έλαβαν το μερίδιό τους στην κληρονομιά μόνον αν θα αφήσουν ελεύθερους όλους τους σκλάβους τους.

Ο διάσημος μάγος Χάρι Γκουντίνι άφησε διαθήκη, στην οποία δήλωσε ότι όλα τα κόλπα του και τα μυστικά του καταγράφηκαν και είναι μέσα στο χρηματοκιβώτιο, το οποίο επιτρέπει να ανοίξουν μόνο την ημέρα της εκατονταετηρίδας του. Όταν την καθορισμένη μέρα άνοιξαν το χρηματοκιβώτιο, ήταν άδειο.

Ο μεγάλος κωμικός Τσάρλι Τσάπλιν, κληροδότησε 1 εκατομμύριο δολάρια σε όποιον με το τσιγάρο στο χέρι απελευθερώνει από το στόμα πέντε δαχτυλίδια, και μπορεί να περάσει μέσατους ένα άλλο, το έκτο. Μέχρι στιγμής, κανείς δεν ήταν σε θέση να το πράξει. Εμπρός λοιπόν!

Ηλικιωμένος Γερμανός κληροδότησε τη μεγάλη περιουσία του στην γυναίκα με την οποία θα πεθαίνει στο κρεβάτι.
Σύμφωνα με την εφημερίδα Bild, τον 72-χρονώνΡολφΕδέν στη γενέτειρά του στην Βερολίνο θεωρείται πλεϊμπόι. Συνήθως, γνώριζε τις κυρίες στη λέσχη χορού που ήταν ιδιοκτησία του. Ωστόσο, φαίνεται ότι, τον τελευταίο καιρό η δημοτικότητά του άρχισε να μειώνεται. Έτσι αποφάσισε να προσελκύσει τις γυναίκες στο κρεβάτι του με τη βοήθεια μιας ασυνήθιστης διαθήκης. Ο Βερολινέζος διέταξε να δοθεί η περιουσία του (244 000 δολάρια) στη γυναίκα, στην παθιασμένη αγκαλιά της οποίας θα πεθαίνει. «Θέλω να πεθαίνω στην πιο όμορφη στιγμή της ζωής μου. Πρώτον, θα διασκεδάσω με μια όμορφη γυναίκα, μετά θα κάνουμε ένα ωραίο σεξ, μετά θα έχω ένα δυνατό οργασμό τον οποίον θα ακολουθεί μια καρδιακή προσβολή, από την οποία και θα πεθαίνω».
Ο Εδεν προτιμά να βρεθεί στην τελευταία του ώρα μαζί με μια κυρία όχι άνω των 30 ετών. Σύμφωνα με τον ίδιο, εκείνες που επιθυμούν να αποκτήσουν την κληρονομιά πρέπει να βιαστούνε. «υπολογίστε την ηλικία μου και θα καταλάβετε πως δεν έχω και πολλά βράδια να ζήσω και το τελευταίο μπορεί να ‘ρθει ακόμη και αύριο.»

Ένας δικηγόρος που είχε συσσωρεύσει σημαντική περιουσία συγκέντρωσε μια συλλογή από 11 αυτοκίνητα-αντικ, καθένα από τα οποία οι εμπειρογνώμονες εκτιμούσαν σε περίπου 25 000 δολάρια. Μετά το θάνατο του δικηγόρου άφησε μια παράξενη διαθήκη. Η βούλησή του ήταν: τα 11 οχήματα έπρεπε να χωριστούν σε τρεις γιους του. Τα μισά αυτοκίνητα πάνε στον μεγαλύτερο γιο του, το ένα τέταρτο των αυτοκινήτων στον δεύτερο και το ένα έκτο στον μικρότερο. Οι γιοί ήταν λίγο μπερδεμένοι. Πώς μπορεί κανείς να διαιρέσει στα δύο, 11 μηχανήματα ή να διαχωρίσει το ένα τέταρτο ή το ένα έκτο; Κατά των διαφωνιών των παιδιών του διαθέτη, σχετικά με το κληρονομικό δίπλα σταμάτησε ένα νέο σπορ αυτοκίνητο απ’ το οποίο βγήκε μια διάσημη μαθηματικός η κα Zero.
–Γεια σας, παιδιά! Σας βλέπω προβληματισμένους. Ίσως μπορώ να βοηθήσω;
Όταν τα αδέλφια εξήγησαν την ουσία του προβλήματος στην κα Zero εκείνη έβαλε το αυτοκίνητό της δίπλα σε 11 συλλεκτικά αυτοκίνητα.
– Πόσες μηχανές τώρα έχετε μπροστά σας;
– 12 αυτοκίνητα.
Στη συνέχεια, η κα Zero διαιρείσαι τα 12μηχανήματα, σύμφωνα με τη διαθήκη. Τα μισά, ή τα 6 αυτοκίνητα, έδωσε στον μεγαλύτερο γιο, το ένα τέταρτο, ή 3 αυτοκίνητα στο δεύτερο γιο, και το έκτο μέρος, ή τα 2 αυτοκίνητα, στον μικρότερο.
Και μετά η κα Zeroείπε:
– 6 συν 3 συν 2 κάνουν 11 αυτοκίνητα. Μια μηχανή είναι επιπλέον, είναι το αυτοκίνητό μου. Πάντα στις υπηρεσίες σας, αγόρια μου! Τον λογαριασμό για την παροχή συμβουλών, Θα σας στείλω αργότερα.
Και χαμογελώντας αποχαιρέτησε τα αδέλφια.

άνω