HOME

ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ


 

Μπουλάτ Οκουντζχάβα

1924 – 1997

      Τι είναι αυτό που μας τραβάει στους στίχους του, στα τραγούδια του, τους οποίους συνήθως εκτελεί με κιθάρα; Πρώτ’ απ’ όλα, βεβαίως , το ταλέντο του. Μέσα στους στίχους του πάντα θα βρεις φανταχτερή διάθεση, που εξατμίστηκε στα περιβόητα χρόνια της στασιμότητας. Οι στίχοι του περιέχουν την αντίληψη αναγκαιότητας, της ελευθερίας, την καθαρή ηθική στάση, το ύφος της ειλικρινής και ουσιαστικής συζήτησης.

Εβγκένι Γεφτουσένκο

 

Η αιτία
Το άσμα
Ο λευκός άγγελος...
Η μαμά μου
Τα δώρα μου
Όλοι μαζί
Πιστεύω
Η έκκληση για μάχη
Η πλειοψηφία

Η συμμαχία φίλων
Σταγόνες του Δανού βασιλιά
Χαρτένιος φαντάρος
Να κατακρίνεται πρώτα τον εαυτό σας
Η Υμετέρα Μεγαλιότης
Τραγούδι του μυρμηγκιού της Μόσχας
Όλη τη νύχτα
Ο ποιητής αντίπαλους δεν έχει
Σκέψεις δίπλα στο σπίτι του Τιτσιάν Ταμπίντζε
Ήρθε εκείνος επιτέλους
 Αίσθημα της αξιοπρέπειας
Προσευχή του Φρανσουά Βιγιόν
Στιγμιαίος ο λόγος. Σύντομος ο αιώνας…

Για τον Βολόντια Βισότσκι
Δυο στράτες
Το τραγούδι του φαντάρου

 


 

Б. Слуцкому
Вселенский опыт говорит,
что погибают царства
не оттого, что тяжек быт
или страшны мытарства.
А погибают оттого
( и тем больней, чем дольше),
что люди царства своего
не уважают больше.
Η αιτία
                                                  Στον Μπ. Σλούτσκι
Η οικουμενική η εμπειρία μαρτυρεί ,
ότι οι χώρες χάνονται, μεγάλες και μικρές,
όχι γιατί είναι σκυλίσια η ζωή
και οι δοκιμασίες είναι φοβερές.
Κυρίως χάνονται
— το λέω στεναχωρημένος, αλλά με σιγουριά —
αφού οι άνθρωποι τη χώρα τους
δε σέβονται, δεν εκτιμούνε πια.

 

 


 

Песенка

Совесть, благородство и достоинство -
вот оно, святое наше воинство.
Протяни ему свою ладонь,
за него не страшно и в огонь.

Лик его высок и удивителен.
Посвяти ему свой краткий век.
Может. И не станешь победителем,
но зато умрешь как человек.

 

Το άσμα

Συνείδηση, ευγένεια και αρετή,
να ο στρατός μας ιερός του Ποιητή του Κόσμου,
Δως’ του το χέρι σου και την ψυχή
και για εκείνον στα πυρά να πας, έτοιμος πάντα να ‘σαι.

Η όψη του έχει αρχοντιά και είναι μεγαλοπρεπής,
Ν’ αφιερώσεις τη σύντομη ζωή σου σ’ αυτόν τον ένδοξο αγώνα.
Ενδεχομένως δε θα γίνεις νικητής,
όμως θ’ αφήσεις όνομα στη μνήμη του αιώνα.

 

 


 

В земные страсти вовлеченный,
я знаю, что из тьмы на свет
шагнет однажды ангел черный
и крикнет, что спасенья нет.

Но, простодушный и несмелый,
прекрасный, как благая весть,
идущий следом ангел белый
прошепчет, что надежда есть.

Ο λευκός άγγελος...

Στα γήινα τα πάθη βυθισμένος,
ξέρω θα βγει μέσα στην υστερία,
ο μαύρος άγγελος από τα σκότη
και θα κραυγάζει, δεν υπάρχει σωτηρία!

Αλλά ο αγαθός και ντροπαλός
ωραίος, ωσάν είδηση καλή,
άγγελος ο λευκός που έπεται μετά,
θα πει ψιθυριστά, η προσδοκία ζει!

 

 


 

Мама

Настоящих людей так немного,
Всё вы врёте, что век их настал.
Подсчитайте-ка честно и строго
Сколько будет на каждый квартал?

Настоящих людей очень мало,
На планету - совсем ерунда,
А на Россию - одна моя мама...
Только что она может одна?

 

Η μαμά μου

Είναι ελάχιστοι οι άνθρωποι οι πραγματικοί
Ότι η εποχή τους έρχεται, είναι μονάχα προσδοκία,
Μετρήστε τους έντιμα και αυστηρά
Άραγε πόσοι είναι σε κάθε συνοικία;

Σπάνιοι είναι οι άνθρωποι οι αληθινοί
Σαν την πρόωρη άνοιξη το χελιδόνι
Σε όλη τη Ελλάδα , μονάχα η μαμά μου
Που όμως, τι αυτή μπορεί να κάνει μόνη;

 

 


 

Я дарю тебе к светлому празднику множество
Всяких странных вещей:
Звон нежданных звонков,
запах блюд, не сготовленных вовсе
и мужество ни о чём не жалеть...
И охапку цветов, не проросших ещё,
ароматных и бархатных,
удивленье, надежду на добрую весть,
вид из окон (ещё до конца не распахнутых)
на дорогу ( которая, может быть есть)...
Τα δώρα μου

Στη φωτεινή γιορτή σου σου χαρίζω την πληθώρα
Των διάφορων παράξενων πραγμάτων:
των απρόσμενων των κουδουνιών το ήχος,
τη μυρωδιά των φαγητών ακόμη μη μαγειρεμένων
τη γενναιότητα για τίποτε να μη λυπάσαι...
Ακόμη που δε μάζεψα την ανθοδέσμη λουλουδιών
αμάραντων και μυρωδάτων,
την έκπληξη , και για την καλή είδηση την προσδοκία,
απ’ το μισάνοιχτο παράθυρο τη θέα
του δρόμου του μακρινού και του ανηφορικού.

