| А вы могли
бы?
Я сразу
смазал
карту будня,
|
Εσείς θα καταφέρετε; Αμέσως
άλλαξα σα σκίτσο τη ημέρα,
|
Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι1893 – 1930 Μεγάλος καινοτόμος του στίχου, ήταν πρώτ’ απ’ όλα νεωτεριστής στη ζωή. Πρώτη φορά στη ρωσική ποίηση οι τέσσερις τοίχοι ήταν στενόχωροι για τους στίχους, και εκείνοι βγήκαν στους δρόμους, η ηχώ των πλατειών και οδών βρόντησε απαντώντας. Βλαντίμιρ Όγκνεφ |
| А вы могли
бы?
Я сразу
смазал
карту будня,
|
Εσείς θα καταφέρετε; Αμέσως
άλλαξα σα σκίτσο τη ημέρα,
|
| К ответу!
Гремит и
гремит
войны
барабан.
|
Καλώ στην απολογία! Χτυπάει
ασταμάτητα το τύμπανο του πολέμου 1917
|
| Облако в штанах Тетраптих Вступление Вашу мысль, мечтающую на размягченном мозгу, как выжиревший лакей на засаленной кушетке, буду дразнить об окровавленный сердца лоскут: досыта изъиздеваюсь, нахальный и едкий. У меня в душе ни одного седого волоса, и старческой нежности нет в ней! Мир огромив мощью голоса, иду - красивый, двадцатидвухлетний. Нежные! Вы любовь на скрипки ложите. Любовь на литавры ложит грубый. А себя, как я, вывернуть не можете, чтобы были одни сплошные губы! Приходите учиться - из гостиной батистовая, чинная чиновница ангельской лиги. И которая губы спокойно перелистывает, как кухарка страницы поваренной книги. Хотите - буду от мяса бешеный - и, как небо, меняя тона - хотите - буду безукоризненно нежный, не мужчина, а - облако в штанах! Не верю, что есть цветочная Ницца! Мною опять славословятся мужчины, залежанные, как больница, и женщины, истрепанные, как пословица. 1 Вы думаете, это бредит малярия? Это было, было в Одессе. "Приду в четыре",- сказала Мария. Восемь. Девять. Десять. Вот и вечер в ночную жуть ушел от окон, хмурый, декабрый. В дряхлую спину хохочут и ржут канделябры. Меня сейчас узнать не могли бы: жилистая громадина стонет, корчится. Что может хотеться этакой глыбе? А глыбе многое хочется! Ведь для себя не важно и то, что бронзовый, и то, что сердце - холодной железкою. Ночью хочется звон свой спрятать в мягкое, в женское. И вот, громадный, горблюсь в окне, плавлю лбом стекло окошечное. Будет любовь или нет? Какая - большая или крошечная? Откуда большая у тела такого: должно быть, маленький, смирный любеночек. Она шарахается автомобильных гудков. Любит звоночки коночек. Еще и еще, уткнувшись дождю лицом в его лицо рябое, жду, обрызганный громом городского прибоя. Полночь, с ножом мечась, догнала, зарезала,- вон его! Упал двенадцатый час, как с плахи голова казненного. В стеклах дождинки серые свылись, гримасу громадили, как будто воют химеры Собора Парижской Богоматери. Проклятая! Что же, и этого не хватит? Скоро криком издерется рот. Слышу: тихо, как больной с кровати, спрыгнул нерв. И вот,- сначала прошелся едва-едва, потом забегал, взволнованный, четкий. Теперь и он и новые два мечутся отчаянной чечеткой. Рухнула штукатурка в нижнем этаже. Нервы - большие, маленькие, многие!- скачут бешеные, и уже у нервов подкашиваются ноги! А ночь по комнате тинится и тинится,- из тины не вытянуться отяжелевшему глазу. Двери вдруг заляскали, будто у гостиницы не попадает зуб на зуб. Вошла ты, резкая, как "нате!", муча перчатки замш, сказала: "Знаете - я выхожу замуж". Что ж, выходите. Ничего. Покреплюсь. Видите - спокоен как! Как пульс покойника. Помните? Вы говорили: "Джек Лондон, деньги, любовь, страсть",- а я одно видел: вы - Джоконда, которую надо украсть! И украли. Опять влюбленный выйду в игры, огнем озаряя бровей загиб. Что же! И в доме, который выгорел, иногда живут бездомные бродяги! Дразните? "Меньше, чем у нищего копеек, у вас изумрудов безумий". Помните! Погибла Помпея, когда раздразнили Везувий! Эй! Господа! Любители святотатств, преступлений, боен,- а самое страшное видели - лицо мое, когда я абсолютно спокоен? И чувствую - "я" для меня мало. Кто-то из меня вырывается упрямо. Allo! Кто говорит? Мама? Мама! Ваш сын прекрасно болен! Мама! У него пожар сердца. Скажите сестрам, Люде и Оле,- ему уже некуда деться. Каждое слово, даже шутка, которые изрыгает обгорающим ртом он, выбрасывается, как голая проститутка из горящего публичного дома. Люди нюхают - запахло жареным! Нагнали каких-то. Блестящие! В касках! Нельзя сапожища! Скажите пожарным: на сердце горящее лезут в ласках. Я сам. Глаза наслезненные бочками выкачу. Дайте о ребра опереться. Выскочу! Выскочу! Выскочу! Выскочу! Рухнули. Не выскочишь из сердца! На лице обгорающем из трещины губ обугленный поцелуишко броситься вырос. Мама! Петь не могу. У церковки сердца занимается клирос! Обгорелые фигурки слов и чисел из черепа, как дети из горящего здания. Так страх схватиться за небо высил горящие руки "Лузитании". Трясущимся людям в квартирное тихо стоглазое зарево рвется с пристани. Крик последний,- ты хоть о том, что горю, в столетия выстони! 2 Славьте меня! Я великим не чета. Я над всем, что сделано, ставлю "nihil". Никогда ничего не хочу читать. Книги? Что книги! Я раньше думал - книги делаются так: пришел поэт, легко разжал уста, и сразу запел вдохновенный простак - пожалуйста! А оказывается - прежде чем начнет петься, долго ходят, размозолев от брожения, и тихо барахтается в тине сердца глупая вобла воображения. Пока выкипячивают, рифмами пиликая, из любвей и соловьев какое-то варево, улица корчится безъязыкая - ей нечем кричать и разговаривать. Городов вавилонские башни, возгордясь, возносим снова, а бог города на пашни рушит, мешая слово. Улица муку молча перла. Крик торчком стоял из глотки. Топорщились, застрявшие поперек горла, пухлые taxi и костлявые пролетки грудь испешеходили. Чахотки площе. Город дорогу мраком запер. И когда - все-таки!