Sofia

 120 γνωμικά  και 93 κείμενα του Multa paucis από τις 5 Απριλίου  2003

Τα ναρκωτικά είναι καλά για να φύγεις από την πραγματικότητα, ενώ η πραγματικότητα είναι τόσο πλούσια, ώστε δεν αξίζει να την αποφεύγεις.
Τσ. Τσάπλιν*
Τα λόγια αναμφίβολα είναι το πιο δυνατό ναρκωτικό που γνωρίζει η ανθρωπότητα.
Ρ. Κίπλινγκ*
Άγιος: διορθωμένος και συμπληρωμένος πεθαμένος αμαρτωλός.
Α. Μπιρς*
Λένε πως μια μηχανή μπορεί να αντικαταστήσει πενήντα κοινούς ανθρώπους. Αλλά καμιά μηχανή δεν μπορεί να κάνει τη δουλειά ενός μεγαλοφυΐα. 
Τ. Χσιε*
Κρατική μηχανή: θαυμάσια μηχανή που επιτρέπει στους δέκα ανθρώπους να κάνουν τη δουλειά ενός.
Αγνώστου*
Σπίτι: μηχανή για κατοικία.
Λε Κορμπιζιέ*
Το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι αν μπορούν οι μηχανές να σκέφτονται, αλλά αν μπορεί να σκέφτεται ο άνθρωπος.
Μπ. Σκίνερ*
Δικαιοσύνη: δεν είναι καταδιωκτική μηχανή, αλλά συμβιβασμός.
Φ. Ντίρενματ*
Ηθοποιός δεν είναι επάγγελμα, αλλά διάγνωση.
Αγνώστου*
Στον οικογενειακό προϋπολογισμό τα έξοδα για το αυτοκίνητο παίζουν το ίδιο ρόλο όπως ο στρατός στον κρατικό προϋπολογισμό.
Αγνώστου*
Οι αμερικανοί έχουν πολύ περισσότερο μηχανές που οικονομούν χρόνο, ενώ λιγότερο χρόνο απ' τον οποιοδήποτε άλλο λαό.
Αγνώστου*
Να ζωγραφίσεις πίνακες είναι επάγγελμα, να τις πουλάς είναι τέχνη.
Α. Ζοανσόν*
Οι μηχανές πολλαπλασίασαν τα προάστια και σκότωσαν την πολιτεία.
Σ. Ν. Πάρκινσον*
Όλα τα επαγγέλματα είναι συνωμοσία ειδικών κατά των αφελών.
Μπ. Σω*
Ο κάθε άγιος έχει παρελθόν, ο κάθε αμαρτωλός, μέλλον.
Ο. Ουάιλντ*
Τι κοστίζουν στους ανθρώπους τα πλούτη τους:
Την απάντηση έχουν τα λόγια:
Ατιμία, κολακεία, ιεροσυλία…
Π. Ζ. Μπερανζέ*
Εκκλησία: μάλλον θεραπευτήριο για τους αμαρτωλούς, παρά μουσείο για άγιους.
Ε. βαν Μπέρεν*
Ο αιώνας μας είναι τέτοιος, ώστε περηφανεύεται με μηχανές που μπορούν να σκέφτονται και φοβάται τους ανθρώπους που προσπαθούν να κάνουν το ίδιο.
Μ. Τζονς*
Με αυτήν τη μηχανή έτσι θα κόψω το κεφάλι σας, ώστε δε θα νιώθετε τίποτα.
Ζ. Γκιλιοτέν*
Δυστυχώς ήρθαν οι καιροί, όταν τους τίμιους ανθρώπους συναντάς πιο σπάνια, παρά αγίους.
Β. Σολοβιόφ*
Τα αυτοκινητικά δυστυχήματα συμβαίνουν γιατί οι σημερινοί οδηγοί τρέχουν πάνω σε χθεσινούς δρόμους μέσα σε αυριανά αυτοκίνητα με μεθαυριανή ταχύτητα.
Β. ντε Σίκα*
Οδηγός: το πιο επικίνδυνο εξάρτημα της μηχανής.
Λ. Καμπιόν*
Η μηχανή είναι η νεαρή μοίρα του κόσμου.
Ι. Παναγιωτόπουλος
Νέος θα πει να διορθώσεις τον κόσμο.
Ν. Καζαντζάκης
Πεθαίνει η διάρκεια και έρχεται η αδιάκοπη αλλαγή.
Α. Τόφλερ
Οι ψεύτικοι ηγέτες και οι κίτρινες ψυχές του μίσους είναι ο μέγας κίνδυνος για τους νέους.
Α. Σκιαδάς
Μοναχικότητα δε σημαίνει είμαι μόνος. Σημαίνει δεν ανήκω σ' εσάς, δε σας καταλαβαίνω, δε με καταλαβαίνετε.
Αγνώστου
Νέος θα πει να επιχειρείς να γκρεμίσεις τον κόσμο και να έχεις το θράσος να θες να οικοδομήσεις καινούριο, καλύτερο. 
Ν. Καζαντζάκης
Όποιος ξεκινάει από αμφιβολίες καταλήγει σε βεβαιότητες.
Φ. Μπέικον
Μπολιάζετε με μίσος τα παιδιά στην πιο τρυφερή ηλικία, για να έχετε μετά την ευχαρίστηση να τα κρεμάσετε.
Τ. Μόρουι
Οι νέοι είναι προορισμένοι να κατακτούν, οι γέροι να συντηρούν.
Ευ. Παπανούτσος
Η σύγχρονη Παιδεία προσπαθεί να μορφώσει πολίτη ικανό να συντηρεί τα καθεστώτα. 
Δ. Γληνός
Ό'τι είναι η γλυπτική για έναν όγκο μαρμάρου, είναι η Εκπαίδευση για την ανθρώπινη ψυχή. 
Τζ. Άντισον
Αν δε θέλεις να κόψεις το κεφάλι του λαού, μόρφωσέ το. 
Β. Ουγκώ
Ο άξεστος λατρεύει αυτά που δεν καταλαβαίνει.
Τσ. Λαμπρόζο
Πολιτισμός είναι η ίδια η περιπέτεια της αυτογνωσίας.
Α. Γιαβρής
Όλοι οι άνθρωποι στην αρχή μαθαίνουν από τα λάθη τους, γιατί μέχρι τις πρώτες μεγάλες αποτυχίες τους, η υπερβολική ευθιξία δεν τους επιτρέπει να μάθουν από τα ξένα λάθη.
Α. Απσερονί*
Στην ζωή του ανθρώπου συμβαίνουν τέτοιου είδους προβλήματα, τα οποία μπορείς να λύσεις μόνο αν δεν τους δίνεις καμία σημασία.
Α. Απσερονί*
Η σοφία συνήθως φέρνει τη μοναχικότητα. Ο σοφός νιώθει καλά και μόνος, μαζί με τις σκέψεις του, ενώ ο αληθινός σοφός δεν αποφεύγει τους ανθρώπους, παρ' όλο που η ευτυχία του είναι η μοναχικότητα. 
Α. Απσερονί*
Ο έξυπνος δε λέει και τα μισά που ξέρει, αλλά ο ανόητος δε γνωρίζει ούτε τα μισά απ' αυτά που λέει.
Α. Απσερονί*
Είναι πολύ σπουδαίο να μάθεις να βλέπεις πρώτα τις αναμφισβήτητες αρετές των ανθρώπων, και μόνο μετά τα επακόλουθα ελαττώματά τους.
Α. Απσερονί*
Η πιο εύκολη ασχολία των ανθρώπων είναι να δικαιώνουν τον εαυτό τους. Η πιο δύσκολη: να βρουν τη δικαιολογία για τους άλλους όταν η πράξεις τους θίγουν τα συμφέροντά τους.
Α. Απσερονί*
Μάθηση χωρίς σκέψη είναι χαμένος κόπος. Σκέψη χωρίς μάθηση είναι κίνδυνος.
Κομφούκιος
Η Παιδεία είναι πολύ σπουδαίο πράγμα. Καλό είναι όμως να θυμόμαστε πότε πότε πως τα πράγματα που αξίζει να ξέρει κανείς δε διδάσκονται. 
Ο. Ουάιλντ
Εκπαίδευση είναι εκείνο που μένει όταν έχουμε ξεχάσει καθετί που μάθαμε στο σχολείο. 
Α. Αϊνστάιν
Η λιγότερο δαπανηρή άμυνα των κρατών είναι η Παιδεία. 
Ε. Μπυρκ
Η Παιδεία κάνει το λαό εύκολο να οδηγηθεί, αλλά δύσκολο να εξαπατηθεί, εύκολο να κυβερνηθεί, αλλά αδύνατο να υποδουλωθεί.
Μπ. Χαρμ
Σβήνοντας ένα κομμάτι από το παρελθόν είναι σαν να σβήνεις κι ένα αντίστοιχο κομμάτι από το μέλλον.
Γ. Σεφέρης
Αισθάνθηκα πάντα σεβασμό για την παράδοση, γιατί είναι φορέας μιας συσσωρευμένης εμπειρίας. Ποτέ όμως δεν υποτάχθηκα σ' αυτήν.
Κ. Τσάτσος
Κανείς ας μην αναθεματίζει τη συντηρητικότητα. Κανείς ας μην περιφρονεί την προοδευτικότητα. 
Ι. Δραγούμης
Οι περισσότεροι λαοί είναι ξενόφοβοι, ενώ οι Έλληνες είναι ξενόδουλοι. 
Κ. Ταχτσής
Σε κάθε κοινωνία η επώνυμη και "σεβαστή" διανόηση τείνει να υποστηρίζει το σύστημα εξουσίας. 
Ν. Τσόμσκι
Αποστολή του πνευματικού ανθρώπου είναι να φωνάζει στην έρημο. Ίσως κάποιος ακούσει.
Ν. Καζαντζάκης
Η γραφίδα και η οβίδα είναι από το ίδιο μέταλλο. 
Ναπολέων
Ο μόνος δρόμος για τους διανοουμένους είναι ο δρόμος του Γκάντι. Ο δρόμος της μη συνεργασίας…
Α. Αϊνστάιν
Το δίπλωμα και οι σφραγίδες είναι για τους γραφειοκράτες. Για τους αληθινούς μαχητές της ζωής εκείνο που μετράει είναι η προσωπικότητά τους.
Σ. Ληναίος
Το πνεύμα είναι αυτό που λυτρώνει, σώζει και εξανθρωπίζει.
Α. Μαλρώ
Ο σοφός δείχνει το φεγγάρι κι ο χαζός κοιτάει το δάχτυλο.
Κινέζικη ρήση
Αναγνωρίζοντας την αδυναμία του ο άνθρωπος γίνεται πιο δυνατός.
Ο. ντε Μπαλζάκ*
Δεν υπάρχει μεγαλύτερη σοφία από την εγκαιρότητα.
Φ. Μπέικον*
Εκείνα που αποκτάς κατά του διαβάσματος κρατώντας στο χέρι και ένα στυλό μεταμορφώνεται σε σάρκα και αίμα.
Σενέκας*
Ακόμη κι όταν η γνώσεις δίνονται δωρεάν, πρέπει να 'ρθεις με δικό σου αμπαλάρισμα.
Αγνώστου*
Η συμπόνια είναι ο πόνος για τη δυστυχία του άλλου, η ζηλοφθονία είναι ο πόνος για την ευτυχία του άλλου.
Κινέζικη σοφία*
Η παρατεταμένη ομιλία βοηθάει την υπόθεση σε τέτοιο βαθμό, όσο η ουρά φορέματος βοηθάει στο βάδισμα. 
Φ. Μπέικον*
Ο χαρακτήρας εμφανίζεται σε κρίσιμες στιγμές, αλλά δημιουργείται από μικροπράγματα.
Φ. Μπρουκς*
Τα μικροπράγματα δεν παίζουν αποφασιστικό ρόλο, αλλά είναι το παν για οποιαδήποτε υπόθεση.
Χ. Μακκέι*
Να ξέρεις να κυβερνάς τη διάθεσή σου, γιατί αν δεν υπακούει, τότε διατάζει.
Οράτιος*
Ο συνετός εκτιμάει με τη δική του κρίση, ο ανόητος εμπιστεύεται τις φήμες.
Ινδική σοφία*
Οι Ιταλοί λένε ότι για να κάνεις μια σαλάτα χρειάζεται: ένας συνετός για επιλογή συστατικών, ένας γενναιόδωρος για το λάδι, ένας φιλόσοφος για μπαχαρικά, ένας τσιγκούνης για ξύδι και ένας τρελός για να τα ανακατέψει.*