 

 


 

Давайте восклицать, друг другом восхищаться,
Высокопарных слов не стоит опасаться.
Давайте говорить друг другу комплименты -
Ведь это всё любви счастливые моменты.
Давайте горевать и плакать откровенно,
То вместе, то поврозь, а то попеременно.
Не нужно предавать значения злословью -
Поскольку грусть всегда соседствует с любовью.
Давайте понимать друг друга с полуслова,
Чтоб ошибившись раз, не ошибаться снова.
Давайте жить, во всём друг другу потакая
Тем более, что жизнь - короткая такая!..
Όλοι μαζί

Ελάτε να ζητωκραυγάζουμε , ο ένας τον άλλον να θαυμάζουμε
Και τις στομφώδεις λέξεις δεν αρμόζει να στραβοκοιτάζουμε.
Ελάτε να λέμε ο ένας στον άλλο κομπλιμέντα,
Αφού είναι αγάπης τρυφερή γλυκοκουβέντα.
Ελάτε να λυπούμαστε , να κλαίμε ανοιχτόκαρδα,
Όλοι μαζί, ξεχωριστά και αφιλόκερδα.
Δεν πρέπει σημασία να δίνουμε στην κακολογία
Αφού η πίκρα γειτονεύει συνεχώς με τη φιλία.
Ελάτε ο ένας τον άλλον ευθύς να καταλάβουμε,
Σφάλλοντας μια φορά, το λάθος να μην επαναλάβουμε.
Ελάτε να αρχοντοζήσουμε, ενέχοντας και αγαπώντας τον πλησίον
Αφού η ύπαρξή μας είναι εφήμερη σαν η ζωή του ίον.

 

 


 

Не верю в Бога и в судьбу, молюсь прекрасному и высшему
предназначенью своему, на белый свет меня явившему...
Чванливы черти, дьявол зол, бессилен Бог - ему неможется...
О, были б помыслы чисты! А остальное всё приложится.

Верчусь, как белка в колесе, с надеждою своей за пазухой,
ругаюсь, как мастеровой, то тороплюсь, а то запаздываю.
Покуда дремлет бог войны - печет пирожное пирожница...
О, были б небеса чисты, а остальное всё приложится.

Молюсь, чтоб не было беды, и мельнице молюсь и мыльнице,
воде простой, когда она из крана золотого выльется,
молюсь, чтоб не было разрух, разлук, чтоб больше не тревожиться.
О, руки были бы чисты! А остальное всё приложится.

Πιστεύω

Ούτε στη μοίρα έχω πίστη, ούτε στον Κύριο, προσεύχομαι στην ομορφιά
και στην ανώτερη αποστολή μου, που μ’ έφερε στη γη φτωχιά.
Σκληρή η ύπαρξη, ο διάβολος κακός, εμείς αδύναμοι τον Παντοδύναμο ν’ ακολουθούμε.
Ας είναι οι σκέψεις καθαρές! Και τα υπόλοιπα θα τακτοποιηθούνε.

Πνιγμένος στη δουλειά στριφογυρίζω, με την απελπισία ζω, οδοιπορώ,
Υβρίζω κάποιους , κολακεύω άλλους, κάποτε βιάζομαι, καμιά φορά αργοπορώ.
Ως που μισοκοιμάται η θεότητα της έριδος, καλλιεργεί τα λούλουδα ο ανθοκόμος.
Ας είναι καθαρός ο ουρανός ! Και όλα θα τακτοποιηθούν συντόμως.

Προσεύχομαι να μη μας τύχει συμφορά, προσεύχομαι για την ψυχή και για την ψίχα
για το κοινό νερό που από τη βρύση τρέχει, προσεύχομαι και όταν κρέμομαι από μια τρίχα.
Προσεύχομαι να μη γνωρίζουμε τις ερημώσεις και τους χωρισμούς, προσεύχομαι να μην ανησυχούμε!
Ας είν’ τα χέρια καθαρά! Και τα υπόλοιπα θα τακτοποιηθούνε.

 


 

Хрипят призывом к схватке глотки,
> могилам братским нет числа,
> и вздёрнутые подбородки,
> и меч в руке, и жажда зла.
>
> Победных лозунгов круженье,
> самодовольством застлан свет...
> А может, надобно крушенье
> чтоб не стошнило от побед?
>
> Нам нужен шок, простой и верный,
> удар по темечку лихой.
> Иначе – запах ада скверный
> плывёт над нашей головой.

 
Η έκκληση για μάχη

Ξελαρυγγιάζονται με έκκληση για μάχη,
ενάντια στο ζυγό το μνημονικό,
με άδειο το στομάχι
και δίψα για το «λυτρωτικό» κακό.

Όσο κακό μας έκανε η αυτάρεσκη αλαζονεία,
τόση ζημιά κι απ’ το «ελπιδοφόρο» «…στην Ελλάδα ζεις».
Όσα δεινά μας έφερε η ξενομανία,
άλλα τόσα κι ο δικός μας ο πολιτικός-αεριτζής.