- выхаркнула давку на площадь, спихнув наступившую на горло паперть, думалось: в хорах архангелова хорала бог, ограбленный, идет карать! А улица присела и заорала: "Идемте жрать!" Гримируют городу Круппы и Круппики грозящих бровей морщь, а во рту умерших слов разлагаются трупики, только два живут, жирея - "сволочь" и еще какое-то, кажется, "борщ". Поэты, размокшие в плаче и всхлипе, бросились от улицы, ероша космы: "Как двумя такими выпеть и барышню, и любовь, и цветочек под росами?" А за поэтами - уличные тыщи: студенты, проститутки, подрядчики. Господа! Остановитесь! Вы не нищие, вы не смеете просить подачки! Нам, здоровенным, с шаго саженьим, надо не слушать, а рвать их - их, присосавшихся бесплатным приложением к каждой двуспальной кровати! Их ли смиренно просить: "Помоги мне!" Молить о гимне, об оратории! Мы сами творцы в горящем гимне - шуме фабрики и лаборатории. Что мне до Фауста, феерией ракет скользящего с Мефистофелем в небесном паркете! Я знаю - гвоздь у меня в сапоге кошмарней, чем фантазия у Гете! Я, златоустейший, чье каждое слово душу новородит, именинит тело, говорю вам: мельчайшая пылинка живого ценнее всего, что я сделаю и сделал! Слушайте! Проповедует, мечась и стеня, сегодняшнего дня крикогубый Заратустра! Мы с лицом, как заспанная простыня, с губами, обвисшими, как люстра, мы, каторжане города-лепрозория, где золото и грязь изъязвили проказу,- мы чище венецианского лазорья, морями и солнцами омытого сразу! Плевать, что нет у Гомеров и Овидиев людей, как мы, от копоти в оспе. Я знаю - солнце померкло б, увидев наших душ золотые россыпи! Жилы и мускулы - молитв верней. Нам ли вымаливать милостей времени! Мы - каждый - держим в своей пятерне миров приводные ремни! Это взвело на Голгофы аудиторий Петрограда, Москвы, Одессы, Киева, и не было ни одного, который не кричал бы: "Распни, распни его!" Но мне - люди, и те, что обидели - вы мне всего дороже и ближе. Видели, как собака бьющую руку лижет?! Я, обсмеянный у сегодняшнего племени, как длинный скабрезный анекдот, вижу идущего через горы времени, которого не видит никто. Где глаз людей обрывается куцый, главой голодных орд, в терновом венце революций грядет шестнадцатый год. А я у вас - его предтеча; я - где боль, везде; на каждой капле слезовой течи распял себя на кресте. Уже ничего простить нельзя. Я выжег души, где нежность растили. Это труднее, чем взять тысячу тысяч Бастилий! И когда, приход его мятежом оглашая, выйдете к спасителю - вам я душу вытащу, растопчу, чтоб большая!- и окровавленную дам, как знамя. 3 Ах, зачем это, откуда это в светлое весело грязных кулачищ замах! Пришла и голову отчаянием занавесила мысль о сумасшедших домах. И - как в гибель дредноута от душащих спазм бросаются в разинутый люк - сквозь свой до крика разодранный глаз лез, обезумев, Бурлюк. Почти окровавив исслезенные веки, вылез, встал, пошел и с нежностью, неожиданной в жирном человеке взял и сказал: "Хорошо!" Хорошо, когда в желтую кофту душа от осмотров укутана! Хорошо, когда брошенный в зубы эшафоту, крикнуть: "Пейте какао Ван-Гутена!" И эту секунду, бенгальскую, громкую, я ни на что б не выменял, я ни на... А из сигарного дыма ликерною рюмкой вытягивалось пропитое лицо Северянина. Как вы смеете называться поэтом и, серенький, чирикать, как перепел! Сегодня надо кастетом кроиться миру в черепе! Вы, обеспокоенные мыслью одной - "изящно пляшу ли",- смотрите, как развлекаюсь я - площадной сутенер и карточный шулер. От вас, которые влюбленностью мокли, от которых в столетия слеза лилась, уйду я, солнце моноклем вставлю в широко растопыренный глаз. Невероятно себя нарядив, пойду по земле, чтоб нравился и жегся, а впереди на цепочке Наполеона поведу, как мопса. Вся земля поляжет женщиной, заерзает мясами, хотя отдаться; вещи оживут - губы вещины засюсюкают: "цаца, цаца, цаца!" Вдруг и тучи и облачное прочее подняло на небе невероятную качку, как будто расходятся белые рабочие, небу объявив озлобленную стачку. Гром из-за тучи, зверея, вылез, громадные ноздри задорно высморкая, и небье лицо секунду кривилось суровой гримасой железного Бисмарка. И кто-то, запутавшись в облачных путах, вытянул руки к кафе - и будто по-женски, и нежный как будто, и будто бы пушки лафет. Вы думаете - это солнце нежненько треплет по щечке кафе? Это опять расстрелять мятежников грядет генерал Галифе! Выньте, гулящие, руки из брюк - берите камень, нож или бомбу, а если у которого нету рук - пришел чтоб и бился лбом бы! Идите, голодненькие, потненькие, покорненькие, закисшие в блохастом грязненьке! Идите! Понедельники и вторники окрасим кровью в праздники! Пускай земле под ножами припомнится, кого хотела опошлить! Земле, обжиревшей, как любовница, которую вылюбил Ротшильд! Чтоб флаги трепались в горячке пальбы, как у каждого порядочного праздника - выше вздымайте, фонарные столбы, окровавленные