Μαρίνα Τσβετάγεβα1892 – 1942 Τα αγαπημένα μου βιβλία με τα οποία θα ήθελα να αποτεφρωθώ: «Νιμπελούνγκεν», «Ιλιάδα», «Αφήγηση για την εκστρατεία του Ίγκορ». Οι αγαπημένες μου χώρες: αρχαία Ελλάδα και Γερμανία. Αυτά που αγαπώ: μουσική, φύση, ποίηση, μοναχικότητα. Πλήρης αδιαφορία για τα κοινά, για το θέατρο, για την θεαματικότητα. Από το ερωτηματολόγιο της Μ. Τσβετάγεβα |
Мне
нравится,
что вы
больны не
мной, Мне нравится, что я больна не вами, Что никогда тяжёлый шар земной Не уплывёт под нашими ногами. Мне нравится, что можно быть смешной - Распущенной - и не играть словами, И не краснеть удушливой волной, Слегка соприкоснувшись рукавами. Мне
нравится
еще, что вы
при мне Спасибо
вам и
сердцем и
рукой
|
Μ’ αρέσει... Μ’ αρέσει ότι δεν
έχετε κρυφαρρώστια για μένα. Μ’ αρέσει μερικές φορές, όταν μπροστά μου Ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς: 3.05.1915 |
Бессонница
3
В огромном
городе моем
- ночь. Июльский
ветер мне
метёт - путь, Есть
черный
тополь, и в
окне - свет, Огни - как
нити
золотых бус,
|
Αϋπνία Στην πόλη μου
κυριαρχεί η σκοτεινιά, Ο καλοκαιρινός νοτιάς το δρόμο μου σκουπίζει, Υπάρχει το καβάκι, και στο παράθυρο το φως, Τα φώτα σαν το νήμα των χρυσών χαντρών, ένα ένα, |
Мировое
началось во
мгле
кочевье: Это бродят по ночной земле - деревья, Это бродят золотым вином - гроздья, Это странствуют из дома в дом - звёзды, Это реки начинают путь - вспять! И мне хочется к тебе на грудь - спать.
|
Νομαδική ζωή Ξεκίνησε παγκόσμια,
μες στο σκοτάδι, η ζωή νομαδική: 14.01.1917 |
Не смущаю.
Пою Женскою отравою. Руку верную даю - Пишущую, правою. Той,
которою
крещу Левая - она
дерзка,
|
Το αριστερό
και το δεξιό Δε σε συγχύζω, ούτε σε ποτίζω Μ’ αυτό που κάνω το σταυρό μου Είναι αυθάδεις το αριστερό, 10.10.1918 |
Мы с Вами разные, как суша и вода...
Мы с Вами разные, |
Είμαστε διαφορετικοί
Είμαστε διαφορετικοί, |
Ты, меня любивший фальшью Ты, меня любивший фальшью Истины - и правдой лжи, Ты, меня любивший - дальше Некуда! - За рубежи! Ты, меня любивший дольше Времени. - Десницы взмах! Ты меня не любишь больше: Истина в пяти словах. |
Εσύ με αγαπούσες Με αγαπούσες με τόση ειλικρίνεια |
Легкомыслие
Легкомыслие! - Милый грех, |
Επιπολαιότητα
Επιπολαιότητα! – Χαριτωμένη αμαρτία, |
Под лаской плюшевого пледа...