Πρέπει να γνωρίσουμε την πρωτόγνωρη τραγωδία,
για να κατανοήσουμε τα χάλια μας;
Αλλιώς, του βόθρου η δυσωδία
πλέει πάν' απ’ τα κεφάλια μας.

Παράφραση
(2014)

 


 

Нашему дикому обществу
нужен тиран во главе?
Чем соблазнить обывателя?
Тайна в его голове,

в этом сосуде, в извилинах,
в недрах его вещества,
скрыт за улыбкой умильною
злобный портрет большинства...

 

Η πλειοψηφία

Αυτή η κοινωνία μας η σάπια,
κρατάει του «εμού» το κουτάλι.
Τι άλλο θέλει ο μικροαστός;
Το μυστικό μες στο κεφάλι.

Σ΄ αυτό το αγγείο μέσα στις έλικες,
στα έγκατα αυτής της ουσίας,
πις’ απ’ το χαμόγελο κρύβεται,
το κακόψυχο πορτραίτο της πλειοψηφίας.

?(2014)

 


 

 

Союз друзей

Поднявший меч на наш союз
достоин будет худшей кары.
И я за жизнь его тогда
не дам и самой ломаной гитары.
Как вожделенно жаждет век
нащупать брешь у нас в цепочке.
Возьмемся за руки, друзья,
чтоб не пропасть поодиночке.

Среди совсем чужих пиров
и слишком ненадежных истин,
не дожидаясь похвалы,
мы перья белые свои почистим.
Пока безумный наш султан
сулит дорогу нам к острогу,
возьмемся за руки, друзья,
возьмемся за руки, ей-Богу.

Когда ж придет дележки час,
не нас калач ржаной поманит,
и рай настанет не для нас,
зато Офелия всех нас помянет.
Пока ж не грянула пора
нам отправляться понемногу,
возьмемся за руки, друзья,
возьмемся за руки, ей-Богу.

1967
 

Η συμμαχία φίλων

Αυτός που σηκώνει σπαθί στη συμμαχία μας
αξίζει τη χειρότερη τιμωρία,
και για την ύπαρξη του την άχρηστη
δείχνω απόλυτη αδιαφορία.
Με τόση μανία ψάχνει ο αιώνας
να βρίσκει ρήγμα στην δική μας αλυσίδα.
Ελάτε να ενώσουμε τα χέρια μας παιδιά,
για να μην χάσουμε ένας ένας την ελπίδα.

Μέσα σε πλήρως ξένα γλέντια
κι αλήθειες αμφίβολες πολύ,
Προστατέψτε τα χέρια, την ψυχή,
από της απληστίας τους ιούς την προσβολή.
Ενώ οι υπάλληλοι της εξουσίας
τσαλαπατάνε ακόμη και τις σκιές μας,
ελάτε να ενώσουμε τα χέρια μας παιδιά,
ελάτε να ενώσουμε και τις καρδιές μας.

Κι όταν θα ‘ρθει η ώρα μοιρασιάς,
τα δεδουλευμένα μας οι άλλοι θα μοιράσουν,
κι ο παράδεισος θα ‘ρθει όχι για μας,
εμάς θα προλάβουν να διχάσουν.
Ως που δεν ήρθε αυτός ο καιρός
και να μην φύγουμε, ακόμη νεάνις,
ελάτε να ενώσουμε τα χέρια μας παιδιά,
ελάτε να ενώσουμε τις δυνάμεις.

1967 (2016)

 


 

Капли датского короля
                     Вл. Мотылю
В раннем детстве верил я,
что от всех болезней
капель Датского короля
не найти полезней.
И с тех пор горит во мне
огонек той веры...
Капли Датского короля
пейте, кавалеры!

Капли Датского короля
или королевы —
это крепче, чем вино,
слаще карамели
и сильнее клеветы,
страха и холеры.. .
Капли Датского короля
пейте, кавалеры!

Рев орудий, посвист пуль,
звон штыков и сабель
растворяются легко
в звоне этих капель,

Слава головы кружит,
власть сердца щекочет.
Грош цена тому, кто встать
над другим захочет.
Укрепляйте организм,
принимайте меры.. .
Капли Датского короля
пейте, кавалеры!

Если правду прокричать
вам мешает кашель,
не забудьте отхлебнуть
этих чудных капель.
Перед вами пусть встают
прошлого примеры.. .
Капли Датского короля
пейте, кавалеры!
 
Σταγόνες του Δανού βασιλιά
                           Στον Β. Μοτίλι
Στα παιδικά μου χρόνια πίστευα,
ότι για της ασθένειας το κακό,
απ’ της σταγόνες του Δανού βασιλιά
δε θα βρεις πιο δραστικό.
Με την φλόγα εκείνης της πίστης
ακόμη συμφωνώ εν μέρει…
Σταγόνες του Δανού βασιλιά
πιείτε καβαλιέροι!

Σταγόνες του Δανού βασιλιά
είναι φάρμακο μαγικό,
πιο άκρατο από τον οίνο
κι από την καραμέλα πιο γλυκό,
πιο δυνατό από την διαβολή,
από το φόβο και νυστέρι…
Σταγόνες του Δανού βασιλιά
πιείτε καβαλιέροι!

Οι χτύποι των σπαθιών και των λογχών,
το βουητό των τανκς και των στρατώνων
εύκολα λειώνονται
μες στο κουδούνισμα αυτών των σταγόνων.

Η δόξα το κεφάλι ζαλίζει,
η εξουσία την καρδιά γαργαλίζει.
Δεν αξίζει πεντάρα εκείνος
που τους κρατούντες λιβανίζει.
Ο βήχας είναι μια θηλιά
και στο λαιμό πάει το χέρι…
Σταγόνες του Δανού βασιλιά
πιείτε καβαλιέροι!