туши лабазников. Изругивался, вымаливался, резал, лез за кем-то вгрызаться в бока. На небе, красный, как марсельеза, вздрагивал, околевая, закат. Уже сумашествие. Ничего не будет. Ночь придет, перекусит и съест. Видите - небо опять иудит пригоршнью обгрызанных предательством звезд? Пришла. Пирует Мамаем, задом на город насев. Эту ночь глазами не проломаем, черную, как Азеф! Ежусь, зашвырнувшись в трактирные углы, вином обливаю душу и скатерть и вижу: в углу - глаза круглы,- глазами в сердце въелась богоматерь. Чего одаривать по шаблону намалеванному сиянием трактирную ораву! Видишь - опять голгофнику оплеванному предпочитают Варавву? Может быть, нарочно я в человечьем месиве лицом никого не новей. Я, может быть, самый красивый из всех твоих сыновей. Дай им, заплесневшим в радости, скорой смерти времени, чтоб стали дети, должные подрасти, мальчики - отцы, девочки - забеременели. И новым рожденным дай обрасти пытливой сединой волхвов, и придут они - и будут детей крестить именами моих стихов. Я, воспевающий машину и Англию, может быть, просто, в самом обыкновенном Евангелии тринадцатый апостол. И когда мой голос похабно ухает - от часа к часу, целые сутки, может быть, Иисус Христос нюхает моей души незабудки. 4 Мария! Мария! Мария! Пусти, Мария! Я не могу на улицах! Не хочешь? Ждешь, как щеки провалятся ямкою попробованный всеми, пресный, я приду и беззубо прошамкаю, что сегодня я "удивительно честный". Мария, видишь - я уже начал сутулиться. В улицах люди жир продырявят в четырехэтажных зобах, высунут глазки, потертые в сорокгодовой таске,- перехихикиваться, что у меня в зубах - опять!- черствая булка вчерашней ласки. Дождь обрыдал тротуары, лужами сжатый жулик, мокрый, лижет улиц забитый булыжником труп, а на седых ресницах - да!- на ресницах морозных сосулек слезы из глаз - да!- из опущенных глаз водосточных труб. Всех пешеходов морда дождя обсосала, а в экипажах лощился за жирным атлетом атлет; лопались люди, проевшись насквозь, и сочилось сквозь трещины сало, мутной рекой с экипажей стекала вместе с иссосанной булкой жевотина старых котлет. Мария! Как в зажиревшее ухо втиснуть им тихое слово? Птица побирается песней, поет, голодна и звонка, а я человек, Мария, простой, выхарканный чахоточной ночью в грязную руку Пресни. Мария, хочешь такого? Пусти, Мария! Судорогой пальцев зажму я железное горло звонка! Мария! Звереют улиц выгоны. На шее ссадиной пальцы давки. Открой! Больно! Видишь - натыканы в глаза из дамских шляп булавки! Пустила. Детка! Не бойся, что у меня на шее воловьей потноживотые женщины мокрой горою сидят,- это сквозь жизнь я тащу миллионы огромных чистых любовей и миллион миллионов маленьких грязных любят. Не бойся, что снова, в измены ненастье, прильну я к тысячам хорошеньких лиц,- "любящие Маяковского!"- да ведь это ж династия на сердце сумасшедшего восшедших цариц. Мария, ближе! В раздетом бесстыдстве, в боящейся дрожи ли, но дай твоих губ неисцветшую прелесть: я с сердцем ни разу до мая не дожили, а в прожитой жизни лишь сотый апрель есть. Мария! Поэт сонеты поет Тиане, а я - весь из мяса, человек весь - тело твое просто прошу, как просят христиане - "хлеб наш насущный даждь нам днесь". Мария - дай! Мария! Имя твое я боюсь забыть, как поэт боится забыть какое-то в муках ночей рожденное слово, величием равное богу. Тело твое я буду беречь и любить, как солдат, обрубленный войною, ненужный, ничей, бережет свою единственную ногу. Мария - не хочешь? Не хочешь! Ха! Значит - опять темно и понуро сердце возьму, слезами окапав, нести, как собака, которая в конуру несет перееханную поездом лапу. Кровью сердце дорогу радую, липнет цветами у пыли кителя. Тысячу раз опляшет Иродиадой солнце землю - голову Крестителя. И когда мое количество лет выпляшет до конца - миллионом кровинок устелется след к дому моего отца. Вылезу грязный (от ночевок в канавах), стану бок о бок, наклонюсь и скажу ему на ухо: - Послушайте, господин бог! Как вам не скушно в облачный кисель ежедневно обмакивать раздобревшие глаза? Давайте - знаете - устроимте карусель на дереве изучения добра и зла! Вездесущий, ты будешь в каждом шкапу, и вина такие расставим по столу, чтоб захотелось пройтись в ки-ка-пу хмурому Петру Апостолу. А в рае опять поселим Евочек: прикажи,- сегодня ночью ж со всех бульваров красивейших девочек я натащу тебе. Хочешь? Не хочешь? Мотаешь головою, кудластый? Супишь седую бровь? Ты думаешь - этот, за тобою, крыластый, знает, что такое любовь? Я тоже ангел, я был им - сахарным барашком выглядывал в глаз, но больше не хочу дарить кобылам из сервской муки изваянных ваз. Всемогущий, ты выдумал пару рук, сделал, что у каждого есть голова,- отчего ты не выдумал, чтоб было без мук целовать, целовать, целовать?! Я думал - ты всесильный божище, а ты недоучка, крохотный божик. Видишь, я нагибаюсь, из-за голенища достаю сапожный ножик. Крыластые прохвосты! Жмитесь в раю! Ерошьте перышки в испуганной тряске! Я тебя, пропахшего ладаном, раскрою отсюда до Аляски! Пустите! Меня не остановите. Вру я, в праве ли, но я не могу быть спокойней. Смотрите - звезды опять обезглавили и небо окровавили бойней! Эй, вы! Небо! Снимите шляпу! Я иду! Глухо. Вселенная спит, положив на лапу с клещами звезд огромное ухо.