Υπάρχει μόνο μία επιτυχία: να ξοδέψεις τη ζωή σου έτσι όπως θέλεις εσύ. 
Κ. Μαρλώ*
Το στολίδι του ανθρώπου είναι η σοφία. 
Το στολίδι της σοφίας είναι η ηρεμία.
Το στολίδι της ηρεμίας είναι η ανδρεία.
Το στολίδι της ανδρείας είναι η πραότητα.
Ανατολική σοφία*
Ανασκάπτοντας λάθη οι άνθρωποι χάνουν καιρό, αντί για να το ξοδέψουν στην αναζήτηση των αληθειών.
Βολτέρος*
Ένας λόγος καλοσύνης μπορεί να θερμαίνει τρεις χειμωνιάτικους μήνες.
Γιαπωνέζικη παροιμία*
Οι ανυπόμονοι συνήθως πληρώνουν πολύ ακριβά για εκείνα τα οποία ο υπομονετικός τα έχει δωρεάν.
Γαλλική παροιμία*
Η κατανόηση των δυνάμεων σου, τις μεγαλώνει.
Λ. Βόβεναργκ*
Για να διαβαίνεις τη ζωή χωρίς αίσθημα του χιούμορ, είναι το ίδιο ανόητο όπως και να ταξιδεύεις με άμαξα χωρίς σούστες.
Χ. Μπίτσερ*
Αυτός ο κόσμος είναι βουνά, ενώ οι πράξεις μας είναι κραυγές: η ηχώ απ' τις φωνές μας πάντα επιστρέφει σ' εμάς. 
Ρούμι*
Κάποτε οι άνθρωποι σπούδαζαν για να τελειοποιούν τον εαυτό τους. Τώρα σπουδάζουν για να προξενούν τον θαυμασμό των άλλων.
Κομφούκιος*
Η προσωπικότητά μας είναι κήπος, ενώ η θέλησή μας είναι ο κηπουρός.
Σαίξπηρ*
Ο νους μπορεί να μας υπαγορεύει τι πρέπει ν' αποφεύγουμε και μόνο η καρδιά μας λέει, τι πρέπει να κάνουμε.
Ζ. Ζουμπέρ*
Σε κάθε άσχημη κατάσταση θα βρεθεί κάτι παρηγορητικό, αν ψάξουμε καλά. 
Ντ. Ντεφό*
Το πιο σπουδαίο ερώτημα που πρέπει να θέτει κανείς αρχίζοντας μια δουλειά δεν είναι η ερώτηση "Τι θα έχω;" πρέπει να αναρωτιέται "Τι θα γίνω".
Αγνώστου*
Σεμνός δεν είναι εκείνος που είναι αδιάφορος στους επαίνους, αλλά εκείνος που είναι προσεκτικός στις επικρίσεις.
Ζ. Πολ*
Εάν χύνεις δάκρυα, γιατί δεν υπάρχει ήλιος, δε θα δεις τα άστρα.
Ρ. Ταγόρας*
Ειδικά μας ενοχλούν και βασανίζουν τα μικροπράγματα. Μπορούμε πιο εύκολα να αποφύγουμε τον ελέφαντα, παρά τη μύγα.
Χ. Σω
Τα σοβαρά επιχειρήματα του αντιπάλου να τα απορρίπτεις με αστείο, ενώ τα αστεία: με σοβαρότητα.
Γοργίας*
Η επιτυχία είναι βάδισμα από την αποτυχία σε αποτυχία, χωρίς να χάνεις ενθουσιασμό.
Γ. Τσώρτσιλ*
Όταν είστε νέοι να διαπαιδαγωγείτε έτσι τα παιδιά σας, ώστε να μη σας διαπαιδαγωγούν στα γηρατειά σας.
Μ. Νετσιπορένκο*
Η κακή προβατίνα είναι πιο τρομερή κι από το λύκο.
Γαλλική παροιμία*
Εκείνος που λέει ψέματα στο Θεό, εκείνος θα πει ψέματα και στον άνθρωπο.
Ολλανδική παροιμία*
Συζυγικό παράδοξο: όσο πιο φαρδιά είναι η μέση της γυναίκας, τόσο πιο μακριά είναι η εργάσιμη μέρα του άνδρα.
Α. Καζακέβιτς*
Τι έχει, επιτέλους, μέσα στο κεφάλι του αυτός ο Homo, που χωρίς συστολή αυτοτιτλοφορήθηκε Sapiens;
Ζ. Π. Σανζέ
Ο πόλεμος είναι ένα παιχνίδι, όπου οι ηγέτες νικούν πότε-πότε, οι λαοί ποτέ.
Τς. Κόλτον
Όσο περισσότερο βυθίζεται ο σύγχρονος άνθρωπος στην αυταπάτης της καταναλωτικής ευημερίας, τόσο απομακρύνεται από την πραγμάτωση της Ειρήνης. 
Α. Γιαβρής
Ο πόλεμος είναι μια μέθοδος να λύνεις με τα δόντια έναν πολιτικό κόμπο που δεν μπορείς να τον λύσεις με τη γλώσσα. 
Α. Μπιρς
Ο πολιτισμός μας περνάει σήμερα κρίση… κρίση φαινομενικά οικονομική αλλά πρωτίστως κρίση πνευματική, κρίση πολιτισμού. Δεν έχω να προτείνω άλλη θεραπεία από την επιστροφή στην αρχαία Ελλάδα.
Ρ. Πόουξ
Όταν τσακώνονται οι ελέφαντες, σκοτώνονται αυτοί που θα βρεθούν ανάμεσά τους. 
Μαλαισιανή παροιμία
Δεν έχω να σας προσφέρω παρά αίμα, μόχθο, δάκρυα και ιδρώτα. 
Γ. Τσώρτσιλ ( πρωθυπουργικός λόγος)
Η επανάσταση βάζει πρώτα τη συνείδηση κι ύστερα τη δράση. Αντίθετα, η τρομοκρατία βάζει πρώτα τη δράση κι ύστερα τη συνείδηση. Στους τρομοκράτες το ατομικό, ιδιωτικό γεγονός έχει καθοριστικό ρόλο… Η επανάσταση είναι δημόσιο γεγονός. 
Α. Μοράβια
Η τέχνη του πολέμου είναι η τέχνη να εξοντώνεις ανθρώπους, η τέχνη της πολιτικής είναι να τους εξαπατάς. 
Ζ. ντε Αλαμπέρ
Μόνο με αίμα ξεπλένονται τα χέρια της φιλοδοξίας
Βύρων
Αν διεξαχθεί Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος, ο Τέταρτος θα γένει με ρόπαλα.
Α. Αϊνστάιν
Θέλω να διατηρήσω τον κόσμο όπως είναι, όχι γιατί μου φαίνεται καλός - αντίθετα, τον θεωρώ ελεεινό - αλλά γιατί ζω μέσα σ' αυτόν και δεν μπορώ να τον καταστρέψω χωρίς να καταστραφώ μαζί του.
Ζ. Π. Σαρτρ
Θα πειστεί κάποτε το χοντροκέφαλο ανθρώπινο γένος ότι μεγαλύτερη μωρία και συμφορά από τον πόλεμο δεν υπάρχει και από τα παθήματα του θα διδαχθεί κάποτε ότι πρέπει να τον καταργήσει, ως πάρα πολύ οδυνηρό και πανάκριβο μέσο για τη λύση διαφορών. 
Ι. Καντ
Για μένα η πατρίδα και τα πατριωτικά ιδεώδη έχουν πάψει να υπάρχουν. Αποτελούν απλώς βιτρίνα των κυρίων που στο μεταξύ προετοιμάζονται για τον επόμενο σκοτωμό.
Χ. Έσσε
Πρέπει να λυτρωθούμε όχι μόνο από τον πόλεμο, αλλά και από το φόβο του πολέμου.
Φ. Ρούζβελτ
Υπάρχουν ακόμα στον κόσμο ισχυρές φωνές, που πιστεύουν ακόμα το παλιό ρωμαϊκό ρητό: αν θες Ειρήνη, ετοίμαζε πόλεμο. Στην πυρηνική εποχή αυτό αποτελεί απόλυτη μωρία.
Μ. Πλωρίτης
Οι πολιτικοί μοιάζουν με τα ράφια μιας βιβλιοθήκης: όσο πιο ψηλά είναι, τόσο πιο άχρηστα είναι.
Φ. Γερμανός
Η πολιτική δεν αποτελεί επάγγελμα, αλλά αποστολή.
Γ. Ράλλης
Ο πολιτικός λόγος γίνεται, όσο πάει και περισσότερο, σκόπιμη, μεθοδευμένη λεκτική οργάνωση της ανακρίβειας. Έτσι, η ανακρίβεια από αδυναμία έγινε δύναμη και η κοινή γνώμη έγινε αντικείμενο χειρισμών.
Δ. Τσάτσος
Όλες οι τέχνες δεν έχουν γεννήσει παρά αριστουργήματα. Η τέχνη της διακυβέρνησης δεν έχει γεννήσει παρά τέρατα.
Σαν Ζιστ
Οι τρεις πρώτες αρετές των πολιτικών είναι τόλμη, τόλμη, τόλμη.
Ζ. Δαντόν
Η πολιτική δεν μ' ενδιαφέρει. Είναι σαν σκυλίσια ζωή χωρίς σκυλίσια αξιοπρέπεια.
Ρ. Κίπλινγκ
Η ηθική πρόοδος δεν συμβαδίζει με τον υλικό πολιτισμό.
Ρ. Έμερσον
Αν το διαστημόπλοιο Γη δεν ξαναβρεί τους πνευματικούς και ηθικούς του προσανατολισμούς, θα συντριβεί στους βράχους της παραφροσύνης.
Β. φον Μπράουν
Ο πολιτισμός δεν ακυρώνει τη βαρβαρότητα, αλλά, πολλές φορές, την επικυρώνει. Όσο πιο πολιτισμένος είναι ένας λαός, τόσο πιο βάρβαρος και καταστροφικός μπορεί να γίνει. 
Ου. Έκο

 

34b. Ανέκδοτα και ιστορίες

Τον Βολτέρο στον πύργο του Φερνέ επισκέφθηκε ένας γνωστός του, ο οποίος για τρεις βδομάδες ως μουσαφίρης ζούσε στο κάστρο και έγινε πολύ βαρετός. Ο Βολτέρος έλεγε για τον επισκέπτη:
- Αυτός ο άνθρωπος είναι γνήσιος Δον - Κιχώτης, αλλά ανάποδα: εκείνος έπαιρνε τα ξενοδοχεία για πύργους, ενώ αυτός, τους πύργους για ξενοδοχεία.*

Μια φορά, πριν από μια μεγάλη μάχη, τον Μέγα Αλέξανδρο προειδοποίησαν ότι οι οπλίτες είναι σε μια πολύ ύποπτη και επικίνδυνη κατάσταση. Συνεννοήθηκαν μεταξύ τους πως όλα αυτά που θα ληστέψουν και θα αρπάξουν δε θα τα παραδώσουν στο ταμείο, αλλά θα τα πάρουν για τον εαυτό τους.
- Πολύ ωραία είδηση, είπε ο Μέγας Αλέξανδρος, έτσι μπορούν να συνωμοτούν μόνο οι στρατιώτες που είναι σίγουροι για νίκη.*

Ο διάσημος αστρολόγος Καρντάν που προμάντεψε το θάνατό του, ήταν τόσο σαστισμένος όταν ο θάνατος δε ήρθε την προκαθορισμένη ημερομηνία, ώστε αποφάσισε να πεθαίνει από την πείνα, μόνο και μόνο για να μη ρεζιλέψει την αστρολογία.*

Όταν ο Αντόν Τσέχοφ ήρθε στη δεύτερη πρόβα του "Γλάρου" στο Θέατρο Τέχνης της Μόσχας, ένας ηθοποιός του είπε, ότι στο "Γλάρο" πίσω από τη σκηνή θ' ακούγεται το κόασμα των βατράχων, θα τριζοβολούν τα τζιτζίκια, θα γαβγίζουν τα σκυλιά. 
- Γιατί αυτό, ρώτησε ο δυσαρεστημένος συγγραφέας.
- Για να είναι πιο ρεαλιστικά, είπε ο ηθοποιός.
- Ρεαλιστικά…, επανέλαβε ο Τσέχοφ χαμογελώντας και ύστερα από μια μικρή παύση, είπε, ο Κραμσκόι (διάσημος Ρώσος ζωγράφος) έχει ένα καταπληκτικό πίνακα με πορτρέτο μιας όμορφης γυναίκας. Τι θα γίνει, αν από το πρόσωπο αφαιρούμε τη ζωγραφισμένη μύτη και βάλουμε μια "ζωντανή" μύτη; Η μύτη θα είναι πραγματική αλά ο πίνακας καταστράφηκε…Η σκηνή ζητάει κάποια συμβατικότητα. Η σκηνή αντικατοπτρίζει μέσα της την πεμπτουσία της ζωής και δε χρειάζεται τίποτα περιττό.*