Εάν την αλήθεια να φωνάζεις
σε εμποδίζει ο βήχας,
μην ξεχνάς να κατεβάζεις
σταγόνες που έφτιαξε ο ρίγας.
Ας μπροστά σου υψωθεί
ως παράδειγμα, του παρελθόντος το αστέρι…
Σταγόνες του Δανού βασιλιά
πιείτε καβαλιέροι!

? (2016)

 


 

Бумажный солдатик

Один солдат на свете жил,
красивый и отважный,
но он игрушкой детской был:
ведь был солдат бумажный.

Он переделать мир хотел,
чтоб был счастливым каждый,
а сам на ниточке висел:
ведь был солдат бумажный.

Он был бы рад - в огонь и в дым,
за вас погибнуть дважды,
но потешались вы над ним:
ведь был солдат бумажный.

Не доверяли вы ему
своих секретов важных,
а почему? А потому,
что был солдат бумажный.

В огонь? Ну что ж, иди! Идёшь?
И он шагнул однажды,
и там сгорел он ни за грош:
ведь был солдат бумажный.

1959
 

Χαρτένιος φαντάρος

Ζούσε στον κόσμο ένας στρατιώτης,
γενναίος σαν κουρσάρος,
αλλά ήταν παιχνίδι παιδικό,
αφού ήταν χαρτένιος ο φαντάρος.

Εκείνος ήθελε τον κόσμο να αλλάξει,
σαν ένας καλός τσάρος,
ενώ ο ίδιος κρεμόταν από μια κλωστίτσα,
αφού ήταν χαρτένιος ο φαντάρος.

Για σας και τη ζωή θα έδινε,
δεν ήθελε να είναι βάρος,
αλλά τον κοροϊδεύατε,
αφού ήταν χαρτένιος ο φαντάρος.

Ήταν και νεαρός και γέροντας,
τον ξέχασε ο χάρος,
αλλά γιατί; Διότι,
ήταν χαρτένιος ο φαντάρος.

Μια φορά έγινε πυρκαγιά,
εκείνος πήδηξε μες στη φωτιά με θάρρος,
και κάηκε ολοσχερώς
αφού ήταν χαρτένιος ο φαντάρος.

1959 (2016)

 


 

Осудите сначала себя самого..."

Осудите сначала себя самого,
научитесь искусству такому,
а уж после судите врага своего
и соседа по шару земному.
Научитесь сначала себе самому
не прощать ни единой промашки,
а уж после кричите врагу своему,
что он враг и грехи его тяжки.
Не в другом, а в себе побеждайте врага,
а когда преуспеете в этом,
не придется уж больше валять дурака --
вот и станете вы человеком.
1990

Να κατακρίνεται πρώτα τον εαυτό σας

Να κατακρίνεται πρώτα τον εαυτό σας,
να μάθετε το τέχνημα αυτό,
και μόνο μετά καταδικάστε τον εχθρό σας
που ζει με το δικό του γραφτό.
Να μάθετε πρώτα στον εαυτό σας
να μην συγχωρείτε το λάθος το παραμικρό,
και μόνο μετά φωνάξτε στον εχθρό σας,
ότι το αμάρτημά του είναι αισχρό.
Όχι στον άλλον, μα μέσα σας νικήστε τον εχθρό,
κι όταν θα προκόψετε ως αρχοντάνθρωπος,
δεν θα προκύψει κάτι σαθρό,
τότε και θα γίνεστε άνθρωπος.

1990 (2016)

 


 

                       Г. Венгеровой
Тьмою здесь всё занавешено
и тишина, как на дне...
Ваше Величество, Женщина,
да неужели - ко мне?

Тусклое здесь электричество,
с крыши сочится вода,
Женщина, Ваше Величество,
как Вы решились сюда?

О, Ваш приход - как пожарище,
дымно и трудно дышать.
Ну, заходите, пожалуйста,
что ж на пороге стоять.

Кто Вы такая? Откуда Вы?
Ах, я смешной человек.
Просто Вы дверь перепутали,
улицу, город и век.

1960

Η Υμετέρα Μεγαλιότης
                    Στην Γ. Βενγκέροβα
Στο σκοτάδι όλα σκεπασμένα
η σιγαλιά σαν στον πυθμένα…
Η Υμετέρα Μεγαλιότης, Γυναίκα,
στ’ αλήθεια, σε μένα;

Είναι χαλασμένος ο ρευματοδότης.
Μέσα στο φτωχικό μου μελωδώ.
Γυναίκα, Υμετέρα Μεγαλιότης
πως πήρατε απόφαση να ‘ρθείτε εδώ;

Ο ερχομός Σας σαν πυρκαγιά,
δεν το ‘χω σε καλό…
Γιατί στο κατώφλι στέκεστε;
Περάστε, παρακαλώ!

Ποια Είστε; Με μαγέψατε…
Τι αφελής! Είστε μαντόνα!
Απλά Εσείς την πόρτα μπερδέψατε,
τον δρόμο, την πόλη, τον αιώνα.

1960 (2016)

 


 

Песня московского муравья
                                    О. Батраковой]
Мне нужно на кого-нибудь молиться.
Подумайте, простому муравью
вдруг захотелось в ноженьки валиться,
поверить в очарованность свою!

И муравья тогда покой покинул,
всё показалось будничным ему,
и муравей создал себе богиню
по образу и духу своему.