|
Σύννεφο με παντελόνι ή ο δέκατος τρίτος απόστολος Τετράπτυχο 1) Κάτω την αγάπη σας! 2) Κάτω την τέχνη σας! 3) Κάτω το καθεστώς σας! 4) Κάτω την θρησκεία σας! Πρόλογος Την σκέψη σας την ονειρεύουσα με μαλάκυνση του εγκεφάλου, σαν πολύσαρκος λακές πάνω στον καναπέ λιγδιασμένο, θα ξεσχίσω τις καρδιές σας με δεξιότητα κανιβάλου, θα σας περιπαίζω, θρασύς και αηδιασμένος. Η ψυχή μου χωρίς γκρίζα μαλλιά και μπριγιάν, και δίχως στοργή γεροντική! Με την ισχύ της φωνής μου κουφαίνω το σύμπαν, και όμορφος εικοσηδυόχρονος βαδίζω με σιγουριά νταηκή. Εσείς οι τρυφερούλιδες! Την αγάπη με το βιολί εξηγείτε. Ο αγενής την ερμηνεύει με νταούλι. Αλλά τον εαυτό σας να αναποδογυρίζετε, όπως εγώ δε μπορείτε, για να γίνεστε μόνο χείλη! Πάρτε μαθήματα! Από τη θηλυκιά με έξω το «ρωγοβύζι», από το άπατο ντεκολτέ, η οποία τα χείλη ήρεμα ξεφυλλίζει σαν νοικοκυρά τις σελίδες του τσελεμεντέ. Θέλετε, θα είμαι κρέας σαρκοβόρο, ή, αλλάζοντας του πάθους την οθόνη, θέλετε, να είμαι τρυφερό δώρο, όχι άνδρας, αλλά σύννεφο με παντελόνι. Δε θέλω να πιστέψω πως υπάρχει ασχημία! Και συνεχίζω να υμνώ με βλασφημία τους άντρες παραξαπλωμένους σαν νοσοκομείο, και τις γυναίκες ταλαιπωρημένες σαν παροιμία. 1. Κάτω την αγάπη σας! Ήταν χωρίς δώρο λοταρία. Έχει συμβεί, έχει συμβεί στην Οδησσό. «Θα ‘ρθω στις τέσσερεις», είπε η Μαρία1. Εννέα, Δέκα. Έντεκα… την ώρα μισώ. Έφυγε ο παράδεισος στης νύχτας την ανατριχίλα από το παράθυρο, σκυθρωπός, δεκάμβριος2. Πισ’ απ’ την πλάτη μου χαχανίζει η τσατίλα μακάβρια. Δε με χωράει κανένας θώκος: Μυώδης γίγαντας στενάζει, κουβαριάζεται από τον πόνο. Τι θέλει αυτός ο όγκος; Μα ο όγκος έχει γεννητώριο ορμογόνο! Αφού δεν έχει σημασία, ακόμη κι αν φοράς ράσο, ή όλη τη ζωή σου κυνηγάς το σαρκίο. Τη νύχτα θέλεις το κουδούνισμά σου να κρύβεις στο μαλακό, στο γυναικείο. Εδώ, πελώριος, καμπουριάζω πάνω στο παράθυρο και λιώνω το γυαλί με την κουτελάρα μου ζεστούτσικη. Θα φτιάξουμε αγάπη ή όχι; Θα είναι μεγάλη ή μικρούτσικη; Απίθανη η μεγάλη για σώμα τέτοιο, θα είναι μικρή αφτέρωτη ερωτούλα. Καλοφτιαγμένη και εμπρηστική αναίτια, η αυτάρεσκή μου γατούλα. Ακόμη και πάλι στον τοίχο κολλημένος, αγκαλιά με αόρατο σώμα του άχθου, περιμένω ραντισμένος από βροντή του μικροαστικού ρόχθου. Με το τσεκούρι της, αιμοβόρα, ψάχνει, βρίσκει τον παθιασμένο! Έπεσε η ώρα δώδεκα σαν απ’ το ικρίωμα το κεφάλι του καταδικασμένου. Της βροχής οι σταγόνες πάνω στο γυαλί έρπουν ελικοειδής, κάνουν γκριμάτσες ιμιτασιόν σαν να ωρύονται οι χείμερες της Παναγίας των Παρισιών. Καταραμένη! Αυτή είσαι; Αχόρταγη και ποζάτη. Ενώ τρέχει το αίμα μου στο πουθενά, ακούω, σιγά σιγά σαν ασθενής απ’ το κρεβάτι, πηδάει ένα νεύρο, και να! πρώτα σεργιάνιζε σαν ρεμπελιό, μετά άρχισε να τρέχει αναστατωμένο, ως φασαρίας. Τώρα εκείνο και άλλα δυο παραδέρνουν σε ρυθμό τυμπανοκρουσίας. Πέφτει ο ουρανός πάνω στη γη, βροχή εν είδη. Τα νεύρα, μεγάλα, μικρά, δημιουργούν επεισόδια! καλπάζουν λυσσασμένα, και είδη, τους λύνονται τα πόδια! Η νύχτα τείνετε η απαθής, στο δωμάτιο, από το βούρκο της δε μπορεί ν’ αποτραβιέται το βαρύ μάτι. Έξαφνα η πόρτα άνοιξε με κλαγγή σαν να είναι της φυλακής και δεν θέλει να μπεις. Μπήκες, τραχύ σαν το «πάρτε!», άχρωμη κολώνα μπετόν αρμέ, και είπες με ηρεμία στο φόρτε: «Αύριο υπανδρεύομαι». «Συγχαρητήρια!», πνίγω το ύφος του πικραμένου. Βλέπετε, είμαι ήρεμος και μακάριος, και έχω το σφυγμό του πεθαμένου. Θυμάστε; Λέγατε: «Τζακ Λόντον, λεφτά, έρωτας, πάθος», ενώ εγώ έβλεπα, είσαι η Τζοκόντα, όμως έκανα λάθος. Ξανά ερωτευμένος θα βγω και θα ιδρώσω σαν τους θήτες. Και τι έγινε; Στο σπίτι που κάηκε, που και που ζούνε αλήτες! Πειράζετε; Θα πατήσω κάποια ηλικία, για ν’ αποκτήσω το δικό