Χίλια χρονιά πριν σ' ένα χωριό ζούσε ένας άνθρωπος. Από μικρός ήταν ακίνητος. Πάνω από τριάντα χρόνια βρισκόταν στο κρεβάτι του και το μόνο που έκανε, ζητούσε απ' το Θεό να τελειώσει αυτή η ζωή. 
Ίσως ο θάνατος θα τον έβρισκε μέσα στο κρεβάτι, αν μια φορά δεν περνούσε απ' το χωριό ένας γέρος. Ο οδοιπόρος μπήκε στο σπιτάκι που ζούσε ο κακομοίρης και ζήτησε νερό. Ο άρρωστος έκλαψε και είπε:
- Σε όλη μου τη ζωή δεν έκανα ούτε ένα βήμα.
- Πότε δοκίμασες να κάνεις αυτό το βήμα, ρώτησε ο γέροντας. 
Ο άρρωστος δεν θυμόταν, ούτε ήξερε πόσο χρονών είναι.
- Πάρε αυτό το μαγικό ραβδί, είπε ο οδοιπόρος, στηρίξου πάνω του και φέρε μου νερό.
Ο άπορος τόλμησε και… και σηκώθηκε απ' το κρεβάτι. Ξανά έκλαψε, όμως τώρα απ' τη χαρά του. 
- Πώς να σ' ευχαριστήσω. Τι θαυμάσιο ραβδί μου έδωσες;
- Αυτό το ραβδί το βρήκα μπροστά στην είσοδο του σπιτιού σου.*

Τον Γάλλο ουτοπιστή Γκ. Μαμπλί (1709-1785) πολλοί συμβούλευαν να γίνει υποψήφιος στην Ακαδημία. Εκείνος αρνιόταν, λέγοντας:
- Αν γίνω ακαδημαϊκός, πολλοί θα αναρωτιούνται, "πώς κατάφερε να αρπάξει αυτό το αξίωμα". Ενώ, όταν δεν είμαι ακαδημαϊκός, το μόνο που μπορούν να ρωτήσουν είναι: "γιατί ακόμα δεν είναι ακαδημαϊκός". Κι αυτό για μένα είναι πιο κολακευτικό.*

Όταν ο όχλος θορυβούσε κάτω απ' το παράθυρο της βασίλισσας της Γαλλίας της Μαρίας-Αντουανέτας (1755-1793) χαίροντας την καταδίκη της στο θάνατο, η βασίλισσα μεγαλόφωνα, ενώ ήρεμα είπε στο χαιρέκακο πλήθος:
- Οι δικές μου δυστυχίες σε λίγο θα τελειώσουν, αλλά τα δικά σας μόλις αρχίζουν.*

Σ' ένα θεατρικό έργο στη Ρωσία, παρ' όλο που έγιναν στην πρόβα πολλές προσπάθειες, οι κομπάρσοι δεν μπορούσαν με επιτυχία να παίζουν το γογγυσμό του όχλου. 
- Είστε απαράδεκτοι, αν δεν μπορείτε να παρουσιάζεται πειστικά τη χλαλοή του πλήθους, έλεγε ο σκηνοθέτης, έχετε τόσο μικρό μισθό, ώστε θα έπρεπε να γογγύσετε με παραδειγματικό τρόπο.*

Ο βασιλιάς των Φράγκων ο Καρλομάγνος (742-814) μόνος του σφράγιζε τα διατάγματά του με την κεφαλή της χειρολαβής του σπαθιού του, όπου ήταν χαραγμένη η σφραγίδα του βασιλιά. Συνήθως έλεγε:
- Αυτά είναι τα διατάγματά μου, και μετά σήκωνε το σπαθί και συμπλήρωνε, ενώ αυτό είναι εκείνο που κάνει τους εχθρούς μου να τα εκτελούν χωρίς αντιρρήσεις.*

Ο Μάρτενβιλ τα χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης ασκούσε έντονη αντεπαναστατική δράση, αλλά συνελήφθηκε και βρέθηκε μπροστά στο επαναστατικό δικαστήριο, που συνήθως είχε μόνο μία απόφαση σ' αυτές τις περιπτώσεις: αποκεφαλισμό.
- Για έλα εδώ, πολίτη ντε Μάρτενβιλ, φώναξε ο πρόεδρος του δικαστηρίου. 
- Το όνομά μου είναι Μάρτενβιλ, και όχι ντε Μάρτενβιλ! έβαλε φωνή ο κατηγορούμενος, εσείς ξεχνάτε κύριε πρόεδρε ότι οι υποχρεώσεις σας δεν είναι να μακρύνετε τους ανθρώπους, αλλά να τους κοντύνετε! (δηλαδή να τους αποκεφαλίζετε). 
Αυτή η εκκεντρική πράξη τον έσωσε.*

Ο Βολτέρος δεν είχε καλές σχέσεις με τον ζωγράφο Ζαν-Μπατίστ Περονώ. Μια φορά ο Περονώ έκπληκτος βλέπει τον Βολτέρο να πλησιάζει το σπίτι του. Ο Περονώ αποφάσισε να τον δεχτεί με ευγένεια και καλοσύνη και περίμενε μόνο το χτύπημα στην πόρτα. Αλλά κανένας δεν χτύπησε την πόρτα, ενώ ακούστηκε κάποιο γρατσούνισμα, λες και κάποιος έγραφε στην πόρτα. Μετά από μερικά λεπτά ο Περονώ άνοιξε την πόρτα και είδε στην εξωτερική πλευρά της γραμμένες με κιμωλία βρώμικες λέξεις. Ο Περονώ αποφάσισε να εκδικηθεί. Φόρεσε το καλύτερό του φόρεμα και παρουσιάστηκε μπροστά στον Βολτέρο σαν επισκέπτης, και όταν εκείνος εξέφρασε την απορία του για τα αίτια της επίσκεψης ο Περονώ είπε:
- Τίποτα παράξενο στην επίσκεψή μου, γιατί στην πόρτα μου αφήσατε το δικό σας επισκεπτήριο και εγώ βιάστηκα να απαντήσω.*

Ο πάπας ο Σίξτος Ε΄ (1414-1484) συχνά έλεγε πως είναι πρόθυμος να αγιοποιήσει εκείνη τη γυναίκα για την οποία ο σύζυγός της ποτέ δεν είπε μια κακή κουβέντα.*

Ο βασιλιάς Φρειδερίκος Β΄ της Σουηδίας (1194-1250) ήταν άθεος. Μια φορά συζητώντας με έναν φιλόσοφο άρχισε να επιτίθεται στη θρησκεία, αλλά ο συνομιλητής του ένθερμα υποστήριξε την εκκλησία. Έκπληκτος, ο βασιλιάς ρώτησε:
- Πώς! και εσείς είστε οπαδός τέτοιων οπισθοδρομικών απόψεων;
- Μάλιστα, μεγαλειότατε, είπε ο φιλόσοφος, είναι παρηγορητικό να σκέφτεσαι πως υπάρχει κάτι που είναι ανώτερο απ' τους βασιλιάδες.*

Μια φορά ο πνευματικός του πρίγκιπα του Μιλάνο Μπερναμπό (πέθανε το 1385) μπήκε στο δωμάτιο, όταν ο πρίγκιπας βρισκόταν εκεί πάνω σε κρεβάτι με μια γυναίκα. Εξαιρετικά δυσαρεστημένος και ντροπιασμένος ο Μπερναμπό ρώτησε τον μοναχό, τι θα έκανε εκείνος αν η μοίρα τον έφερνε πρόσωπο με πρόσωπο με τέτοια όμορφη γυναίκα;
- Εγώ γνωρίζω μόνο, τι δεν θα έπρεπε να κάνω σ' αυτήν την περίπτωση, απάντησε ο μοναχός, αλλά τι θα έκανα, δεν γνωρίζω.*

Ο σκληρός Άγγλος δικαστής Τζέφρης μια φορά σήκωσε το μπαστούνι του και δείχνοντας τον άνθρωπο που καθόταν στο εδώλιο του κατηγορημένου, με αυστηρή φωνή έλεγε:
- Στην άκρη του μπαστουνιού μου κάθετε ένας τέτοιος κατεργάρης και κάθαρμα που για πρώτη φορά γέννησε η γη.
- Σε ποια άκρη κύριε, ρώτησε ο τολμηρός κατηγορούμενος.*

Ο βασιλιάς της Ισπανίας ο Αλφόνσο Μαχητής (πέθανε το 1134) ξεχωριζόταν ως ένας πολύ ντελικάτος και λεπτός άνθρωπος. Μια φορά με μεγάλη συνοδεία επισκέφθηκε το κοσμηματοπωλείο. Στο τέλος ο έμπορος ανακάλυψε πως χάθηκε ένα πολύτιμο διαμάντι. Κάποιος πρότεινε να υποβάλλουν σε έρευνα τον καθένα, όμως ο βασιλιάς δεν το επέτρεψε και διέταξε να φέρουν ένα κουβά με πίτουρα. Ο καθένας από τη συνοδεία έπρεπε να βάλει τη γροθιά του μέσα στα πίτουρα και μετά να βγάλει την ανοιχτή παλάμη. Ο πρώτος που έκανε όλη αυτή τη διαδικασία ήταν ο ίδιος ο βασιλιάς. Όταν όλοι έβαλαν το χέρι τους μες στα πίτουρα, τον κουβά αναποδογύρισαν πάνω στο τραπέζι και το διαμάντι βρέθηκε μες στα πίτουρα. Ο κοσμηματοπώλης ήταν ικανοποιημένος, ενώ και ο κλέφτης έμεινε άγνωστος, αποφεύγοντας την ατιμία.*

Ο Γάλλος λογοτέχνης και φιλόσοφος Ντένις Ντιντερό (1713-1784) ήταν πολύ συγκαταβατικός και η επιείκειά του για τους συνανθρώπους έφτανε τα όρια της αυταπάρνησης. Έτσι, μια φορά τον επισκέφθηκε ένας νεαρός εκβιαστής που του έδωσε ένα ογκώδες τετράδιο και ζήτησε να το διαβάσει. Το χειρόγραφο ήταν πολύ κακία σάτιρα κατά τον Ντιντερό. 
- Αγαπητέ, δε σας γνωρίζω και δε θα μπορούσα να κάνω κάτι κακό σε σας. Πώς εξηγείται αυτή η επίθεση εναντίον μου; 
- Απλά, δεν έχω να φάω, είπε ο νεαρός απατεώνας. Ήλπιζε, ότι ο Ντιντερό θα 
του δώσει λεφτά για να τον αφήσει ήσυχο. 
- Αλίμονο, είπε ο φιλόσοφος, δεν είστε ο πρώτος που προσφεύγει σ' αυτόν τον τρόπο για να επιβιώσει, και πολλοί είναι εκείνοι που πληρώνουν για τη σιωπή. Όμως νομίζω ότι μπορείτε να έχετε περισσότερο κέρδος απ' αυτό το χειρόγραφο. Να πάτε μ' αυτό το τετράδιο στον κόμη του Ορλεάν, εκείνος με μισεί τόσο, ώστε για ένα λίβελο εναντίον μου θα σας πληρώσει πολύ περισσότερο. Δωρίστε του τη σάτιρά σας. Κάντε ένα καλό δέσιμο, βάλτε στο εξώφυλλο το έμβλημά του και προσφέρετε το τετράδιο στον κόμη. Να είστε σίγουρος ότι θα είναι πολύ γενναιόδωρος.
- Δυστυχώς εγώ δε γνωρίζω τον κόμη και δε θα μπορέσω να γράψω τη αφιέρωση, είπε ο εκβιαστής. Ο φιλόσοφος αμέσως κάθισε και έγραψε την 
αφιέρωση. Ο απατεώνας πήρε το χειρόγραφο του και έκανε όλα όσα του συμβούλεψε ο Ντιντερό. Αργότερα, όταν πήρε το ψώμισμα του, ήρθε να ευχαριστήσει τον Ντιντερό.* 