И в день седьмой, в какое-то мгновенье,
она возникла из ночных огней
без всякого небесного знаменья...
Пальтишко было лёгкое на ней.

Всё позабыв - и радости и муки,
он двери распахнул в своё жильё
и целовал обветренные руки
и старенькие туфельки её.

И тени их качались на пороге.
Безмолвный разговор они вели,
красивые и мудрые, как боги,
и грустные, как жители земли.
1959
Τραγούδι του μυρμηγκιού της Μόσχας
                                    Στην Ο. Μπατρακόβα
Έχω ανάγκη για γυναίκα να προσευχηθώ.
Σκεφτείτε, ένα μυρμήγκι με το θέλημά του:
επιθυμία ήρθε, στα γόνατα να πέσει
και να πιστεύει στο μάγεμά του.

Και εγκατέλειψε το μυρμήγκι η ηρεμία του,
και η ζωή του πήρε μια άλλη στροφή,
και δημιούργησε θεά με φαντασία του
κατά το πνεύμα του και τη μορφή.

Την έβδομη ημέρα, κάποια στιγμή – λαχείο,
εκείνη εμφανίστηκε το βράδυ σαν το άγιο φως
χωρίς κανένα ουράνιο σημείο…
Την έκρυβε ο επενδύτης ο ελαφρός.

Ξεχνώντας τα πάντα: τα βάσανα και τις χαρές,
εκείνος την πόρτα άνοιξε φαρδιά,
της φίλησε τα κρύα τις χεράκια
και την κρατούσε πάνω στην καρδιά.

Στο κατώφλι κουνιόταν η σκιά τους άμορφη.
Είχανε συνομιλία σιωπηλή και αχανής,
σαν θεοί σοφοί και όμορφοι,
και λυπημένοι σαν οι κάτοικοι της γης.

1959 (2016)

 


 

Всю ночь кричали петухи
и шеями мотали,
как будто новые стихи,
закрыв глаза, читали.

И было что-то в крике том
от горькой той кручины,
когда, согнувшись, входят в дом
постылые мужчины.

И был тот крик далёк-далёк
и падал так же мимо,
как гладят, глядя в потолок,
чужих и нелюбимых.

Когда ласкать уже невмочь,
и отказаться трудно...
И потому всю ночь, всю ночь
не наступало утро.
1961
Όλη τη νύχτα

Όλη τη νύχτα λαλούσανε οι πετεινοί
και τα κεφάλια τους ανεβοκατεβάζανε,
σάμπως, τα μάτια κλείνοντας,
μοντέρνους στίχους διαβάζανε.
Και είχαν κάτι αυτοί οι κρωγμοί
από την θλίψη την τυραννική,
όταν κυρτώνοντας στο σπίτι μπαίνουν
οι απεχθείς αρσενικοί.
Οι κραυγές αυτές προμήνυαν δεινά
και έπεφτε στην καρδιά κάτι μαραμένο,
όπως χαϊδεύουν, κοιτώντας στο κενό
τον μη αγαπητό και ξένο.
Κι όποτε δεν έχεις χάδια να χαϊδεύεις,
και να αρνιέσαι δεν μπορείς…
Γι’ αυτό όλη τη νύχτα την ατέλειωτη
δεν έρχεται η μέρα πιο νωρίς.

1961 (2016)

 


 

У поэта соперников нету -
ни на улице и не в судьбе.
И когда он кричит всему свету,
это он не о вас - о себе.

Руки тонкие к небу возносит,
жизнь и силы по капле губя.
Догорает, прощения просит:
это он не за вас - за себя.

Но когда достигает предела
и душа отлетает во тьму...
Поле пройдено. Сделано дело.
Вам решать: для чего и кому.

То ли мёд, то ли горькая чаша,
то ли адский огонь, то ли храм...
Всё, что было его, - нынче ваше.
Всё для вас. Посвящается вам.
1986
Ο ποιητής αντίπαλους δεν έχει

Ο ποιητής αντίπαλους δεν έχει
και ούτε παίζει με την μοίρα του κρυφτό.
Κι όταν ουρλιάζει απ’ τα τείχη,
όχι για σας, για τον εαυτό του.

Τα χεράκια του λεπτά στον ουρανό εξυψώνει,
αλλά ποτέ δεν φοράει το φυλαχτό του.
Αποκαίγεται, ζητάει συγνώμη,
όχι για σας, για τον εαυτό του.

Αλλά όταν φτάνει στα όρια
και η ψυχή του φεύγει στο σκοτάδι…
Ο αγρός περασμένος. Έχουν σπαρθεί τα σπόρια.
Εσείς μετά θα δείτε το παρήγορο σημάδι.

Ήταν μέλι ή πικρό ποτήρι,
ήταν της κόλασης φωτιά ή ναός…
Τώρα δικοί σας οι πνευματικοί του τζίροι.
Τους έχει ο κυρίαρχος λαός.

1986 (2016)

 


 

Размышления возле дома, где жил Тициан Табидзе

Берегите нас, поэтов. Берегите нас.
Остаются век, полвека, год, неделя, час,
три минуты, две минуты, вовсе ничего...
Берегите нас. И чтобы все — за одного.

Берегите нас с грехами, с радостью и без.
Где-то, юный и прекрасный, ходит наш Дантес.
Он минувшие проклятья не успел забыть,
но велит ему призванье пулю в ствол забить.

Где-то плачет наш Мартынов, поминает кровь.
Он уже убил однажды, он не хочет вновь.
Но судьба его такая, и свинец отлит,
и двадцатое столетье так ему велит.

Берегите нас, поэтов, от дурацких рук,
от поспешных приговоров, от слепых подруг.
Берегите нас, покуда можно уберечь.
Только так не берегите, чтоб костьми нам лечь.