σας κεφάλι κλούβιο. Να θυμάστε! Χάθηκε η Πομπηία, όποτε πείραξαν το Βεζούβιο! Ε! Κύριοι! Λάτρες βεβηλώσεων, εγκληματιών, του πολέμου των ανέμων. Το πιο τρομερό είδατε; Είναι το πρόσωπό μου, όταν είμαι ήρεμο όν. Και νιώθω πως το «εγώ» μεγαλώνει μες στο μυαλό σιγανά. Εμπρός! Ποιος μιλάει; Μαμά; Μαμά! Ο γιός σου έχει την ωραία ασθένεια! Μαμά! Έχει της καρδιά την πυρκαγιά. Πες’ το στις αδελφές μου και στην αγαπημένη μου γιαγιά. Η κάθε λέξη μου φλογερή νταρντάνα, στο στόμα-φούρνο, πετάγεται σαν τσίτσιδη πουτάνα απ’ το οίκο ανοχής που καίγεται. Με μάτια και μύτες τους μυρίστηκαν φωτιά οι χέστες. Κάλεσαν κάποιους, με φόρμες, με κράνους! Όχι με μπότες! Πέστε στους πυροσβέστες, στην καρδιά που καίγετε εισχωρούν, μόνο οι άνους. Μόνος μου. Τα μάτια δακρυσμένα θα γουρλώσω. Στα πλευρά μου θ’ ακουμπήσω και προσπαθώ να βγω ενόσω. Έσπασαν! Αδύνατον απ’ την καρδιά να ξεπηδήσω! Στον πρόσωπο που καίγεται, απ’ τον χειλιών το σκάσιμο, φιλάκι καρβουνιασμένο πασχίζει να σωθεί. Μαμά! Ο έρωτας είναι τραγούδι κολάσιμο, αλλά η καρδιά μου ανθεί! Φιγούρες λέξεων η φωτιά απανθράκωνε, κι απ’ το κρανίο πετάνε σαν παιδιά που καίγονταν. Έτσι ο τρόμος να πιαστούν απ’ τον ουρανό σήκωνε της «Λουζιτάνιας3 τα χέρια που φλέγονταν. Τους φοβισμένους ανθρώπους στου δωματίου τη σιγή, στα μάτια κοίταξε. Ποιητή! Αυτό που καίγομαι, στους αιώνες στέναξε! 2. Κάτω την τέχνη σας! Δοξάστε με! Δεν αποδέχομαι αυτό το μπουρντέλο. Εγώ στα πάντα που έγιναν βάζω «nihil4». Ποτέ, να διαβάζω δεν θέλω. Με συγχύζουν απ’ τα βιβλία οι τοίχοι! Άλλοτε νόμιζα αλλοπαρμένος: Ήρθε ο ποιητής, εύκολα άνοιξε το στόμα, κι αμέσως τραγούδησε ο εμπνευσμένος. Δεν ήξερα ακόμα, ότι πριν βγάζεις από λέξεις μελωδία, πολύ καιρώ τριγυρνάνε απ’ τη ζύμωση αποχαυνωμένες. Αργά τσαλαβουτάει στο βόρβορο της καρδιάς η σαρδέλα της φαντασίας υπνωμένη. Ως που γρατσουνίζουν το βιολί των ριμών, από τους έρωτες και αηδόνια κάτι βρώσιμο, το πόπολο, ο ένας των άλλον ανατρέφει κλοτσηδόν με λεξιλόγιο μη αναλώσιμο. Από τους πύργους της Βαβυλώνας, τις πόλεις με υπερηφάνεια ανυψώνουμε εδώ κι εκεί, η άπλωσή τους στα χωράφια σαν πανώλη, που θανατώνει τη δομή γαλαξιακή. Ο όχλος τα βάσανά του κουβαλάει, το ουρλιαχτό στητό από τον φάρυγγα εξέχει. Κόλλησε εγκάρσια στο λαρύγγι το τραμβάι, σταμάτησαν taxi, κάρα, δηλαδή το παν που τρέχει. Της πόλης το στήθος μυριοπατημένο, έχει τα κόκκινα μάγουλα του φυματικού και σπρώχνει τα κοκκινόμαυρα αιμοσφαίρια προς το στόμα-πλατεία του μιασματικού, διώχνοντας της ειρήνης τα περιστέρια. Θα ‘λεγε κανείς, ο θεός θυμωμένος έρχεται να τιμωρεί, ενώ η πλατεία, «Δικαιοσύνη!» παραληρεί. Φορτώνεται η πόλη μεγαδυστυχίες και παθηματάκια, και δε μπορεί να πάρει ανάσα, ενώ μέσα στο στόμα της πεθαμένων λέξεων σαπίζουν τα πτωματάκια, μόνο δυο ζουν παχιές: Το «μαλάκα» και άλλη μια η «μάσα». Είσαι ποιητής; Πώς να μη θρηνείς από την πανούκλα-κακογλωσσιά; Πώς με δυο τέτοιες να υμνείς την ομορφιά, την αγάπη, και το λουλούδι κάτω από τη δροσιά; Και πίσω απ’ τους ποιητές οι άλλοι χριστιανοί: Φοιτητές, πόρνες, παράγοντες. Κύριοι! Σταματήστε! Δεν είστε ζητιάνοι. Είστε μεσάζοντες μεταξύ του φόβου κι εκείνους που νταήδες παριστάνονται και πουλάνε απάτη. Αυτοί, που ως τσάμπα προσφορά τσιμπουκόνοντε σε κάθε διπλό κρεβάτι. Απ’ αυτούς να ζητάμε βοήθεια; Ναι ικετεύουμε για νέα χαραυγή και την αγάπη του πλησίον! Μόνοι μας είμαστε αληθινοί δημιουργοί μέσα στον παλμό των εργοστασίων και εργαστηρίων. Για μένα η ιστορία Φάουστ-Μεφιστοφελής, πάλλεται με πιο χλιαρές νότες! Εγώ γνωρίζω πως το καρφί στην μπότα μου είναι πιο φρικτό παρά η φαντασία του Γκαίτε. Είμαι χρυσόστομος και η κάθε μου λέξη αηδόνι, την ψυχή ανανεώνει και το σώμα το