Ένας σοφός ήταν και αγρότης. Έγραψε πολλά βιβλία που τον έκαναν γνωστό σ' όλο τον κόσμο. Μια φορά τον επισκέφθηκε ένας άνθρωπος που διάβασε όλα τα βιβλία του φιλοσόφου και θεωρούσε τον εαυτό του Ερευνητή της αλήθειας.
- Έχω διαβάσει όλα τα βιβλία σας, είπε ο επισκέπτης, και θέλω να σας πω πως με κάποιες σκέψεις σας συμφωνώ, με άλλες όχι. Μερικά βιβλία σας μου άρεσαν, ενώ τ' άλλα δεν είναι και τόσο καλά. 
Ο αγρότης-σοφός συνόδεψε τον επισκέπτη στην αυλή του σπιτιού του, που βρισκόταν πολλά ζώα και η τροφή τους: διάφορα φρούτα και λαχανικά. Εκεί είπε στον επισκέπτη:
- Είμαι αγρότης και παράγω τροφή. Βλέπετε εκείνα τα μίλα και τα καρότα; Κάποιοι προτιμάνε τα μίλα, ενώ οι άλλοι τα καρότα. Βλέπετε αυτά τα ζώα; Μερικοί τα θέλουν για ιππασία, οι δεύτεροι τα θέλουν να ανατρέφουν, οι τρίτοι: για να τα χρησιμοποιήσουν ως τροφές. Κάποιους αρέσουν οι κότες, σε άλλοους οι γίδες. Το "αρέσει" και "δεν αρέσει" δεν είναι παρονομαστής. Όλα αυτά είναι τροφή.*

Η φιλοσοφική σχολή του Επίκουρου είχε πάρα πολλούς οπαδούς. Βεβαίως είχε και αντίπαλους όπως η φιλοσοφική σχολή του Αρκεσίλαου Πιτανάτη (315-240 π. Χ.). Μια φορά κάποιος εγκωμίαζε τους επικούρειους μπροστά στον Αρκεσίλαο και εν τω μεταξύ ισχυρίστηκε πως εκείνος που έγινε επικούρειος ποτέ δεν εγκαταλείπει αυτή τη σχολή, δεν επιστρέφει πίσω. 
- Αυτό δε λέει τίποτα, είπε ο Αρκεσίλαος, αν ο άνθρωπος έγινε ευνούχος και αυτός δε μπορεί να "επιστρέψει πίσω".*

Ο βασιλιάς της Αγγλίας ο Έρρικος Η΄ Τουδόρ παρ' όλο που ήταν πολύ αυτάρκης και ξετσίπωτος είχε κάποιους ενδοιασμούς και τύψεις όταν ήθελε να κάνει ερωμένη του την Άννα Μπόλεν. Όλος ο κόσμος ήξερε ότι η Άννα είναι η νόθη κόρη του. Θέλοντας κάπως να καθησυχάσει τη συνείδησή του απευθύνθηκε ζητώντας συμβουλή σ' έναν αυλικό συγγενή της Άννα. 
- Δεν ξέρω, αν μπορώ να παντρευτώ την κόρη, ύστερα απ' ότι είχα τη μάνα;
- Για όνομα του Θεού, μεγαλειότατε! είπε ο βολικός αυλικός, είναι σαν να διστάζετε να φάτε το κοτόπουλο, αφού πριν φάγατε την κότα.*

Ο τύραννος των Σιρακούζων ο Διονύσιος Α΄ Πρεσβύτερος ήταν πολύ ιδιότροπος και συχνά προσέβαλε τους επισκέπτες του, όταν τους έδινε την απομακρυσμένη τελευταία θέση στο τραπέζι του. Πριν το έκανε με τον Πλάτωνα, μετά το επανέλαβε και με τον Αρίστιππο Κορυναίο. Την πρώτη μέρα υποδέχοντας τον Αρίστιππο, τον κάθισε δίπλα του, ενώ την άλλη μέρα του πρόσφερε την τελευταία θέση. Επιπλέον, κοροϊδεύοντας ρώτησε, πως βρίσκει τη σημερινή του θέση σε σύγκριση με τη χθεσινή:
- Δε βλέπω διαφορά, απάντησε ο φιλόσοφος, και οι δύο θέσεις γίνονται τιμητικές, όταν εγώ κάθομαι εκεί.*

Ο διάσημος Άγγλος ποιητής Ε. Γιούγκ (1683-1765) ήταν και καλός μουσικός. Μια φορά στο Λονδίνο συνόδευε με βάρκα στον Τάμεση τρεις κυρίες. Στον δρόμο για να διασκεδάσει τις συνταξιδιώτες του άρχισε να παίζει στο φλάουτο. Σε λίγο τη βάρκα τους έφτασε μια άλλη βάρκα με τέσσερις αξιωματικούς του στρατού. Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα ο Γιούγκ σταμάτησε να παίζει και έβαλε το φλάουτο στην τσέπη του. 
- Γιατί σταματήσατε να παίξετε, ξαφνικά ρώτησε ένας λοχαγός.
- Αυτή είναι η επιθυμία μου, ήρεμα είπε ο Γιούγκ.
- Η δική μου επιθυμία είναι ν' αρχίσετε αμέσως να παίξετε, φώναξε ο λοχαγός, και αν δε θα παίξετε τότε θα σας πετάξω στον Τάμεση.
Η φιλονικία φόβιξε πολύ τις κυρίες που ήταν μαζί με τον Γιούγκ και εκείνος για να δώσει τέλος στον καβγά, υποτάχθηκε, έβγαλε το φλάουτο και ξαναέπαιξε. 
Σύντομα και οι δυο βάρκες έφτασαν στον προορισμό τους. Οι κυρίες και οι αξιωματικοί αποβιβάστηκαν. Ο Γιούγκ αποχαιρέτησε τις κυρίες και μετά έφτασε την παρέα των αξιωματικών, σταμάτησε τον λοχαγό και του είπε:
- Κύριε! θέλω να σας πω, ότι υποχώρησα μπροστά στη θρασύτητά σας μόνο και μόνο για να ηρεμίσω τις τρομοκρατημένες κυρίες. Ενώ, για να σας αποδείξω πως η ανδρεία δεν κρύβεται αποκλειστικά κάτω από τα κόκκινα στολίδια των αξιωματικών του στρατού, σας καλό αύριο στις δέκα το πρωί στο πάρκο του Χάιντ. Υποθέτω πως δεν έχουμε ανάγκη από τους μάρτυρες: ο καυγάς αφορά μόνο εμάς τους δυο και νομίζω δεν πρέπει ν' ανακατέψουμε τους άλλους. Φυσικά, δε θα ξεχάσετε να πάρετε το ξίφος σας. 
Ο λοχαγός, βέβαια δεν μπορούσε να πει όχι σ' αυτήν την πρόσκληση. 
Την άλλη μέρα, την συγκεκριμένη ώρα και οι δυο τους εμφανίστηκαν στην προορισμένη τοποθεσία της μονομαχίας. Ο λοχαγός έβγαλε το ξίφος του και εκείνη τη στιγμή ο Γιούγκ τον σημάδεψε με το πιστόλι του. 
Ο λοχαγός ήταν αιφνιδιασμένος και με αγονία ρώτησε:
- Με παρασύρατε στην παγίδα για να με σκοτώσετε;
- Όχι, ήρεμα είπε ο Γιούγκ, σας παρακαλώ βάλτε το ξίφος στη θήκη και χορέψτε ένα μενουέτο. Αλλιώς, θα σας σκοτώσω.
Ακούγοντας της ψύχραιμη φωνή και βλέποντας μπροστά του ένα ατάραχο άνδρα με μεγάλη αυτοπεποίθηση, ο λοχαγός κατάλαβε ότι πρέπει να υποταχθεί και χόρεψε το μενουέτο.
- Κύριε, είπε ο Γιούγκ, όταν ο λοχαγός τελείωσε το χορό, χτες με αναγκάσατε παρά τη θέληση μου να παίξω φλάουτο, ενώ σήμερα εγώ δια της βίας σας ανάγκασα να χορέψετε. Είμαστε πάτσι. Όμως, αν δεν είστε ικανοποιημένος, τότε είμαι στη διάθεσή σας και μπορούμε να συνεχίσουμε τη μονομαχία.
Ο λοχαγός είχε τόσο θαυμάσει την ακαμψία του Γιούγκ, ώστε τον αγκάλιασε και του ζήτησε να γίνει φίλος του. Και μετά συμπλήρωσε:
- Μου δώσατε ένα καλό μάθημα ευγένειας και για να σας αποδείξω ότι το μάθημα έπιασε χώρο, σύντομα θα βρω αυτές της κυρίες και θα ζητήσω συγνώμη για την αγενή συμπεριφορά μου.*

 