Только так не берегите, как борзых - псари!
Только так не берегите, как псарей - цари!
Будут вам стихи и песни, и еще не раз...
Только вы нас берегите. Берегите нас.

1961

Σκέψεις δίπλα στο σπίτι του Τιτσιάν Ταμπίντζε

Φυλάγετε μας τους ποιητές. Φυλάξτε τώρα.
Έμεινε αιώνας, έτος, βδομάδα, ώρα,
τρία λεπτά, δύο λεπτά, εντελώς μηδέν…
Φυλάμε τους! επαναλαμβάνοντάς το σαν ρεφρέν.

Φυλάγετε μας τους αμαρτωλούς, μυστικά και με θεατές.
Κάπου περπατάει ο νεαρός και όμορφος ο Νταντές*
Σ’ αυτόν, του παρελθόντος οι κατάρες ακόμη προκαλούν ρίγη,
αλλά τον οδηγεί η αποστολή του, τη σφαίρα στην κάννη να μπίγει.

Κάπου κλαίει ο Μαρτίνοφ*, μετανοεί αληθινά.
Σκότωσε μια φορά και δεν θέλει ξανά.
Αλλά η τύχη του τέτοια, και το μολύβι χυμένο,
θα κάνει αυτό που του διατάζει το πεπρωμένο.

Φυλάγετε μας τους ποιητές απ’ τους καβγάδες,
απ’ τις βιαστικές καταδίκες και στραβές φιλενάδες.
Φυλάγετε μας έτσι, ώστε να μην γινόμαστε των ιδεών οι φορείς.
Μόνο μη μας φυλάγετε έτσι, ώστε να φύγουμε νωρίς.

Μόνο μη μας φυλάγετε, σαν τα σκυλιά του ο κυνηγός!
Μόνο μη μας φυλάγετε, σαν ο πτηνοθήρας το ωδικό πτηνό!
Θα έχετε στίχους και τραγούδια, σε μεγάλο αριθμό…
Μόνο εσείς μας φυλάξτε, σώστε μας απ’ το γκρεμό.

1961 (2016)


*Ο Ζορζ Νταντές σκότωσε στην μονομαχία τον Αλεξάνδρ Πούσκιν, ο Νικολάι Μαρτίνοφ επίσης στην μονομαχία σκότωσε τον Μιχαήλ Λέρμοντοφ

 


 

Он наконец явился в дом

Он, наконец, явился в дом,
где она сто лет мечтала о нем,
куда он сам сто лет спешил,
ведь она так решила, и он решил.

Клянусь, что это любовь была,
посмотри, - ведь это ее дела.
Но знаешь, хоть Бога к себе призови,
разве можно понять что-нибудь в любви?

И поздний дождь в окно стучал,
и она молчала, и он молчал.
И он повернулся, чтобы уйти,
и она не припала к его груди.

Я клянусь, что это любовь была,
посмотри: ведь это ее дела.
Но знаешь, хоть Бога к себе призови,
разве можно понять что-нибудь в любви

1969

Ήρθε εκείνος επιτέλους

Ήρθε εκείνος επιτέλους στο σπίτι,
όπου εκείνη αιώνα ονειροπολούσε για αυτόν,
όπου εκείνος εδώ και αιώνα ήθελε να ‘ρθει,
αφού εκείνη έτσι αποφάσισε, κι εκείνος παρών.

Ορκίζομαι, ότι αγάπη είναι αυτό,
να δεις, είναι της αγάπης το έργο το παραλογητό.
Ακόμη κι αν κοιτάς του Θεού το κιτάπι,
μήπως είναι δυνατόν να καταλάβεις τι είναι αγάπη;

Και η βροχή μονότονη στο παράθυρο χτυπούσε,
κι εκείνη βουβή, κι εκείνος σιωπηλός.
Εκείνος σηκώθηκε για να φύγει,
εκείνη δεν όρμισε με τα χέρια να τον περιτυλίγει.

Ορκίζομαι ότι αγάπη ήταν αυτό,
σίγουρα, ήταν της αγάπης το έργο το παραλογητό.
Ακόμη κι αν κοιτάς του Θεού το κιτάπι,
μήπως μπορείς να καταλάβεις τι είναι η αγάπη;

1969 (2016)

 


 

Чувство собственного достоинства - вот загадочный инструмент...
                                                                             Белле Ахмадулиной
Чувство собственного достоинства - вот загадочный инструмент:
созидается он столетьями, а утрачивается в момент
под гармошку ли, под бомбежку ли, под красивую ль болтовню,
иссушается, разрушается, сокрушается на корню.

Чувство собственного достоинства - вот загадочная стезя,
на которой разбиться запросто, но обратно свернуть нельзя,
потому что без промедления, вдохновенный, чистый, живой,
растворится, в пыль превратится человеческий образ твой.

Чувство собственного достоинства - это просто портрет любви.
Я люблю вас, мои товарищи - боль и нежность в моей крови.
Что б там тьма и зло ни пророчили, кроме этого ничего
не придумало человечество для спасения своего.

Так не траться, брат, не сворачивай, плюнь на вздорную суету -
потеряешь свой лик божественный, первозданную красоту.
Ну зачем рисковать так попусту? Разве мало других забот?
Поднимайся, иди, служивый, лишь прямехонько, лишь вперед.
 