βάρος του χάνει. Σας λέω: Του ζωντανού η μικρότερη σκόνη πιο πολύτιμη απ’ αυτά που κάνω ή είχα κάνει. Ακούστε! Κηρύσσει, χτυπιώντας και χάνοντας το τιμόνι, ο σύγχρονος Ζαρατούστρας με λόγο αλλόκοτο! Εμείς, με πρόσωπο σαν τσαλακωμένο σεντόνι, με χείλη κρεμασμένα σαν πολύφωτο. Εμείς οι δεσμώτες της πόλης-λεπροκομείου, όπου το μάλαμα και η λάσπη διαβρώνουν τη λέπρα. Είμαστε παιδιά του βρεφοκομείου που δε είχε ποτέ σταθμά και μέτρα! Και αψηφούμε, ότι οι Όμηροι και οι Οβίδιοι δεν έχουν ανθρώπους σαν εμάς απ’ την καπνιά με βλογιοκομμένα πρόσωπα πληθώρα. Ξέρω, οι χίλιοι ήλιοι θα ωχριάσουν όταν προσέχουν τον ψυχών μας τα εδάφη χρυσοφόρα! Οι τένοντες και οι μύες, από τις προσευχές πιο αξιόπιστες. Εμάς εξυψώνουν οι ανδριάντες. Εμείς, ο καθένας, κρατάμε στις παλάμες ροζιαστές των κόσμων τους κινητήριους ιμάντες! Ανέβαινα στις Γολγοθές των ακροατηρίων τις Αγίας Πετρούπολης, Μόσχας, Κιέβου, ουχ ήττων5, μετατρέπονταν σε αίθουσες δικαστηρίων, και όλοι φώναζαν «Σταύρωσέ τον!» Αλλά εγώ και αυτούς που με προσέβαλλαν τάχατε, αγαπώ, δεν θεωρώ στίφη. Είδατε πως το σκυλί το χέρι που το χτυπάει γλύφει; Εγώ ο περίγελως της σημερινής γενιάς σαν μεγάλο ανέκδοτο αρσίζικο, βλέπω δεινά (που δεν βλέπει ο ντουνιάς) με το μάτι τελεσίδικο. Οι αχόρταγοι κι οι πεινασμένοι έρχονται σε ρήξη και βουλιάζουν στου κατακλυσμού τη χοάνη, έρχεται το έτος δεκαέξι, φορώντας της επανάστασης το ακάνθινο στεφάνι. Είμαι της επανάστασης ο πρόδρομος, και με τον πόνο ζευγάρωσα, σε κάθε απογείωσης διάδρομο τον εαυτό μου σταύρωσα. Μόνο στα όνειρα ένιωσα χαλάρωση, έκαψα ψυχές σε βαθμό τέλειον, είναι πιο δύσκολο από το να κάνεις άλωση χιλιάδων Βαστίλιων. Κι όταν το χάλι θα πατήσει τη σκανδάλη, εγώ μπροστάρης παλαβός απ’ την ιδέα, την ψυχή μου για σας θα ξεριζώσω, θα ποδοπατήσω να γίνει μεγάλη, και ματωμένη θα δώσω σαν σημαία. 3. Κάτω το καθεστώς σας! Γιατί αυτό, και από πού το φωτεινό ήρθε και ρήμαξε του μέλλοντος τα ανθοκομεία;! Και το κεφάλι με απόγνωση έσφιξε η σκέψη για τρελλοκομεία. Και σαν κατά του θωρηκτού ναυάγιο, απ’ του πνιγμού τους σπασμούς στου καθέκτη το άνοιγμα, μέσα στους κοχλασμούς όρμησε ο Μπουρλιούκ6, νιώθοντας της θανής το άγγιγμα. Πρώτα φανερώθηκε το ματωμένο κεφάλι του φαρακλό. Βγήκε, σηκώθηκε, από τον πόνο στρεβλός και με την τρυφερότητα αιφνίδια στον άνθρωπο παχουλό, αμήχανα είπε: «Καλώς!» Κακόκαλο, όταν σου προσφέρουν θολό πιόμα, και το απολαμβάνεις κατανοώντας, βερμούτ εν. Καλόκακο, όταν σε ρίχνουν στου ικριώματος το στόμα και να φωνάζεις «Πίνετε κακάο Βαν Γκούτεν!7» Η ζωή είναι ένα μικρό πηγαδάκι, απ’ το οποίο το νερό δεν πίνεται. Και μέσα απ’ τον τσιγάρων το καπνό σαν του λικέρ ποτηράκι, το πρόσωπο του μπεκρού Σεβεριάνιν8 επιμηκύνεται. Πως τολμάς να λέγεσαι στιχουργός και ωχρούτσικος τιτιβίζεις σαν ορτύκι. Σήμερα πρέπει με σιδερογροθιά, σαν χειρουργός ν’ ανακατεύεις του κρανίου το ξίγκι! Εσείς, που ανησυχείτε από σκέψη μοναδική «κομψά χορεύω;», κοιτάξτε πως καλοπερνώ, είμαι ο μαστροπός με το χαμόγελο γλυκύ και ο χαρτοκλέφτης που παρακινδυνεύω. Από σας τους ερωτομουσκεμένους που έχετε δάκρυα, τσέπη γεμάτη, θα απομακρυνθώ και ως μονόκλ τον ήλιο φλογοκαμένο, θα τοποθετήσω στο ορθάνοιχτο μάτι. Απίθανα παρδαλοφορεμένος, θα περπατήσω τη γη για να αρέσω και να καίω, και πίσω μου θα σέρνω ηλιοκαμένος με αλυσιδίτσα τον Ναπολέοντα σαν μοπς φρικαλέο. Όλοι η γη, γυναίκες πλαγιασμένες, θα κουνάνε τη σάρκα τους να δίδονται θέλοντας, περνάω δίπλα από τις στοιβαγμένες, νιώθοντας λέοντας. Ξαφνικά κάτι πάει σύννεφο στον ουρανό, τα μαύρα νέφη όρμισαν πάνω στα λευκά και άρχισε ένα τράνταγμα τρανό σαν να λύνονται προβλήματα καρδιακά. Το μπουμπουνητό βγήκε αγριωπό, με ζέση ξεμύξισε