34c. Σκέψεις

Ένας εξαιρετικός χημικός μπορεί να συλλάβει ένα εξαιρετικό αποσμητικό, δεν έχει όμως πλέον τις γνώσεις που θα του επέτρεπαν να συνειδητοποιήσει ότι το προϊόν του θα προκαλέσει μια τρύπα στο στρώμα του όζοντος. 
Στην τεχνολογία το αντίστοιχο του χωρισμού των γνώσεων είναι η αλυσίδωτή παραγωγή. Στην αλυσίδα της παραγωγής ο καθένας γνωρίζει μόνο μια φάση της διαδικασίας. Στερείται της ικανοποίησης να δει το προϊόν τελειωμένο και παράλληλα είναι απαλλαγμένος από κάθε ευθύνη.
Ου. Έκο
Η μηχανή είναι μια ύπουλη δύναμη, που σπέρνει παντού παγίδες. Έτσι, ενώ με την πρώτη ματιά δείχνεται υποταχτική, αφημένη στη θέλησή μας, με τον καιρό μεταμορφώνεται σε ανάγκη και κάνει βαθύτατα αισθητή τη δυναστευτική της ικανότητα. 
Ι. Παναγιωτόπουλος
Όταν οι νέοι χτυπούν το "κατεστημένο", τούτο συμβαίνει, γιατί έχουν βαρεθεί τα φουσκωμένα λόγια και τ' απραγματοποίητα ιδανικά. Εκεί βρίσκουν το "κατεστημένο" βαρύτατο ένοχο. Γιατί δεν έχεις το δικαίωμα πια να μιλείς στο νέο άνθρωπο για Δικαιοσύνη, Λευτεριά, Ισότητα, Ευνομία και συνάμα να τις κηλιδώνεις και να τις εκμηδενίζεις με την κάθε σου πράξη. Αυτός είναι ένας προαιώνιος εμπαιγμός, που ο νέος άνθρωπος δεν τον ανέχεται. Να ναρκισσεύεσαι ως ειρηνοποιός και να σκοτώνεις στ' όνομα της Ειρήνης. Να εγκωμιάζεις τη φιλανθρωπία και να βγάζεις τα μάτια του γείτονα. Ν' ασκείς την απόλυτη αρετή, καθώς ο Καλβίνος, και ν' ανεβάζεις στην πυρά το Σερβέ. Να είσαι θεοσεβούμενος, να οραματίζεσαι παραδείσους και να προστατεύεις με λύσσα ανήμερου θηρίου τα ταπεινότερα και ειδεχθέστερα συμφέροντα. Να κάνεις επάγγελμά σου την "ηθική" σου, με το μαστίγιο στο χέρι. Να εξαίρεις τη σημασία του διαλόγου και ν τον καταργείς…
Ι. Παναγιωτόπουλος
Τίποτε δεν πικραίνει περισσότερο τον τίμιο, τον φιλότιμο, τον άξιο νέο, όσο το να βλέπει τον ανάξιο, τον εύκολο σε συμβιβασμό, συχνά τον ηλίθιο, να προκόβει.
Ι. Παναγιωτόπουλος
Εγώ πιστεύω ότι μπορεί ο πολίτης να είναι ώριμος στα 15 και όχι στα 55. Μπορεί ο έφηβος να είναι ισχυρός χαρακτήρας και όχι ο ηλικίας 70 ετών. Δεν έχει η ωριμότητα βιολογικά κριτήρια. Όσοι ψυχολόγοι επιχείρησαν να προσδιορίσουν τέτοια κριτήρια, απέτυχαν. 
Α. Κανελλόπουλος
Ο προσεκτικός παρατηρητής της σημερινής κοινωνίας θα διαπιστώσει πως, αν αισθανόμαστε σήμερα ανώτερη πνευματική και ηθική πνοή, αυτό το οφείλουμε περισσότερο στους νέους και λιγότερο, πολύ λιγότερο, στους ηλικιωμένους.
Π. Μελίτης
Τι βλέπουν σήμερα τα παιδιά μας; Έναν κόσμο ασυνείδητο, εγωιστικό και αποκτηνωμένο. Ανθρώπους παραζαλισμένους από βδελυρά πάθη, παραδομένους χωρίς αντιρρήσεις σ' αυτά, ανθρώπους δαιμονισμένους με βλέμμα αγριωπό, με χέρι αδίστακτο κι αρπακτικό, έναν κόσμο που καταξεσχίζεται, γιατί του λείπει η αγάπη, η κατανόηση, γιατί έχει χάσει τα πνευματικά του ιδανικά. 
Κ. Τσιρόπουλος
Οι νέοι αποτελούν τη συνεπέστερη δύναμη προόδου για κάθε κοινωνία. Η γενιά, που πέρασε, κατά κανόνα, μένει προσκολλημένη στο παρόν, το δοκιμασμένο και σίγουρο. Η γενιά που έρχεται εκφράζει το καινούριο. το αδοκίμαστο, το αβέβαιο, μα συνάμα ελπιδοφόρο. Η ευθύνη, λοιπόν, των νέων απέναντι στο μέλλον είναι μεγάλη. 
Ι. Παναγιωτόπουλος
Άμα γεννιέται ένα παιδί 
όλη φαμίλια του εύχεται έξυπνο να γίνει. 
Εγώ, που με την εξυπνάδα μου, 
ρήμαξα τη ζωή μου,
ελπίζω ο γιος μου 
αγράμματος να μείνει και φτωχός στον κόσμο.
Έτσι θα ζήσει γαλήνια και ωραία…
Μπ. Μπρεχτ
Αν θέλουμε να έχουμε μυαλά και ανθρώπους ικανούς να εξασφαλίσουν το μέλλον μας, δεν πρέπει ν' αρχίσουμε από το τέλος: με μεταρρυθμίσεις κυβερνήσεων και πολιτικών μεθόδων, αλλά μάλλον από την αρχή με την οικοδόμηση της προσωπικότητας. Αν θέλουμε να έχουμε μυαλά και ανθρώπους που να εγγυώνται ένα μέλλον, οφείλουμε να χώσουμε τις ρίζες πιο βαθιά και όχι μόνο να ταρακουνούμε τα κλαδιά. 
Έ. Έσσε
Σήμερα η Παιδεία δεν είναι α-νόητη, είναι ωμά και βάρβαρα χρησιμοθηρική. Η "φιλοσοφία" του εκδημ9οκρατισμού… δε μεταβάλλει το νόημα και το σκοπό της Παιδείας που είναι η χρησιμοθηρία, η πληρέστερη δυνατά πρόσβαση στην κατανάλωση. Γι' αυτό λέμε ότι έχει "φροντιστηριοποιηθεί" η Παιδεία. Επειδή προσφέρει τις γνώσεις σαν ανταλλάξιμο αγαθό, που εξασφαλίζουν πτυχίο διορισμού, σταθερό εισόδημα. Η σημερινή Παιδεία ετοιμάζει καταναλωτές, όχι πολίτες.
Χ. Γιανναράς
Τόσο πολλές τιποτένιες και τετριμμένες ιδέες απασχολούν τους ανθρώπους! Πόσα ανόητα έθιμα και τελετές ακολουθούν τακτικά και πόσο πολλά ξεφεύγουν από την προσοχή τους πραγματικά σπουδαία, απολύτως αναγκαία!
Α. Απσερονί*
Από ην πιο τρυφερή ηλικία οι Έλληνες φτάνουν ταχύτατα στο συμπέρασμα πως η Παιδεία είναι παιδεμός, καταπίεση, πλήξη, αφυδάτωση των ικμάδων τους… και τελειώνουν τις "σπουδές" της, χωρίς να υποψιάζονται πως η αληθινή Παιδεία είναι ηδονή, πλουτισμός, απελευθέρωση του ατόμου. 
Μ. Πλωρίτης
Πώς θα δαμαστεί μέσα στον άνθρωπο το θηρίο που τείνει προς την πλεονεξία και τη βία;
Ο Μακιαβέλι θ' απαντούσε: με τον εξαναγκασμό του Νόμου.
Οι απαισιόδοξοι: με τη Χάρη του Θεού. 
Οι αισιόδοξοι: με την Παιδεία.
Ευ. Παπανούτσος
Σ' αυτό κατατείνει η όλη δόμηση της λαϊκής διαπαιδαγώγησης: στην κατασκευή πειθήνιων κα άκριτων πολιτών, έτοιμων και πρόθυμων να δεχτούν σαν αυταπόδεικτες αλήθειες καθετί που εκπορεύεται απ' το στόμα ή το μεγάφωνο των κρατούντων. Έτσι, Παιδεία ξεχερσώνει το έδαφος απ' τους "τριβόλους", για να περάσει ανενόχλητο το άροτρο της άρχουσας "ιδεολογίας".
Μ. Πλωρίτης
Ως ανθρώπινο αίτημα και θεμελιώδης στόχος του ατομικού και συλλογικού βίου η καλλιέργεια υπονομεύεται μεθοδικά από τη σύγχρονη πολιτική. Ωσάν η πολιτική να είναι ταγμένη να εξουδετερώνει και να υποβαθμίζει την προσωπική καλλιέργεια των ανθρώπων, την ποιότητα ζωής που αυτή εξασφαλίζει. 
Πρώτη σκανδαλωδέστατή ένδειξη, η υποταγή της εκπαιδευτικής πολιτικής στην ωμή χρησιμοθηρία, η θεσμική οργάνωση του εκπαιδευτικού συστήματος από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού, ως το πτυχίο του Πανεπιστημίου, σαφέστατα υποτάσσει την Παιδεία σε σκοπιμότητες που θα υπηρετήσουν πρακτικές ανάγκες του βίου σε στόχους χρηστικής ωφελιμότητας…
Δεύτερη κραυγαλέα ένδειξη της προγραμματικής πολιτικής προσπάθειας να υπονομευθεί και να ακυρωθεί η ανθρώπινη καλλιέργεια, είναι η τεράστια οικονομική υποστήριξη που προσφέρουν οι κρατικές κυβερνήσεις στον κρετινισμό των γηπέδων, ο καταιγιστικός προπαγανδιστικός από το κράτος του αποβλακωτικού "φιλαθλητισμού". Για καμιά άλλη μορφή κοινωνικής αγωγής (βιβλιοθήκες, θέατρα, μορφωτικούς συλλόγους, υποτροφίες, επιμορφωτικά προγράμματα, εκπαιδευτική τηλεόραση) δεν ξοδεύει το Κράτος τους πακτωλούς των χρημάτων, που διαθέτει για την καθήλωση των μαζών στον πρωτογονισμό του "φιλαθλητισμού". 
Τρίτη ένδειξη, η ποινικά κολάσιμη για τον ιδιώτη, αλλά επισήμως ασκουμένη από το Κράτος μαστροπεία του τζόγου - η προπαγανδιστική εξώθηση των πολιτών στην παραίτηση από τη δημιουργική προσπάθεια, στην επένδυση των ελπίδων μόνο στο τυχερό παιχνίδι. Δεν πρόκειται πια για έμμεση υπονόμευση του επιπέδου ανθρώπινης καλλιέργειας, αλλά για απροσχημάτιστη χειραγώγηση σε ψυχοπαθολογική διαστροφή, σε παραισθησιογόνο αποχαύνωση του ανθρώπου. 
Για τις υπόλοιπες ενδείξεις (πλήθος πολύ) που θα θεωρηθούν και δευτερεύουσες, θα μπορούσαν να γραφτούν αποκαλυπτικές πραγματείες: 
Για την κοινωνική διαφθορά που προωθεί το Κράτος νομιμοποιώντας τις εκβιαστικές μεθόδους για τις αντικοινωνικές πράξεις του συνδικαλισμού. Για τη συστιματική υποβάθμιση του γλωσσικού αισθητηρίου, της σκέψεις και της κρίσης των πολιτών από το συνθηματολογικό και ανάπηρο λόγο των κυβερνητικών ανακοινώσεων, της ψευδολόγου κρατικής ρητορείας. Για την επίσημη κρατική ανοχή ή και επιβράβευση του φοροφυγάδα, του χρηματιζόμενου κρατικούς λειτουργού, του ανίκανου ή ράθυμου υπαλλήλου ακόμα και διευθυντού δημόσιων οργανισμών. Για την απαξίωση του δασκάλου και την πλουσιοπάροχη καταξίωση του αετονύχη "τεχνοκράτη". Για το μηδενιστικό αμοραλισμό της κρατικής πολιτικής, που προωθεί την "παγκοσμιοποίηση" ως άλλοθι για τον ξεριζωμό του πολίτη από την πολιτιστική του Παράδοση, την κληροδοτημένη αρχοντιά, τη μεταφυσική του ελπίδα. 
Η καλλιέργεια του ανθρώπου σήμερα, η μόρφωσή του, η ποιότητα της ζωής του, έχουν μέγιστο αντίπαλος το Κράτος. Η αναμέτρηση είναι άνιση. Και το δυσκολότερο από όλα είναι να απαγκιστρωθεί ο πολίτης από το βολικό εφησυχασμό της μετάθεσης των οποίων ελπίδων του στους διαχειριστές (δήθεν εκλεγόμενους) του Κράτους. Μόνο με την προσωπική συνειδητή αντιπαλότητα προς το Κράτος μπορεί να σωθεί ο σημερινός άνθρωπος από την προγραμματική απανθρωποποίηση, να κατορθώσει καλλιέργεια, μόρφωση, ποιότητα ζωής. 
Χ. Γιανναράς
Δεν είναι ούτε οι βόμβες, ούτε τα πυροβόλα όπλα τα μέσα εκείνα που μεταβάλλουν την ιστορία, αλλά η νοημοσύνη, η λογική, η διαλεκτική, με μια λέξη, η πνευματική καλλιέργεια, και, μερικές φορές, η φαντασία. 
Π. Γκράσι
Οι διανοούμενοι σιωπούν επειδή, για να θυμηθώ το στίχο του τραγικού, "ένα μεγάλο βόδι τους πατάει τη γλώσσα. Το βόδια αυτό δεν είναι παρά ο υπερφίαλος κοινός νους, που κυριαρχεί στην πολιτική, στην ταπεινή Τέχνη της μιας χρήσεως, στην ενημέρωση, ιδιαίτερα στην τηλεόραση, που είναι ο σύγχρονος πίθος της Πανδώρας.
Μ. Κοπιδάκης
Πιστεύω ότι στην εποχή μας και ειδικότερα στις σημερινές συγκυρίες δεν ζούμε τόσο τη σιωπή των διανοουμένων, όσο την αδιαφορία της κοινωνίας για το Λόγο τους. Δεν είναι οι διανοούμενοι που σιωπούν, αλλά η κοινωνία που δεν ακούει πια και η κοινή γνώμη που δεν προσέχει, ούτε βέβαια αφουγκράζεται. 