Αίσθημα της αξιοπρέπειας
                                           Στην Μπ. Αχμαντούλινα
Αίσθημα της αξιοπρέπειας, να αινιγματική αρετή:
δημιουργείται σε εκατονταετίες, αλλά χάνεται σε μια στιγμή,
κατά τον διαγωνισμό, τον βομβαρδισμό, κατά τα όμορφα λόγια του αέρα,
τσακίζεται, καταστρέφεται, συντρίβεται πέρα για πέρα.

Αίσθημα της αξιοπρέπειας, ιδού το αινιγματικό μονοπάτι,
στο οποίο, αν κρατάτε στάση ποζάτη, εύκολα θα αποκαλυφθεί η απάτη,
γιατί αμέσως, η εμπνευσμένη, η καθαρή, η ζωντανή, η αστέρινη
θα διαλύθει και σκόνη θα γίνει η υπόστασή σου η ανθρώπινη.

Αίσθημα της αξιοπρέπειας, είναι αγάπης πορτρέτο.
Σας αγαπώ καλοί μου φίλοι, και την τρυφερότητά μου καταθέτω.
Ότι και να προφητεύουν το σκότος και το κακό, εκτός αυτού
τίποτα άλλο δεν επινόησε η ανθρωπότητα, για σωτηρία του εαυτού.

Μην ξοδεύεσαι, φύλαγε της περηφάνιάς σου τη χρυσαφιά,
μην χάσεις την κάρα σου τη θεϊκή και την αγνή ομορφιά.
Τι σε στραβώνει; Ποιος φόβος σε κάνει να γίνεις νεκρός.
Σήκω και ξεκίνα άνθρωπε! Μόνο ευθεία και μόνο εμπρός!

1989 (2016)

 


 

 

МОЛИТВА ФРАНСУА ВИЙОНА

Пока Земля ещё вертится, пока ещё ярок свет,
Господи, дай же ты каждому чего у него нет.
Умному дай голову, трусливому дай коня,
Дай счастливому денег и не забудь про меня.

Пока Земля ещё вертится, Господи, твоя власть,
Дай рвущемуся к власти навластвоваться всласть.
Дай передышку щедрому хоть до исхода дня,
Каину дай раскаянье и не забудь про меня.

Я знаю, ты всё умеешь, я верую в мудрость твою,
Как верит солдат убитый, что он проживает в раю.
Как верит каждое ухо тихим речам твоим,
Как веруем и мы сами, не ведая, что творим.

Господи, мой Боже, зеленоглазый мой,
Пока Земля ещё вертится и это ей странно самой.
Пока ещё хватает времени и огня,
Дай же ты всем понемногу и не забудь про меня.

Προσευχή του Φρανσουά Βιγιόν

Ως που η Γη στριφογυρίζει, ως που ο Ήλιος τη ζωή ακολουθεί,
Κύριε, δώσε στον καθένα, αυτά που ποθεί:
στον σοφό δώσε μυαλό, στον ονειροπαρμένο δώσε τα ονειρεμένα,
στον άτυχο δώσε λεφτά… Και μην ξεχάσεις εμένα.

Ως που η Γη στριφογυρίζει, Κύριε! Η δύναμη Σου να αγιάσει!
Δώσε σ’ αυτόν που επιζητάει την εξουσία να την παραχορτάσει,
δώσε στον ποιητή τον εμπνευσμένο μια χρυσή πένα.
Στον Κάιν δώσε μετάνοια… Και μην ξεχάσεις εμένα
.
Πιστεύω είσαι δίκαιος ρίχνοντας μας στον αγώνα τον άνισο,
όπως πιστεύει ο νεκρός στρατιώτης πως είναι στον παράδεισο,
όπως πιστεύει το κάθε αφτί τον κάθε Σου λόγο τον άηχο,
όπως πιστεύουμε στο πεπρωμένο μας το άτυχο
.
Ω! Ποιητή του Κόσμου, είμαι κι εγώ απ’ τα δικά Σου γονίδια.
Ως που η Γη στριφογυρίζει, που είναι παράξενο και για την ίδια,
μάζεψέ μας όλους στου ορίζοντα την αρένα,
δώσε από λίγο στον καθένα… Και μην ξεχάσεις εμένα.

Μπ. Οκουτζάβα
1963 (2016)

 

 

Мгновенно слово. Короток век...

Мгновенно слово. Короток век.
Где ж умещается человек?
Как, и когда, и в какой глуши
распускаются розы его души?

Как умудряется он успеть
свое промолчать и свое пропеть,
по планете просеменить,
гнев на милость переменить?

Как умудряется он, чудак,
на ярмарке поцелуев и драк,
в славословии и пальбе
выбрать только любовь себе?

Осколок выплеснет его кровь:
"Вот тебе за твою любовь!"
Пощечины перепадут в раю:
"Вот тебе за любовь твою!"

И все ж умудряется он, чудак,
на ярмарке поцелуев и драк,
в славословии и гульбе
выбрать только любовь себе!

1964
Στιγμιαίος ο λόγος. Σύντομος ο αιώνας…

Στιγμιαίος ο λόγος. Σύντομος ο αιώνας…
Πού χωράει ο θνητός, της ζωής ο κηδεμόνας;
Πότε και πως ξεπερνώντας τα εμπόδια
ανοίγουν της ψυχής του τα ρόδια;

Πώς καπαίνει και τα τραγούδια του να χορταίνει,
πάνω στον πλανήτη να περιδιαβάζει,
Πότε και πως ξεπερνώντας τα εμπόδια
την οργή με εύνοια να αλλάζει;

Πώς καταφέρνει το ανθρώπινο ον,
στο πανηγύρι των καβγάδων και φιλιών,
μέσα στα υμνολόγια και το κανονίδι ψυχοκτόνο
να διαλέγει την αγάπη μόνο;

Η σφαίρα θα χύνει το αίμα του,
γιατί η αγάπη είναι το επίμαχο θέμα του.
Χαστούκια θα πέφτουν ακόμη και στον παράδεισο,
για την αγάπη, το παιχνίδι το άνισο.