και σαν παιγνιδιάρικο βρέφος έπαιζε με της φύσης τα κουδούνια. Και κάποιος μπερδεύτηκε στα δεσμά των νεφών και άπλωσε τα χέρια-αστραπές, στολίζοντας τον ουρανό με του νεόν τις σύντομες αναλαμπές. Αφελείς! Νομίζετε πως είναι γιορτές, και οι βροντές είναι του εντυπωσιασμού τα εφέ; Αυτό να εξοντώσει τους στασιαστές έρχεται ο στρατηγός Γκαλιφέ9. Βγάλτε γλεντζέδες τα χέρια απ’ το παντελόνι! Πάρτε μαχαίρι, πέτρα ή σφεντόνι, εάν όμως κάποιος δεν έχει το κουλό του να ‘ρθει και να μάχεται με το κούτελό του. Ελάτε ψωμοζήτες, λέρες, αλήτες που ζείτε ψυλλιασμένες μέρες. Ελάτε, Τρίτες και Δευτέρες να σας κάνουμε γιορτινές, με αίμα να βάψουμε, για να θυμηθεί υπό την απειλή η γη διεφθαρμένη πόσους σακάτεψε! Η Γη χοντρή σαν ερωμένη την οποία ο Ρότσιλντ βάτεψε. Να κυματίζουν οι σημαίες μέσα στο τουφεκίδι, όπως σε κάθε γιόρτασμα αληθινό, ψηλά σηκώστε φανοστάτες ως στολίδι, των λεφτάδων το σφαχτό χοιρινό. Τα νύχια μου έξυνα για καβγά, έφτανα στην καρδιά με την πινέζα και με τα δόντια έσφαζα κορμί. Στον ουρανό κόκκινο σαν Μαρσεγιέζα μες στα σπασίματα ψοφούσε η παρακμή. Είναι η φαντασία μου τρελή, τίποτα δε θα γίνει! Θα ‘ρθει η νύχτα και θα διώξει τα όνειρά μας κλοτσηδόν. Βλέπετε, ο ουρανός φέρνει ειρήνη με την κινίνη και χούφτα ραντισμένων με προδοσία αστεριών! Ήρθε η άφεγγη. Σαν τον Μαμάϊ10 έβαλε το πισινό πάνω στο σβέρκο των πόλεων. Αυτή η νύχτα έχει βλέμμα αλγεινό, και είναι μαύρη σαν τον Αζέφ11, το τέρας αποφόλιον. Μαζεύομαι, ριγμένος στης ταβέρνας τις γωνιές, με το κρασί περιχύνω την ψυχή και το τραπεζομάντηλο, και βλέπω στη γωνιά, της Θεοτόκου μάτια-διακονιές, την καρδιά μου ακουμπάνε από το ασημοκάντηλο. Τζάμπα χαρίζεις φως απ’ το αχνάρι πασσαλειμμένο στου καπηλειού τους θαμώνες που δε σε εκτιμάνε. Δε βλέπεις, αντί του γιού σου καταφτυμένου, τον Βάραβα προτιμάνε; Μήπως μέσα στο πλήθος άμορφο είμαι ο μόνος ελεύθερος υπό όρους. Εγώ, είμαι ίσως ο πιο όμορφος από τους γιους σου όλους. Δώσε τους κάτι, για να έχουν κάτι κι αυτοί να δώσουν, ας είναι και κάποια βίτσια, και να γίνουν τα παιδιά, όταν θα μεγαλώσουν: Τα αγόρια πατέρες, και έγκυες τα κορίτσια. Τους νεογεννημένους άφησε να αποκτήσουν τα άσπρα μαλλιά των προβλημάτων, και θα ‘ρθουν αυτοί για να βαφτίσουν, με ονόματα των δικών μου ποιημάτων. Εγώ που εξυμνώ το ατελή και το τέλειο, πότε ταπεινός και πότε ασύστολος, είμαι στης αληθινής ζωής το ευαγγέλιο ο δέκατος τρίτος απόστολος. Κι όταν η φωνή μου χυδαία, αλλά δροσίζει, κι όταν καθημερινά δέχομαι του όχλου το ανάθεμα, ίσως ο Ιησούς Χριστός μυρίζει της ψυχής μου τα χρυσάνθεμα. 4. Κάτω την θρησκεία σας! Μαρία! Μαρία! Μαρία! Ελευθέρωσέ με Μαρία! Δεν μπορώ πάνω στον δρόμο! Δεν θέλεις; Τι περιμένεις; Να ‘ρθω με μάγουλα βαθουλωμένα, εκείνος που τον γεύτηκαν πολλές άνοστος, και ως φαφούτης, να μουρμουρίζω ευτυχισμένα, ότι τώρα είμαι «πολύ γνωστός»; Μαρία, βλέπεις πως καμπουριάζω; Οι άνθρωποι στους δρόμους: Το λίπος εισδύει από τις τετραώροφες βρογχοκήλες, καρφώνουν πάνω μου τα μικρά μάτια του κοπαδιού, φθονούν τα αρώματα-βαρβατίλες, ας είναι και μπαγιάτικο μπουρέκι του χθεσινού χαδιού. Ο δρόλαπας χύνει πάνω στην πόλη, είναι ο επιβήτορας της Γης και ο γόης, και η γονιμοποίηση οργιάζει στο περιβόλι, και στάζει το υγρό απ’ τα χαμηλωμένα μάτια της υδρορροής. Μαρία! Πως στα λιπαρά αφτιά τους να χώνεις ένα αθόρυβο λόγο; Το πουλί διακονεύει με το κελάηδημα, τραγουδάει πεινασμένο, όμως ηχηρά, αλλά εγώ, άνθρωπος απλός που ζω δίπλα στης πόλης βρώμικης τον λόφο-οίδημα. Μαρία, θέλεις να σφίξω με της γροθιάς τη σύσπαση το λαρύγγι μου σκληρά; Μαρία! Αγριεύουν των οδών οι πάροδοι και συχνάζουν εκεί οι πομπές με κασέλα. Άνοιξε! Πονάω! Βλέπεις καρφωμένες στα μάτια