Под лаской плюшевого пледа |
Μονομαχία
Κατ’ απ’ της μάλλινης κουβέρτας τα χάδια Από πού γεννήθηκε αυτή η ανάφλεξη; Ποιος είναι κυνηγός; Και ποιος η θήρα; Σ’ εκείνη τη μονομαχία των αυθαιρεσιών, Γιατί έχω την αίσθηση ότι αδίκησα; |
Мы с тобою лишь два отголоска
Мы с тобою лишь два отголоска: |
Είμαστε σαν δυο αντηχήσεις
Είμαστε σαν δυο αντηχήσεις |
Вскрыла жилы: неостановимо, Невосстановимо хлещет жизнь. Подставляйте миски и тарелки! Всякая тарелка будет — мелкой, Миска — плоской, Через край — и мимо — В землю чёрную, питать тростник. Невозвратно, неостановимо, Невосстановимо хлещет стих. 6 января 1934 |
Ανοίγω τις φλέβες. Ασταμάτητα, Μη αναστρέψιμα αναβλύζει η ζωή. Βάλτε από κάτω τα τσανάκια και τα πιάτα! Κάθε πιάτο θα είναι ρηχό, Το τσανάκι μικρό, Πάν’ απ’ το χείλος, ακράτητα Κάτω, τη μαύρη γη να ταΐζει. Ασυγκράτητα, ασταμάτητα, Μη αναστρέψιμα ο στίχος αναβλύζει. |
Читатели газет Ползет подземный змей, Ползет, везет людей. И каждый — со своей Газетой (со своей Экземой!) Жвачный тик, Газетный костоед. Жеватели мастик, Читатели газет. Кто — чтец? Старик? Атлет? Солдат? — Ни черт, ни лиц, Ни лет. Скелет — раз нет Лица: газетный лист! Которым — весь Париж С лба до пупа одет. Брось, девушка! Родишь — Читателя газет. Кача — «живет с сестрой» — ются — «убил отца!» — Качаются — тщетой Накачиваются. Что для таких господ — Закат или рассвет? Глотатели пустот, Читатели газет! Газет — читай: клевет, Газет — читай: растрат. Что ни столбец — навет, Что ни абзац — отврат… О, с чем на Страшный суд Предстанете: на свет! Хвататели минут, Читатели газет! — Пошел! Пропал! Исчез! Стар материнский страх. Мать! Гуттенбергов пресс Страшней, чем Шварцев прах! Уж лучше на погост, — Чем в гнойный лазарет Чесателей корост, Читателей газет! Кто наших сыновей Гноит во цвете лет? Смесители кровей, Писатели газет! Вот, други, — и куда Сильней, чем в сих строках! Что думаю, когда С рукописью в руках Стою перед лицом — Пустее места — нет! — Так значит — нелицом Редактора газет- ной нечисти. 15 ноября 1935 |
Εφημερίδων αναγνώστες Σέρνεται το φίδι υπόγειο, Κουβαλάει κοσμάκη προς το ισόγειο. Κι ο καθένας με το δικό του φύλλο, Δηλαδή εφημερίδα-ψύλλο. Αντανακλαστικό εξάρτησης μηρυκασμού. Κοινωνικής γνώμης διαγνώστες. Αναμασητές τετριμμένων ιδεών, Εφημερίδων αναγνώστες. Ποιοι είναι η διαβαστές; Άνδρες; Γυναίκες; Εχθροί ή φίλοι; Δίχως πρόσωπα οπτασιαστές, Τα πρόσωπα – εφημερίδες φύλλα! Τα οποία φοράει όλοι η χώρα. Από το κούτελο έως τον αφαλό. Πέταξέ τα, δεσποινίς! Τώρα! Θα γεννάς όντα χωρίς μυαλό. Φούσκω – «με την αδελφή του ζει», Νουν – «σκότωσε πατέρα» – Φουσκώνουν ματαιότητα πεζή, Αντλούν τη λέρα. Απαρατήρητη γι’ αυτούς η εναλλαγή: Δύση – αυγή. Του κενού καταναλωτές, Των εφημερίδων αγοραστές. Τύπος του τύπου: σακατιλίκι, Γαζέτα κρατάς: δυσωδία. Ό, τι στήλη: φρίκη, Ό, τι παράγραφος: αηδία. Την Ημέρα Κρίσεως θα παρουσιαστείτε με τι; Εσείς