Σε μια κοινωνία της πληροφορικής - και σε λίγο της πλανητικής πληροφορίας - της μαζικής, της ισοπεδωτικής κουλτούρας, στην οποία κυριαρχεί και δοξάζεται η εικόνα, λατρεύονται τα τηλεοπτικά είδωλα, ο λόγος των διανοουμένων έχει χάσει το παραδοσιακό βάρος του και δεν μπορεί να έχει την απήχηση που είχε. Το ρόλο, εξάλλου, του διαμεσολαβητή μεταξύ κυρίαρχων και κυριαρχούμενων τάξεων, μεταξύ εξουσίας και μαζών, το ρόλο του παραγωγού ιδεολογίας και ψεύτικής συνείδησης τον έχουν αναλάβει και τον επιτελούν, με το γνωστό τρόπο, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και οι δημοσιογράφοι.
Α. Μανιτάκης
Διατεταγμένο καθήκον της ελίτ των "διανοουμένων" είναι ο διανοητικός περιορισμός των μαζών. Καταβάλλονται τεράστιες προσπάθειες, για να γίνει η κοινωνία - κατά τη φράση του Άνταμ Σμιθ - όσο ηλίθια και αδαής μπορεί να είναι μια ανθρώπινη φύση.
Ν. Τσόμσκι
Πιστεύω ότι ο ρόλος του διανοουμένου είναι να λέει της αλήθεια και να αποκαλύπτει της απάτη. Το χρέος του κάθε έντιμου ανθρώπου δεν είναι να υποστηρίζει το "εθνικό συμφέρον", αλλά να εξετάζει κριτικά αυτή την έννοια και τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείται. Τότε θα ανακαλύψει την αλήθεια την παρατήρησης του Άνταμ Σμίθ: ότι δηλαδή το "εθνικό συμφέρον συνήθως δεν είναι τίποτε άλλο παρά τα ειδικά συμφέροντα των αφεντικών της κοινωνίας. 
Ν. Τσόμσκι
Όταν ο επιστήμονας λάμπει, γίνεται φάρος που προστατεύει από ιδεολογικούς υφάλους και ανήθικους σκοπέλους. Σήμερα, ειδικά, στην εποχή των συγκεχυμένων μέσων και σκοπών, έχει περίσσεια την ευθύνη της διαφύλαξης του ανθρώπινου παράγοντα από τα συμφέροντα, την καπηλεία και τη χειραγώγηση. 
Κ. Ιωακείμ
Πιστεύω πως δεν μπορούμε να εννοήσουμε υπεύθυνη στάση των ανθρώπων του πνεύματος χωρίς τη συμμετοχή στη συγκεκριμένη πολιτική προβληματική του καιρού μας και του τόπου μας, χωρίς σαφή προσδιορισμό του ιδεολογικού στίγματος, χωρίς - θα έλεγα - "λέρωμα" μέσα στην πολιτική πράξη, αρκούμενοι σε νεφελώδεις ανθρωπιστικές διακηρύξεις και αυτοπροβολές ήθους και πνευματικής εντιμότητας.
Μ. Αναγνωστάκης
Οι πνευματικοί άνθρωποι ενός τόπου έχουν καθήκον να στέλνουν σήμα κινδύνου προς το κοινωνικό σύνολο. Οι πολιτικοί, πάλι, έχουν με τη σειρά τους καθήκον να λαμβάνουν αυτά τα μηνύματα και να δρουν ανάλογα με το βαθμό προσωπικής ευθύνης. Αν οι άνθρωποι του πνεύματος οφείλουν να είναι πομποί, οι πολιτικοί οφείλουν να είναι δέκτες.
Σ. Ακρίτα
Αλλά οι πολλοί και οι λεγόμενοι "πνευματικοί" άνθρωποι ουσιαστική - και όχι θεωρητική - έγνοια δεν έχουν. Έγιναν αθύρματα της εποχής, νάρκισσοι των αδιεξόδων, διεστραμμένοι των αγχών, εξόριστοι της πνευματικής πολιτείας. 
Κ. Τσιρόπουλος
Θα προτιμούσα να ήμουν τρελός παρά σοφός… Αγαπώ όλους τους ανθρώπους που βουτούν στο νερό. Όλα τα ψάρια μπορούν να κολυμπούν κοντά στην επιφάνεια, αλλά θέλουμε μια μεγάλη φάλαινα, για να κατέβουμε στα πέντε χιλιάδες πόδια και πέρα. Από την αρχή του κόσμου οι δύτες της σκέψης επιστρέφουν στην επιφάνεια με τα μάτια γεμάτα αίμα. 
Φ. Μερβίλ
Ο κόσμος έχει γίνει μια απέραντη ερημιά, που δεν μπορούμε να τη γεμίσουμε ό,τι κι αν σοφιστούμε και με ό,τι κι αν παρηγορηθούμε. για τούτο νοσταλγούμε τα όρθια πνεύματα, που προσπαθούν να φωτίσουν την ατραπό με το προσωπικό τους ολοκαύτωμα. 
Ι. Παναγιωτόπουλος
Οι διπρόσωποι "έμμισθοι διανοητές", οι μπίζνεσμαν των αλάθητων αξιωματούχων, οι μαγαζάτορες και ενδιάμεσοι, οι "δικοί" μας, οι γόνοι του αριστοκρατικού μαρξισμού, οι "σικέ" πολιτικοί των καφενείων του Κολωνακίου, που λένε "των περιοδικών και της σόου-πολιτικής", μας δείχνουν λάθος δρόμο.
Γ. Πανούσης
Μια κοινωνία που νοιάζεται μόνο για τα υλικά αγαθά είναι μια κοινωνία ζώων, μια κοινωνία που νοιάζεται μόνο για τα πνευματικά αγαθά είναι μια κοινωνία ασκητών. Αλλά ο άνθρωπος, ο κοινωνικός άνθρωπος, δεν είναι ούτε ζώο ούτε ασκητής. Χρειάζεται και τα υλικά αγαθά, για να υπάρξει, και τα πνευματικά αγαθά, για να υπάρξει σωστά. Τα πρώτα θα του δώσουν το "ζην", τα δεύτερα το "ευ ζην". 
Κι εδώ προβάλλει βαρύτατη η ευθύνη των πνευματικών ανθρώπων για την πορεία της κοινωνίας. Σ' αυτούς έχει λάχει ο κλήρος να την οπλίσουν όχι μόνο με οργάνωση και μέθοδο αλλά και με έρεισμα, με νόημα, με σκοπό. Μια κοινωνία που δεν ξέρει πως βαδίζει, είναι μια κοινωνία τυφλών, καταδικασμένη να χαθεί μέσα στο ίδιο της το σκοτάδι. Και τους πρέποντες δρόμους, λόγους και σκοπούς εν μπορούν να τους δείξουν άλλοι από τους πνευματικούς ανθρώπους. 
Μ. Πλωρίτης
Δεν μπορεί ένας άνθρωπος του πνεύματος να είναι συντεταγμένος σε ένα ιδεολογικό στρατόπεδο, να μοιράζεται αυτός μαζί με τους άλλους μια κοινή ιδεολογία; Η απάντηση είναι η εξής: όσο πνευματικότερος είναι ένας άνθρωπος, τόσο περισσότερο απέχει από μια κοινή ιδεολογική στράτευση. Για τούτον τον απλούστατο λόγο: ο γνήσιος άνθρωπος του πνεύματος είναι δημιουργός ιδεολογίας και όχι καταναλωτής. Αλλιώς δεν θα ήταν γνήσιος άνθρωπος του πνεύματος. Διότι και η προβαλλόμενη ιδεολογία είχε το δημιουργό της. Γιατί ο προηγούμενος δημιουργός να μην αναγνωρίζει το δικαίωμα της ελεύθερης δημιουργίας στον επόμενο;
Χ. Μαλεβίτσης
Νομίζω ότι ο μοναδικός έντιμος δρόμος για ένα διανοούμενο είναι να καταγγέλλει αυτό που τον βασανίζει, αυτό που τον κάνει να υποφέρει. Χωρίς διπλωματίες, χωρίς το φόβο ότι θα πάψει να είναι δημοφιλής, σαν κάποιος που δεν έχει τίποτα να χάσει. Όταν ένας διανοούμενος το κάνει αυτό, είναι ήδη αρκετό, γιατί ως γήινο πλάσμα είναι αδύναμος. 
Π. Παζολίνι
Εμείς, οι λεγόμενοι πνευματικοί άνθρωποι - ποιητές, φιλόσοφοι, ιστορικοί, λογοτέχνες, γραφιάδες κάθε λογής - σταθήκαμε πάντα σε κάθε καιρό, χασομερίδες κι η κοινωνία μας λογαριάζει σαν απρόκοφτα παράσιτα, ανώμαλα, που δεν χρειαζόμαστε σε τίποτα παρ' εκτός για να διασκεδάσουμε κάποιους, που θέλουν να περάσουν την ώρα τους με τα λεγόμενα πνευματικά έργα. 
Φ. Κόντογλου
Ο πνευματικός άνθρωπος καταξιώνεται και καθιερώνεται σύμφωνα με τις νομοτέλειες του καταναλωτικού χαρακτήρα της σύγχρονης κοινωνικής ζωής. Κριτήριο δεν είναι πια η αξία, η σημασία ή η ποιότητα του οποιουδήποτε έργου του, αλλά ο "ντόρος" που για κάποιο λόγο γίνεται γύρω από το όνομά του η γύρω από την προσφορά του.
Σ. Πατατζής
Ο διανοούμενος πρέπει να ανησυχεί, πρέπει να δείχνει την αθλιότητα του κόσμου, πρέπει να προκαλεί με την ανεξαρτησία του, να εξεγείρεται εναντίον όλων των μορφών καταπίεσης - φανερών ή λανθανουσών - εναντίον όλων των μορφών χειραγώγησης. Πρέπει να θέτει αμφίβολα τα συστήματα, τις εξουσίες με τους λόγους τους και να δείχνει τα ψεύδη τους. Να γιατί ο διανοούμενος δεν ανταποκρίνεται σε κανένα ρόλο, στον οποίο θέλαμε να τον περιορίσουμε. Να γιατί δεν πρέπει να ανταποκρίνεται σε καμιά ιστορία γραμμένη από νικητές. Ο διανοούμενος δεν πρέπει να "συμβιβάζεται". Πρέπει να αναστατώνει, να παραβιάζει, πρέπει να μένει αταξινόμητος. 
Β. Χάβελ
Για τον πνευματικό άνθρωπο είναι καλύτερα, όταν πρέπει να κερδίσει το ψωμί του, να γίνεται μεροκαματιάρης στους δρόμους και στις οικοδομές, παρά συγγραφέας, κατά παραγγελία, ασήμαντων έργων. Όπως είναι καλύτερα, για μια πεινασμένη γυναίκα, να γίνεται οδοκαθαρίστρια, παρά πόρνη.
Κ. Τσάτσος
…Μια πρόσφατη έρευνα έδειξε: ανάμεσα σε επτακόσιες χιλιάδες επιστήμονες "υψηλού επιπέδου", που εργάζονται αυτή τη στιγμή στον κόσμο, οι πεντακόσιες είκοσι χιλιάδες προσπαθούν να βελτιώσουν τα μέσα θανάτου, να καταστρέψουν την ανθρωπότητα. Μόνον εκατόν ογδόντα χιλιάδες αναζητούν μεθόδους για την προστασία μας. 
Λ. Μπουνιουέλ
…Δεν ανέχομαι τους άθλιους εργάτες της καταστροφής, του ιθύνοντες, τους υποκριτές εγκληματίες, που μέρα με τη μέρα βαθαίνουν τον κοινό μας τάφο, λέγοντας "δεν μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά".
Λ. Μπουνιουέλ
Είναι χαρακτηριστικό ότι όχι μόνο ο Σόλωνας αλλά, γενικότερα, οι αρχαίοι Έλληνες έδιναν στη λέξη "ιδιώτης" (κοινωνικά αμέτοχος) βαθύτατα αρνητική σημασία, η οποία υιοθετήθηκε απ' όλες τις, ινδοευρωπαϊκές τουλάχιστον, γλώσσες (idiot = ηλίθιος).
Β. Φίλιας
Η πολιτιστική βιομηχανία αναλαμβάνει το καθήκον να αλλοτριώσει την ιδιωτική σφαίρα του ανθρώπου και να τη μετατρέψει σε μια απλή προέκταση του κόσμου της παραγωγής. Ο άνθρωπος γένεται καταναλωτής και υποτάσσεται στη γενική τάση της εμπορευματοποίησης. Η ιδιωτική του ζωή και η ατομική του ψυχολογία σφραγίζονται από αυτή τη διαδικασία, με ορατές συνέπειες την παράλυση της φαντασίας και του αυθορμητισμού, με βαθμιαία απομόνωση, ένα φτώχεμα της εμπειρίας, μια αποδυνάμωση της κριτικής ικανότητας προς όφελος ενός γενικευμένου κομφορμισμού. 
Τ. Αντόρνο
Ο άνθρωπος πρέπει να μάθει να μην ανήκει σε έναν πολιτισμό, αλλά να αισθάνεται τη Γη πατρίδα του… Αυτό που λέω είναι ότι πρέπει να διαφυλάξουμε τις πολιτισμικές μας διαφορές, ότι είναι θεμιτό και αναγκαίο ο καθένας να συνδέεται με την κουλτούρα του, αλλά ότι οι πατρίδες μας που αγαπάμε είναι συστατικό μιας πατρίδας με ρίζες ακόμα πιο βαθιές μέσα στο παρελθόν, που είναι πολύ ευρύτερη απ' όλες τις άλλες. Είναι η πατρίδα του ανθρώπινου είδους. 
Ε. Μορέν
Η μανία του υλικού κέρδους, η λαχτάρα της καλοπέρασης μας περισφίγγει. Ο βίος παύει να εκπνευματώνεται από υψηλά ιδεώδη. Οι άνθρωποι γένονται για τους ανθρώπους θηριώδεις. Η αξία της ανθρώπινης ζωής υποβιβάζεται. Η απάτη φέρνει σύγχυση σε όλους, οι ακέραιοι σπανίζουν. Άρχοντες και αρχόμενοι, ριγμένοι πάνω στα στήθη της γης, βυζαίνουν διψασμένα. 
Ζούμε σ' ένα κενό Πολιτισμού, κι ας μη μας ταράζει η διαπίστωση. Ας μας συγκλονίζει, καλύτερα, αυτή η πραγματικότητα. Οι πολλοί περπατάνε ανίδεοι προς το θάνατο, με κοιμισμένη ψυχή, οι λίγοι έχουν γίνει ελάχιστοι και ζούνε συνήθως μακριά από την καθημερινή ζύμωση της ζωής. 
…Μια κοινωνία που προσπαθεί να κάμει όλα τα μέλη της κερδοσκόπους το καθένα σε βάρος των άλλων, δραπετεύει από το καθήκον του Πολιτισμού, ζει στη βαρβαρότητα όλο και πιο βαθιά, όλο και πιο ασυνείδητα, και η ζωή χάνει όλα τα φώτα, την ποιότητά της, το μεγαλείο της. 
Κ. Τσιρόπουλος