καρφίτσες απ’ τα γυναικεία καπέλα. Μου άνοιξες! Ευχαριστώ! Κορίτσι μου! Μη φοβάσαι της πάνω στον σβέρκο μου καλλονές, είναι γυναίκες της επιβίωσης και όχι του μύθους, εδώ μες στη ζωή μου σέρνω αγάπες χίλιες μεγάλες και αγνές κι εκατομμύρια μικρούς και βρώμικους πόθους. Μη φοβάσαι, πως ξανά, στης αγάπης την κακοκαιρία θα φιλάω χίλια χείλη γυναικών «που αγαπάνε τον Μαγιακόφσκι», μα αυτές είναι δυναστεία, (στην καρδιά του ερωτόληπτου), ανεβασμένων βασιλισσών. Μαρία, έλα κοντά μου! Μέσα στη γύμνια της αδιαντροπιάς και του φόβου την τρεμούλα, δώσε μου των χειλιών σου την ανθηρή γοητεία. Με χάδια να αντικαταστήσεις τη φωνούλα, και να γευτούμε ακόμη και την ασιτία. Μαρία! Ο ποιητής με σονέτα υμνεί την Τιανή12, ενώ εγώ είμαι φτιαγμένος απ’ το κρέας, και είναι φυσικό το δικό μου το ενδιαφέρον, απλά το κορμί σου ζητάω, όπως ζητάνε οι χριστιανοί: «…τον επιούσιον δος ημίν σήμερον». Μαρία, έλα! Μαρία! Φοβάμαι ότι το όνομά σου θα ξεχάσω, όπως ο ποιητής φοβάται να ξεχάσει κάποια, μέσα στα βάσανα της νύχτας, γεννημένη λέξη με την μεγαλοσύνη της ισάξια με τον Θεό. Το κορμάκι σου θα το φυλάω και θα το αγαπάω, όπως απ’ τον πόλεμο ακρωτηριασμένος στρατιώτης, άχρηστος, κανενός, φυλάει το πόδι του μοναδικό. Μαρία, δεν θέλεις; Δεν θέλεις! Αυτό σημαίνει πως ξανά, σκοτεινιά και με το κεφάλι σκυμμένο την καρδιά μου μέσα στα δάκρυα βουτάω. Σαν σκυλί, το πόδι απ’ το τρένο πατημένο στο σπιτάκι μου κουβαλάω. Με τις καρδιάς μου το αίμα λουλούδια ποτίζω. Ευωδιάζουν, αλλά γεμάτα αγκάθια. Αναρωτιέμαι, γιατί ζω; Γιατί εκπέμπω ηδυπάθεια; Και όταν σύμφωνα με της ζωής τον νόμο θα πλησιάζει η κακή ημέρα, εκατομμύρια τριχοειδών αγγείων θα στρώσουν τον δρόμο προς το σπίτι του Πατέρα. Θα βγαίνω βρώμικος από κάποιο υπόγειο, μαζί με κάποια εταίρα και θα του πω: Πατέρα, είσαι της αδιαφορίας το τέρας. Δεν βαρέθηκες εκεί στων σύννεφων το κισέλι να βουτάς τα πρησμένα σου μάτια στο ζελέ του Καλού; Έλα να κάνουμε καρουσέλι πάνω στο δέντρο του Κακού! Εσύ ο Πανταχού Παρών, θα είσαι μέσα σε κάθε ντουλάπα, με τα καλύτερα κρασιά θα ξεχάσουμε …αυτό… του μέτρου, για να αλλάξουμε την μάπα του σκυθρωπού απόστολου Πέτρου. Ενώ μες στο παράδεισο ξανά θα φέρουμε τις Εύες. Διέταξε! και σήμερα το βράδυ, απ’ τις πλατείες, τις ομορφότερες… κόβω τις φλέβες! θα φέρνω για χάδι. Θέλεις; Δεν θέλεις;! Παραμένεις κορδωτός, σκέψου καλύτερα, άφησε το ινάτι. Νομίζεις, αυτός που είναι πίσω σου, ο φτερωτός για την αγάπη γνωρίζει κάτι; Κι εγώ κάποτε ήμουν άγγελος-άγιος, σαν γλυκούλη αρνάκι έριχνα τις ματιές, και ήμουν μέχρι την αφέλεια πάγιος έως που γνώρισα του έρωτα τις λαβωματιές. Παντοδύναμε! επινόησες δυο χέρια δραστήρια, έκανες ο καθένας να έχει κεφάλι, γιατί δεν σκέφτηκες να γίνονται όλα χωρίς μαρτύριο: φιλιά, αγκαλιά και … σκανδάλη;! Νόμιζα είσαι σοφό και υπέρτατο όν, αλλά είσαι ένα ημιμαθή «αστέρι». Βλέπεις σκύβω, κι απ’ το λαιμό της μπότας βγάζω το δίκοπο μαχαίρι. Φτερωτοί αλήτες! Βολευτήκατε κατ’ απ’ του παραδείσου τον γείσο, σας άφησαν λάσκα! Εγώ εσάς που αναδίδετε λιβάνι, θα σχίσω απ’ εδώ μέχρι την Αλάσκα! Αφήστε με! Αδύνατον να με σταματήσετε. Έχω ικανότητες να εκτιμήσω της Δημιουργίας το ποιόν, και δε μπορώ να κρύψω τν οργή. Κοιτάξτε! Αποκεφάλισαν το φως των αστεριών και τον ουρανό μάτωσαν με σφαγή! Εσείς! Του ουρανού, που κρύβεστε μέσα στης ευτυχίας τη θαλάμη. Έρχομαι εκεί, βαθμηδόν. Ενώ ο γαλαξίας κοιμάται, θέτοντας πάνω στην παλάμη το τεράστιο αφτί των αστερισμών. 1914 – 1915 Υποσημειώσεις
|
| Kак память о единственной в мире
|
Το ποίημα του Βλαντίμιρ
Μαγιακόφσκι δημοσιεύτηκε στην Αγία Πετρούπολη, στην εβραϊκή εφημερίδα «Αυγή» στης 30 Φλεβάρη του 1913. Εβραίοι! Αρκετά σας ταλαιπόρησε
|