Και τελικά κατορθώνει το ανθρώπινο ον,
στο πανηγύρι των καβγάδων και φιλιών,
μες στα εγκώμια και της διασκέδασης τη ρότα
να διαλέγει την αγάπη πρώτα!

1964 (2016)

 


 

О Володе Высоцком

                                 Марине Владимировне Поляковой
О Володе Высоцком я песню придумать решил:
вот еще одному не вернуться домой из похода
Говорят, что грешил, что не к сроку свечу затушил ...
Как умел, так и жил, а безгрешных не знает Природа.

Ненадолго разлука, всего лишь на миг, а потом
отправляться и нам по следам по его по горячим.
Пусть кружит над Москвою охрипший его баритон,
ну а мы вместе с ним посмеемся и вместе поплачем.

О Володе Высоцком я песню придумать хотел,
но дрожала рука и мотив со стихом не сходился...
Белый аист московский на белое небо взлетел,
черный аист московский не черную землю спустился

 

Για τον Βολόντια Βισότσκι

                                                      Στη Μαρίνα Βλάντι
Του Βολόντια, του φίλου μου τη ζωή τραγουδώ, την αστραφτερή του,
άλλου ενός αετού τα κοράκια τα μαύρα διέκοψαν την πτήση.
Λένε πως αμαρτούσε και πρόωρα έσβησε το κερί του…
Έτσι ήθελε, δική του η ζήση, αναμάρτητους δεν ξέρει η Φύση.

Ο χωρισμός μας, όλο κι όλο μια στιγμή, προσωρινός
θα βρεθούμε εκεί όπου σίγουρα χρόνο θα έχουμε, να τα λέμε.
Ας στριφογυρίζει παν’ απ’ την Μόσχα ο βαρύτονος του ο βραχνός,
ενώ εμείς αντάμα θα γελάσουμε και μαζί του θα κλαίμε.

Για τον Βολόντια η καρδιά μου ένα ύμνο ζητάει,
αλλά τρέμει το χέρι μου, το στίχο με μοτίβο δε μου βγαίνει…
Ο λευκός πελαργός στον ουρανό τον άσπρο πετάει,
Ο μαύρος πελαργός στη γη τη μαύρη κατεβαίνει.

1980 (2016)

 


 

Две дороги

Не сольются никогда зимы долгие и лета:
у них разные привычки и совсем несхожий вид.
Не случайны на земле две дороги -- та и эта,
та натруживает ноги, эта душу бередит.

Эта женщина в окне в платье розового цвета
утверждает, что в разлуке невозможно жить без слез,
потому что перед ней две дороги -- та и эта,
та прекрасна, но напрасна, эта, видимо, всерьез.

Хоть разбейся, хоть умри -- не найти верней ответа,
и куда бы наши страсти нас с тобой ни завели,
неизменно впереди две дороги -- та и эта,
без которых невозможно, как без неба и земли.

1985
Δυο στράτες

Ποτέ δεν πάνε μαζί ο χειμώνας και η ζέστη καυτή
έχουν διαφορετικές συνήθειες και ο καθένας την όψη του τυρεί.
Όχι τυχαίες πάνω στη γη οι δυο στράτες– εκείνη και αυτή,
Εκείνη λειώνει τα πόδια, αυτή την ψυχή ταλαιπωρεί.

Αυτή η γυναίκα με φόρεμα ροζ στην ακτή
Δεν ξέρει πώς δίχως δάκρυα να ζει,
γιατί έχει μπροστά της δυο στράτες – εκείνη και αυτή,
εκείνη είναι χωματένια, δύσβατη, ενώ σ’ αυτή θα ψευτοζεί.

Ότι και να κάνεις, δεν πρόκειται να βρεις απάντηση σωστή:
όπου και να οδηγούν τα πάθη μας, χωρίς απαλλαγή,
αναπόφευκτα μπροστά μας δυο στράτες – εκείνη και αυτή,
χωρίς αυτές είναι αδύνατον να ζήσεις, σαν δίχως ουρανό και γη.

1985(2016)

 

 


 

Возьму шинель, и вещмешок, и каску,
В защитную окрашенные окраску,
Ударю шаг по улицам горбатым...
Как просто быть солдатом, солдатом.

Забуду все домашние заботы.
Не надо ни зарплаты, ни работы.
Иду себе, играю автоматом...
Как просто быть солдатом, солдатом!

А если что не так - не наше дело:
Как говорится, "родина велела".
Как славно быть ни в чем не виноватым,
Совсем простым солдатом, солдатом.

1960-1961
Το τραγούδι του φαντάρου

Μου έδωσαν μανδύα και το κράνος,
Στους δρόμους περπατάω σαν πολισμάνος,
Βαδίζω και δεν νιώθω της στολής μου το βάρος…
Τι ωραία να είσαι φαντάρος!

Κάτω οι έγνοιες, τώρα ζωή-ανεμελιά!
Δεν χρειάζομαι ούτε μισθό, ούτε δουλειά.
Κρατώντας το αυτόματο, νιώθεις μεγάλος…
Τι ωραία να είσαι φαντάρος!

Αν κάτι δεν πήγε καλά, δε μας νοιάζει,
Όπως λένε «η πατρίδα διατάζει».
Για τίποτα δεν φταις, σαν να είσαι τσάρος,
Τι ωραία να είσαι απλός φαντάρος!

1960-1961(2016)