οι ψευδοπαντογνώστες: Αρπαχτές του κατιτί, Εφημερίδων αναγνώστες. Τεμπέλιαζε! Έκλεβε! Αναμορφωτήριο! Του τύπου το μίασμα με πεδούκλα. Του Γουτεμβέργιου το πιεστήριο Γεννάει και πανούκλα! Καλύτερα στο νεκροτομείο, Παρά στο πυορροών νοσοκομείο. Τους ξύστες των εφελκίδων, Τους νεκρόφιλους των εφημερίδων. Των νέων ψυχών διαρρήκτες, Της ασχήμιας καλλιγράφοι, Αιμομίκτες Δημοσιογράφοι! Αυτά είναι τα αισθήματά μου. (Ίσως και πιο σκληρά) Παρά σε τούτα τα κουπλέ αιχμηρά, Όταν κρατώντας τα ποιήματά μου Στέκομαι μπροστά σε φάτσα – κουλούρι, Που εν-Κενού το τέρας. Δηλαδή, απρόσωπη μούρη Του αρχισυντάκτη της έντυπης λέρας. 15 Νοέμβρη 1935 4 Οκτωβρίου 2012 |
Хвала богатым И засим, упредив заране, Что меж мной и тобою — мили! Что себя причисляю к рвани, Что честно́ моё место в мире: Под колёсами всех излишеств: Стол уродов, калек, горбатых… И засим, с колокольной крыши Объявляю: люблю богатых! За их корень, гнилой и шаткий, С колыбели растящий рану, За растерянную повадку Из кармана и вновь к карману. За тишайшую просьбу уст их, Исполняемую как окрик. И за то, что их в рай не впустят, И за то, что в глаза не смотрят. За их тайны — всегда с нарочным! За их страсти — всегда с рассыльным! За навязанные им ночи, (И целуют и пьют насильно!) И за то, что в учётах, в скуках, В позолотах, в зевотах, в ватах, Вот меня, наглеца, не купят — Подтверждаю: люблю богатых! А ещё, несмотря на бритость, Сытость, питость (моргну — и трачу!) За какую-то — вдруг — побитость, За какой-то их взгляд собачий Сомневающийся… — не стержень ли к нулям? Не шалят ли гири? И за то, что меж всех отверженств Нет — такого сиротства в мире! Есть такая дурная басня: Как верблюды в иглу пролезли. …За их взгляд, изумленный на́-смерть, Извиняющийся в болезни, Как в банкротстве… «Ссудил бы… Рад бы — Да»… За тихое, с уст зажатых: «По каратам считал, я — брат был»… Присягаю: люблю богатых! 30 сентября 1922 |
Έπαινος στους πλούσιους Γι’ αυτό ειδοποιώ εκ των προτέρων, Ότι μεταξύ εμού και σού – διάστημα! Ότι τον εαυτό μου κατατάσσω στους φουκαράδες, Και κατέχω της τιμιότητας το ανάστημα. Κατ’ απ’ τις ρόδες όλες οι υπερβολές: Τεράτων, σακάτηδων, καμπούριδων – τους εκούσιους, Και γι’ αυτό από την στέγη του καμπαναριού Ανακοινώνω: αγαπώ τους πλούσιους! Για τη ρίζα τους σάπια και κακοήθεια, Υπό του χρήματος τη σκέπη, Για την αμήχανη συνήθεια Απ’ την τσέπη ξανά στην τσέπη. Για τη σιγανή παράκληση, Που εκλαμβάνεται ως ηχηρή βρισιά. Για την εξουσία που είναι η πεποίθηση, Γι’ αυτό που για τους άλλους χτίζουν εκκλησιά. Για τα μυστικά τους που προβάλλονται! Για τα πάθη τους – μετρητά! Για τις νύχτες που επιβάλλονται, (Τα φιλιά που αποσπάνε, είναι προσποιητά!) Και γι’ αυτό που με λογαριασμούς και την ανία, Μες στους χρυσούς και χασμουρητούς περίσσιους, Εμένα, τον θρασύ δε θ’ αγοράσουν, Επαναλαμβάνω: αγαπώ τους πλούσιους! Και ακόμη, παρά την ξυρισματότητα, Χορτασμότητα, ποιοτότητα – συνήθεια γενετήσια, Για κάτι σαν – έξαφνα – ξυλοδαρμότητα, Για κάτι σαν ματιά σκυλίσια. Ο αμφιβάλλων … γενικά, δεν είναι, σαν άξονας για τα μηδενικά; Γι’ αυτό, μεταξύ τις άλλες κολασμότητες Δεν υπάρχει πιο ορφάνια μες στις ορφανότητες! Ποτέ δεν δίνει την εντύπωση φευγάτου, Αποφασιστικά γυρίζει τα οπίσθια. …Για τα μάτια τους έκπληκτα μέχρι θανάτου, Που αναζητά συγχώρεση, όταν πνέει τα λοίσθια. Γι’ αυτό το σιγανό επιθανάτιο, Που με το βίο τους τους εναρμονίζει: «Εγώ… φασούλι το φασούλι γεμίζει...» Για τα όνειρά τους με τόπους παραδείσιους, Ορκίζομαι: αγαπώ τους περιούσιους! |
Моим стихам, написанным так рано, Что и не знала я, что я - поэт, Сорвавшимся, как брызги из фонтана, Как искры из ракет, Ворвавшимся, как маленькие черти, В святилище, где сон и фимиам, Моим стихам о юности и смерти, - Нечитанным стихам! - Разбросанным в пыли по магазинам (Где их никто не брал и не берет!), Моим стихам, как драгоценным винам, Настанет свой черед |
Οι στοίχοι μου γραμμένοι τόσο ενωρίς, Που δεν κατανοούσα ότι είμαι ποιήτρια, Πετάχτηκαν σαν πιτσιλιές από το σιντριβάνι, Ήμουν της στιχομανίας η μαθήτρια, Σαν διαβολάκια εισέβαλαν, Στο ιερό, όπου θυμιάματα και λιβάνι, – Οι μη διαβασμένοι στίχοι μου! – Οι αράδες μου για την αλήθεια και πλάνη. Στα βιβλιοπωλεία σκορπισμένα και ασκόνηστα, Κανένα χέρι δεν τα αγγίζει καμιά φορά, Για τους στίχους μου σαν τα κρασιά πολύτιμα, Θα ‘ρθει κάποτε η σειρά. |
Вчера еще в глаза глядел, А нынче -- все косится в сторону! Вчера еще до птиц сидел, -- Все жаворонки нынче -- вороны! Я глупая, а ты -- умен, И слезы ей -- вода, и кровь -- Увозят милых корабли, Вчера еще в глазах лежал! Детоубийцей на суду Спрошу я стул, спрошу кровать: Жить приучил -- в самом огне, Все ведаю -- не прекословь! Само -- что дерево трясти! -- 1920 |
Μέσα στα μάτια με κοιτούσες χθες, Και σήμερα κρυφοκοιτάς τις άλλες! Χθες μέχρι το πρωί μαζί, Τώρα δεν έχεις χρόνο για αγκάλες! Ναι, είμαι ανόητη! Εσύ λογικός. Ίσως, από την αγάπη μου, κάτι παράκανα. Ω! κραυγή γυναικών όλων των εποχών: «Καλέ μου! Τι σου έκανα;» Τα δάκρυα της νερό και αίμα, Και το νερό με αίμα, με δάκρυα νίφτηκε! Όχι μητέρα, αλλά μητρυιά η Αγάπη: Μέσα στην αγκαλιά της κρύφτηκε. Αρπάζουν τους αγαπημένους μας τα πλοία, Τους απαγάγουν δρόμοι – δρέπανα. Κ’ ο στεναγμός ακούγετε σ’ όλη τη γη: «Καλέ μου! Τι σου έκανα;» Μέσα στα χέρια δυνατά δεν έπαιρνα ανάσα: Αχόρταγη του έρωτα λιχουδιάρα! Σε μια κακή στιγμή τα χέρια του χαλάρωσαν Και έπεσε η ζωή σαν τελευταία πεντάρα. Φονεύσαμε το αγγελούδι φτερωτό Με δόρυ δίκαννο. Ακόμη και στην κόλαση θα ερωτώ: «Καλέ μου! Τι σου έκανα;» Θα ρωτήσω την καρέκλα, το κρεβάτι: «Γιατί τα βάσανα την ψυχή μου δένε;» «Έπαψες ν’ αγαπάς! Να σταυρώσεις;» «Τις άλλες θ’ αγαπά», μου λένε. Γνώρισα του πάθους τη φλόγα, Τώρα, το θάνατο αργό! Αυτό μου έκανες εσύ καλέ μου. Μα, τι σου έκανα εγώ; Ξύπνησα και τα μάτια μου άνοιξα. Ήδη δεν είμαι ερωμένη! Όπου στραβοπατάει η Αγάπη, Εκεί η θανή - ειμαρμένη. Τη γεύση της αγάπης πίκρανες εσύ, Εγώ τη ζωή σου γλύκανα. «Συγχώρα με, συγχώρα με, Καλέ μου! Τι σου έκανα!» |