Ο σύγχρονος πολιτισμός πάσχει από επικίνδυνη αναπηρία, με συνέπεια να χάσει ο άνθρωπος, ίσως ανεπανόρθωτα, τον εαυτό του στη δίνη του άγχους, που δημιούργησε η τεχνολογική φρενίτιδα και η άρνηση της καλλιέργειας των ηθικοπνευματικών αξιών 
Η ηθική πτώση του σύγχρονου ανθρώπου αποτελεί το βαρύ τίμημα για τις καταπληκτικές σύγχρονες τεχνολογικές επιτεύξεις. Κατέκτησε ο άνθρωπος την τιτάνια πυρηνική ισχύ, αλλά έχασε την ισχύ της ηθικής του και αδυνατεί να αντιδράσει στην αδιάκοπη φθορά του. 
Η στιβαρές τεχνολογικές πτέρυγες του εξασφάλισαν ρωμαλέα και μεγαλειώδη πτήση προς το αχανές διάστημα, αλλά οι ατροφικές πτέρυγες του ηθικοπνευματικού του πολιτισμού δεν μπορούν να τον συγκροτήσουν από μοιραία πτώση του σ' ένα ερεβώδες χάος. 
Α. Τάγαρης
Μέσα στην ερήμωση και την εξάντληση του σύγχρονου πολιτισμού, κοιτάμε μάταια προς μια γερά αναπτυγμένη ρίζα, προς ένα σημείο εύφορου και υγιούς εδάφους. Παντού υπάρχει άμμος και σκόνη. 
Τ. Έλιοτ
Χωρίς πρότυπα δεν πάμε πουθενά. Δεν υπάρχει η "τελική αιτία", το κίνητρο που μας κινεί. Δεν έχουμε κάτι προς το οποίο να τείνουμε, που να μας οδηγεί. Παραμένουμε στο τέλμα και στο "καλά είμαι εδώ". Ιδανικό μας γίνεται το βόλεμα, η λούφα και η ξάπλα μας…
Οι νέοι μας σήμερα ζούνε χωρίς πρότυπα. Δεν πιστεύουν, δεν θαυμάζουν, δεν αξιολογούν, έχουν πια μόνον οδηγό τις επιθυμίες, τους φόβους, το ένστικτό τους. Αντιδρούν παρορμητικά και άτσαλα. Άγονται και φέρονται από τους δημαγωγούς, που καθησυχάζουν και κολακεύουν τη μετριότητα. 
Οι νέοι μας: τα μεγαλύτερα θύματα μιας ανεύθυνης πολιτικής και πνευματικής ηγεσίας, που χρόνια τώρα καλλιεργεί την ιδεολογία του λαϊκισμού και το ευαγγέλιο της μη προσπάθειας. Που αρνείται κάθε πρότυπο σαν αντιλαϊκό και ελιτίστικο. Και μας βυθίζει, κάθε μέρα περισσότερο, στο τέλμα. 
Ν. Δήμου
Οι αξίες, λοιπόν, ολοένα και κατεβαίνουν απ' το κεφάλι προς τα πόδια. Και μαζί του και οι μύθοι. Η "σταρολατρία" από το 1910, που πρωτοεμφανίστηκε στον κινηματογράφο, μεταφέρθηκε στο τραγούδι, γύρω στα 1950, και από τότε ολοένα και περισσότερο στα γήπεδα. Σε λίγο οι "ημίθεοι" θα έχουν μόνο πόδια.
Β. Ραφαηλίδης
Στο σπίτι του κρεμασμένου δεν μιλάμε για σχοινί. Στη χώρα, όπου μαραίνονται οι βιβλιοθήκες και ψυχορραγούν τα ερευνητικά κέντρα, όπου πυρπολούνται τα διδακτήρια και γελοιοποιούνται οι σκεπτόμενες συνειδήσεις, όπου οι διανοούμενοι και οι ποιητές, οι άνθρωποι της τέχνης και της επιστήμης, οι παρίες των γραμμάτων δεν εκλιπαρούν την επιβίωση, αλλά το δικαίωμα της δημιουργικής έκφρασης, ας αφήσουμε τα περί ισοτιμίας του πνεύματος με το σώμα και ας πάψουμε να κομπάζουμε ανερυθρίαστα για την ενότητά τους. 
Στη χώρα, όπου η εμπορία του σώματος είναι η πιο παραγωγική επένδυση, όπου οι βαρόνοι των γηπέδων προβάλλουν με τα φωτοστέφανα της δημοσιότητας και της καθεστηκυίας κοινωνικής αποδοχής, όπου οι παρά φύσιν συνδυασμοί και οι τερατογενείς προσμίξεις συστεγάζουν τον αθλητισμό των συνδικάτων και της παραοικονομίας και τον πολιτισμό της πενίας κάτω από τις προστατευτικές φτερούγες της ίδιας κρατικής φροντίδας, ας προασπίσουμε, τουλάχιστον, της ιερότητα που απέμεινε στις πνευματικές μας αξίες.
Α. Δεληβοριάς
Ένας ποδοσφαιριστής προκαλεί παραλήρημα των μαζών. Ένας "αστέρας" του κινηματογράφου δημιουργεί κύματα υστερίας. Σήμερα ο ένας και λίγο αργότερα ο άλλος, αποθεώνονται για μια στιγμή κι ύστερα απολησμονιούνται. Το "πρότυπο" προϋποθέτει την ηθική προσωπικότητα, κατά πρώτο και κύριο λόγο. Αυτοί, λοιπόν, δεν είναι πρότυπα. Είναι οι "ήρωες" της μιας και μόνης στιγμής. Δεν έχουν ούτε διάρκεια ούτε καθολικότητα. Επιφάνεια, επιδερμική υπόθεση καθώς είναι οι περισσότεροι, ζουν για λίγο στην επιφάνεια. Ύστερα χάνονται. Οι ενθουσιασμοί που προκαλούν ολόγυρά τους δεν είναι γόνιμοι. Είναι οι ενθουσιασμοί των ανόητων. 
Αλλά η αφθονία των επιφανειακών μορφών που ολοένα προβάλλονται και που κρατούν το προσκήνιο παρεμποδίζει τη γνωριμία του πλατύτερου κοινού με τους αληθινούς και τους σιωπηλούς ήρωες, με τα πραγματικά "πρότυπα". Για τούτο έγραψα πως οι γνήσιοι νέοι, που θερμαίνονται από τον πόθο του καλύτερ9ου, πρέπει ν' αναζητήσουν τα πρότυπά τους στον ίσκιο της σιωπής. 
Ι. Παναγιωτόπουλος
Στους ανθρώπους δεν αρκούν τα πρότυπα πράγματα. Προτιμούν καθετί από δεύτερο χέρι. Τους αρέσει το καινούριο μόνο όταν σερβίρεται χωνεμένο, ελαττωμένο και ωραιοποιημένο. 
Ε. Έσσε
…Όλοι μας πληγωνόμαστε βαθύτατα, όταν βλέπουμε στα γαλλικά λεξικά στο λήμμα "Grec" να παρατίθεται στα ερμηνεύματα και η έννοια του κλέφτη. Η βάρβαρη ισοπέδωση μας προσβάλλει. Σαν παθόντες, λοιπόν, έχουμε έναν επιπλέον λόγο, για να σκεφτούμε μήπως κι οι άλλοι πληγώνονται, όταν τους σβήνουμε βίαια το πρόσωπο κολλώντας πάνω τους μια άδικη ετικέτα. 
Π. Μπουκάλας
Ο άνθρωπος, λευτερωμένος από τους παραδοσιακούς θεσμούς της μεσαιωνικής κοινότητας, φοβούμενος τη νέα Ελευθερία που τον μετέτρεψε σε απομονωμένο άτομο, βρήκε καταφυγή σε μια νέα ειδωλολατρία αίματος και εδάφους, της οποίας οι πιο γνωστές μορφές είναι ο εθνικισμός και ο ρατσισμός. 
Μ. Χατζιδάκης
Πότε θα φτάσουμε στο σημείο στο σχολείο να διδάσκεται η αμφιβολία; Αν ήμουν α σπορέας, θα έσπερνα τον κόσμο με ερωτηματικά. Γιατί έχει περισσέψει η αυθάδεια της βεβαιότητας… Αλλά κάποτε πρέπει να καταλάβουμε πως η πρώτη και σημαντικότερη αντίσταση είναι απέναντι στην (εκάστοτε) κυρίαρχη άποψη. 
Ν. Δήμου
Στο χώρο του σχολείου οι μελαγχολικές και καταθλιπτικές καταστάσεις που βιώνουν οι μαθητές είναι ιδιαίτερα έντονες. Γι' αυτό και το σχολείο έχει χαρακτηριστεί ως τόπος παραγωγής άγχους. Δικαιολογημένα, αφού μια συνεχής σειρά από αγχώδες εξετάσεις οδηγεί στη βαθμολατρία και τη βαθμοθηρία.
Γ. Καββαδίας
Κλειστείτε στον εαυτό σας και κοιτάξτε. Κι αν βρίσκετε τον εαυτό σας όμορφο, πράξτε όπως και ο δημιουργός ενός αγάλματος, που πρέπει να το κάνει όμορφο: κόβει από δω, λειάνει από κει, κάνει αυτή τη γραμμή πιο ανάλαφρη, εκείνη πιο καθαρή, μέχρι που προβάλλει ένα όμορφο άγαλμα. Έτσι πρέπει να κάνετε κι εσείς: να μην πάψετε να σμιλεύετε το άγαλμα σας. 
Πλωτίνος
Κάθε φορά που λέει κάποιος "εσείς οι θεωρητικοί της λογοτεχνίας κανετε ανατομία των έργων", εγώ απαντώ: "Κύριοι, ακόμη και οι γυναικολόγοι ερωτεύονται. Μπορεί να ξέρουν τα πάντα για το γυναικείο σώμα, αλλά όταν συναντούν τον άνθρωπο της ζωής τους είναι σαν να μην ξέρουν τίποτα. 
Ου. Έκο
Θ. Λάλας: Δεν είναι αδικία Θεού δε άλλους να χαρίζει ταλέντο και σαι άλλους όχι;
Μ. Ροστροπόβιτς: Το λάθος του Θεού θα ήταν να δίνει σε όλους. Το να έχεις ταλέντο δεν είναι κάτι απολαυστικό. Είναι μάλλον τραυματικό και κάτι που σε κάνει συγγενή πρώτου βαθμού με το βάσανο. Υποφέρουν οι άνθρωποι που έχουν ταλέντο.