Со мной не надо говорить, Вот губы: дайте пить. Вот волосы мои: погладь. Вот руки: можно целовать. – А лучше дайте спать. 28 Августа 1918 |
Μη μιλάς, με τα λόγια νικιέμαι, Να τα μαλλιά μου: χάϊδεψέ με, Να το κορμί μου: αγκάλιασέ με, Να τα χείλη μου: φίλισέ με και… άμε! Άφησέ με να κοιμάμαι. |
Монолог
Уж сколько их упало в эту бездну,
|
Μονόλογος
Στην Λ.Θ. Τόσοι και τόσοι έπεσαν στον άβυσσο χτιστό, |
Идешь, на меня похожий, Глаза устремляя вниз. Я их опускала - тоже! Прохожий, остановись! Прочти - слепоты куриной И маков набрав букет, Что звали меня Мариной И сколько мне было лет. Не думай, что здесь - могила, Что я появлюсь, грозя... Я слишком сама любила Смеяться, когда нельзя! И кровь приливала к коже, И кудри мои вились... Я тоже была прохожий! Прохожий, остановись! Сорви себе стебель дикий И ягоду ему вслед, - Кладбищенской земляники Крупнее и слаще нет. Но только не стой угрюмо, Главу опустив на грудь, Легко обо мне подумай, Легко обо мне забудь. Как луч тебя освещает! Ты весь в золотой пыли... - И пусть тебя не смущает Мой голос из под земли. 3 мая 1913 |
Στον περαστικό από το νεκροταφείο μου Περαστικέ, μην προσπερνάς, Με μάτια προσηλωμένα κάτω. Σαν το έδαφος να ερευνάς. Στάσου! Μην κάνεις τον φευγάτο! Να δεις του επιτάφιου τη ρουτίνα, Που λέει ότι είμαι παρών, Ότι με έλεγαν Μαρίνα Και πόσο ήμουνα χρονών. Μην σκέφτεσαι πως είναι τάφος Από που δεν πρόκειται να βγω κατοπινά Και χαμογέλασε αφού δεν είσαι μονάχος, Να μην πονώ όταν δεν κάνει να… Στο πρόσωπο χυνότανε το αίμα Και τα μαλλιά μου ήτανε σγουρά, Ήμουν υψηλή και μακρολαίμα. Περαστικέ! Κόψε τη φορά! Μην νιώθεις άβουλα, Πις’ απ’ του τάφου μου τη σκιά Θα βρεις μια άγρια φράουλα, Είναι μεγάλη και γλυκιά. Μόνο μη στέκεσαι θλιμμένα, Την διάθεσή σου μην χαλνάς. Εύκολα σκέψου για μένα, Εύκολα εμένα να ξεχνάς. Ο ήλιος σε χρυσοστολίζει, Είσαι της χαράς μου η πυγή… Μη σε συγχύζει η φωνή μου, Που έρχεται από τη γη. 1913 |
Над черною пучиной водною…» Над черною пучиной водною — Последний звон. Лавиною простонародною Низринут трон. Волочится кровавым волоком Пурпур царей. Греми, греми, последний колокол Русских церквей! Кропите, слезные жемчужинки, Трон и алтарь. Крепитесь, верные содружники: Церковь и царь! Цари земные низвергаются. — Царствие! — Будь! От колокола содрогаются Город и грудь. 9 октября 1918 |
Παν’ απ’ την άβυσσο νερού Παν’ απ’ την άβυσσο νερού η μαυράδα |
А Бог с вами! А Бог с вами! |
Ο Θεός μαζί σας! Και ο Θεός μαζί σας! |
Если душа родилась крылатой — Что ей хоромы — и что ей хаты! Что Чингис-Хан ей и о — Орда! Два на миру у меня врага, Два близнеца, неразрывно-слитых: Голод голодных — и сытость сытых! 18.09.1918 |
Εάν η ψυχή σου Εάν η ψυχή σου είναι φτερωτή |