Σήμερα οι αποκαλούμενοι "μεγάλοι καλλιτέχνες" είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία, "προϊόντα μαρκετινικής κατασκευής" και όχι εκφραστές πραγματικής καλλιτεχνικής μεγαλοσύνης. 
Σ. Ξαρχάκος
Είμαι υπέρ της αφαίρεσης και όχι της πρόσθεσης. Η πρόσθεση καταστρέφει την ποιότητα της ζωής. Οδηγεί στην κατανάλωση. Ζούμε στην εποχή της πρόσθεσης… Για μένα το "λίγο" είναι το "πολύ" αυτής της ζωής που ζούμε.
Μ. Μπότα
Όχι, δεν είναι ο ολοκληρωτισμός ο μοναδικός εχθρός της λογοτεχνίας. Ο πραγματικός εχθρός της μεγάλης λογοτεχνίας είναι η μέτρια λογοτεχνία και η μάχη μεταξύ τους σκληρή. Η μετριότητα είναι πανίσχυρη σε ολόκληρο τον κόσμο. Στα ολοκληρωτικά κράτη έχει για σύμμαχο της το καθεστώς. Στις δημοκρατικές χώρες η μετριότητα ενισχύεται από την αγορά. Λίγοι είναι αυτοί που ασχολούνται με την πραγματική λογοτεχνία. Στις μέρες μας κάθε βεντέτα της τηλεόρασης, κάθε στρατηγός που πολεμάει στον Κόλπο η στη Βοσνία μπορεί να γράψει ένα μπεστ σέλλερ. Όλοι έχουν γένει συγγραφείς, ακόμη και τα τοπ μόντελς. Πιστεύω ότι στο μέλλον θα με συγκρίνουν με την Κλόντια Σίφερ…
Ι. Κανταρέ
Στην τέχνη ο λαός δεν αποζητά πλέον την ανακούφιση και την εξύψωση. Αλλά οι λεπτεπίλεπτοι, οι πλούσιοι, οι αργόσχολοι αναζητούν το καινούριο, το παράδοξο, το πρωτότυπο, το ασυνήθιστο, το σκανδαλώδες. Και εγώ, από τον κυβισμό και έπειτα, ικανοποίησα τους σοφούς και τους κριτικούς με όλες τις ευμετάβλητες σαχλαμάρες που μου έρχονταν στο κεφάλι, και όσο λιγότερο με καταλάβαιναν τόσο περισσότερο με θαύμαζαν. Με το να διασκεδάζω με αυτά τα παιχνίδια, αυτές τις κουταμάρες, αυτές τις σπαζοκεφαλιές, έγινα διάσημος και μάλιστα πολύ γρήγορα. Και η διασημότητα για ένα ζωγράφο σημαίνει πωλήσεις, κέρδη, περιουσία, πλούτη. Και σήμερα, όπως ξέρεις, είμαι διάσημος, είμαι πλούσιος. Αλλά όταν βρίσκομαι μόνος με τον εαυτό μου δεν έχω το κουράγιο να θεωρούμαι καλλιτέχνης με τη μεγάλη και την παλιά ονομασία της λέξεως. Αυτοί ήταν μεγάλοι ζωγράφοι: ο Τζιότο, ο Ρέμπραντ, ο Τισιάνο, ο Γκόγια. Δεν είναι παρά ένας κοινός σαλτιμπάγκος που κατάλαβε το πνεύμα των καιρών του και εξάντλησε όσο μπορούσε καλύτερα τη βλακεία, τη ματαιοδοξία, τη φιλοχρηματία των συγχρόνων του. Είναι πικρή η εξομολόγησή μου, πιο θλιβερή απ' όσο φαίνεται, αλλά έχει τη χάρη να είναι ειλικρινής. 
Π. Πικάσο
Η πρώτη επανάσταση ήταν των ρομαντικών, που τα έβαλαν με την αστική βιομηχανική ωφελιμιστική τάξη. Η δεύτερη ξεκίνησε από τους σοσιαλιστές, που κατήγγειλαν τη φρίκη των πολέμων και την κοινωνική αδικία. Η τρίτη επανάσταση, που ήδη ωριμάζει, θα είναι "ποιητική". Οι άνθρωποι θα καταλάβουν πόσο μάταιο είναι να έχουν αυτούς τους τρελούς ρυθμούς στη ζωή τους. Θα νιώσουν πόσο πεζή είναι η καθημερινότητά τους. Θα συνειδητοποιήσουν ότι ασχολούνται με τα πάντα, στριμώχνοντας τη λογοτεχνία σ' έναν "ελεύθερο χρόνο" που μειώνεται συνεχώς. Και θα εξαπολύσουν τότε τη μεγάλη αντεπίθεση για να ξανασυναντήσουν τους ποιητές. Οι νέοι έχουν ήδη αρχίσει: οι γιορτές τους, οι χοροί τους, οι έρωτές τους, ακόμη και η μαριχουάνα τους, εκφράζουν, έστω και μ' έναν αφελή τρόπο, την ανάγκη για ποίηση.
Ε. Μορέν
Η τηλεόραση δεν θέλει ειδικούς, αλλά διασκεδαστές. Δεν θέλει δύσπεπτες σκέψεις, αλλά εύπεπτες φράσεις. Δεν θέλει διαλογισμό, αλλά παρουσίαση. Δεν θέλει τον πανεπιστημιακό, αλλά τον ηθοποιό. Δεν θέλει τελικά το λόγο, αλλά την εντύπωση. Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι εκπομπές με σύγχρονες διανοητές ακόμη και στην κρατική τηλεόραση εξοστρακίστηκαν σε μεταμεσονύκτιες ώρες.
Σ. Παπαθανασόπουλος
Η τηλεόραση ως εμπορική επιχείρηση δεν έχει οργανωθεί για να φέρνει προγράμματα στους τηλεθεατές, αλλά τηλεθεατές στους διαφημιστές. Πωλούμεθα στους διαφημιστές με διάφορους τρόπους, καθώς το πραγματικό πρόγραμμα της τηλεόρασης είναι οι διαφημίσεις. 
Σ. Παπαθανασόπουλος
Αυτός ο καταιγισμός εικόνων, σφαγών, ληστειών, αίματος…Αυτό το αίσχος της ηλιθιότητας των σίριαλ…Αυτή η σχεδιασμένη προβολή διεφθαρμένων προτύπων.
- Τα παιδιά σας, βρε κάφροι, δεν τα σκέφτεστε;
Γ. Σκοούρτης
Η συνταγή "άρτον και θεάματα" είναι παλιά όσο και το κράτος. Και τα "λαϊκά" (τάχα) θεάματα τόσο πιο χρήσιμα όσο πιο καταπιεστικό είναι το κράτος και όσο λιγότερος ο "άρτος". Κανένα καθεστώς δεν παραμέλησε αυτό το αδιόρατο και καλόδεχτο "καταπραϋντικό". Κι αν καμιά φορά το "ξεχνούσε", του το θύμιζαν οι ίδιοι οι "ενδιαφερόμενοι". Όταν, λ.χ., ο πρώτος Ρωμαίος αυτοκράτορας, ο Αύγουστος, δυσφόρησε για την επιδρομή των θεατρίνων και των μίμων στη Ρώμη, ο διάσημος τότε ορχηστής Πυλάδης του τόνισε πόσο ωφέλιμο είναι για την εξουσία να αποκοιμίζεται ο λαός με θάματα…
Την πρακτική αυτή και την "πρακτική" συμβολή του Πυλάδη την ακολούδησαν και την ακολουθούν όλοι οι κατά καιρούς κρατούντες, Ο αποπροσανατολισμός του κοινού με τα θεάματα του γηπέδου ή της οθόνης είναι το "σκοπόσημο" τους. Το όποιο της "ψυχαγωγίας" παίρνει τη θέση της αγωγής των πολιτών, για να πάψουν να είναι καν πολίτες. Γιατί η ναρκωτική ψυχαγωγία αποτελεί την πιο άνετη (για όλους) γέφυρα προς τη δουλαγωγία…
Ποτέ όμως οι κρατούντες δεν το κατόρθωσαν αυτό με τόση "τελειότητα" όπως στην εποχή μας, όπου οι ( καθημερινές, πολύωρες, οικοδίαιτες) τηλεοπτικές "τσίχλες" των ματιών και των αυτιών αποχαυνώνουν τόσο τέλεια το κοινό. Και μάλιστα έτσι, ώστε να μην υποψιάζεται καν την αποχαύνωσή του, πράγμα που αποτελεί τον απαραίτητο όρο για τον ολοκληρωτικό εξανδραποδισμό του. 
Μ. Πλωρίτης
Βέβαια, υπάρχουν και εφημερίδες που δεν παραποιούν, δεν παραχαράζουν, δεν διαβουκολούν το κοινό και δεν διασύρουν τον τίτλο και το ρόλο τους. Αλλά και εδώ επαληθεύεται για μυριοστή φορά η διαπίστωση του Αριστοφάνη, που την έκανε οικονομικό νόμο ο Τόμας Γκρέσαμ: "Το κακό νόμισμα διώχνει το καλό" φυλλορροούν, καταπνίγονται, ερημώνονται από αναγνώστες και πεθαίνουν, αυτοκτονούν ή φυτοζωούν, που δεν είναι βέβαια η καλύτερη τύχη. 
Κι έτσι ο ζωτικός χώρος του Τύπου κατακυριεύεται στο μεγαλύτερο μέρος που από εκείνους που συνειδητοί δημοσιογράφοι ονομάζουν "έμπορους της ψευτιάς" και "μεταπράτες της απάτης". 
Μ. Πλωρίτης
Από την ώρα που ο Τύπος έγινε βιομηχανία, η χρηματοδότησή του και η επιδίωξη κέρδους πήρε μεγαλύτερη σημασία απ' την πληροφόρηση. Για να κινηθεί και να επιζήσει, χρειάζεται κεφάλαια, και εξαρτάται από το κεφάλαιο (διαφημίσεις φανερές ή αφανείς κ. λ. π)… Και η εξάρτηση αυτή γίνεται ακόμη βαρύτερη, επειδή κάθε εφημερίδα-βιομηχανία αντιμετωπίζει όχι μόνο τον ανταγωνισμό των υπόλοιπων βιομηχανιών-εφημερίδων, αλλά και τον ασύγκριτο, σκληρότερο ανταγωνισμό μιας άλλης, ασύγκριτα πιο πολυδύναμης και, μάλιστα, μονοπωλιακής βιομηχανίας: της Τηλεόρασης και του Ραδιοφώνου. 
Αποτέλεσμα: ο Τύπος ελέγχεται, όλο και περισσότερο, απ' το κεφάλαιο. 
Και αποτέλεσμα του αποτελέσματος: "Ενώ τα κεφάλαια μπορούν να διαλέγουν ιδέες, αντίθετα, μόνο μερικές ιδέες μπορούν να βρουν κεφάλαια". 
Στο Συνέδριο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων που έγινε το Μάη του 1975 στην Αθήνα, ο Πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής Χέλμουτ Κρας, κατήγγειλε απερίφραστα: "Σ, όλον τον κόσμο, το κεφάλαιο έχει εξαπολύσει επίθεση εναντίον της ελευθεροτυπίας. Μ' αυτό τον τρόπο διακυβερνάται όχι μόνο η τύχη των δημοσιογράφων, αλλά και η ίδια η λειτουργία της Δημοκρατίας. Όσο για τις χώρες που έχουν μόνο το όνομα της Δημοκρατίας, εκεί δεν υπάρχει καν πρόβλημα: ώστε καταντά απόλυτος ευφημισμός να μιλήσει κανένας για ελευθεροτυπία και ενημέρωση και άλλα περιττά παρόμοια…".
Μ. Πλωρίτης
Στα νεότερα χρόνια, στον ευρωπαϊκό κυρίως χώρο, η τροπή που πήρε ο πολιτισμός επέφερε τη ριζική αλλοτρίωση του ανθρώπου από το περιβάλλον του. Ποια είναι αυτή η τροπή; Ο άνθρωπος δεν εκμεταλλεύεται πια τη Φύση, για να εξασφαλίσει τα απαραίτητα "προς το ζην" αλλά την υπερεκμεταλλεύεται για το "ευ ζην". Τι είναι όμως αυτό το "ευ ζην"; Η παραγωγική κατανάλωση όλο και περισσότερων αγαθών. Αυτά τα αγαθά παράγονται όχι για να κρατηθεί ο άνθρωπος στη ζωή, αλλά για να εξυπηρετήσουν δευτερογενείς ανάγκες, που γεννιούνται από έναν τεχνητό πολιτισμό που έχασε πια τον προορισμό του. Έτσι μπήκε ο άνθρωπος σ' έναν φαύλο κύκλο, από όπου διέξοδος δεν φαίνεται να υπάρχει. Όταν η μια του νεοεμφανιζόμενη ανάγκη ικανοποιείται, αυτόματα γεννιέται άλλη κι άλλη, σαν τα κεφάλια της λερναίας ύδρας. 
Κ. Πλησής
Εσείς οι υπνωτισμένοι άνθρωποι των πολιτισμένων χωρών πρέπει να είστε πολύ άρρωστοι στο πνεύμα σας, για να αφήνετε να κάνουν αυτό που κάνουν στη μητέρα Φύση. Αν είστε λίγο ειλικρινείς με τον εαυτό σας και σηκώσετε το γεμάτο πιάτο σας, θα δείτε αίμα. Τέτοιος πολιτισμός να μας λείπει.
Λόγια αρχηγού φυλής Ινδιάνων του Αμαζονίου, στο συνέδριο του ΟΗΕ το 1995, στο Ρίο

Αντιμετωπίζουμε τη Φύση μόνο σαν "ακατέργαστο" χρήμα κι όχι σαν απαραβίαστη νομιμότητα και πηγή ομορφιάς. Δεν τη διαισθανόμαστε ούτε την αγαπάμε, όσο πρέπει. Κι από την κατάσταση αυτή, την απομάκρυνση δηλαδή του ανθρώπου από τη Φύση, απορρέουν πολλά ψυχικά προβλήματα, πολλές σωματικές ασθένειες, μεγάλο ποσοστό αποσταθεροποίησης του ψυχοβιολογικού του συστήματος. 
Σ. Καργάκος
Πριν λίγο καιρό δημοσιεύτηκε σε μια εφημερίδα το γράμμα μιας αναγνώστριας που διαμαρτυρόταν για τις επικρίσεις εναντίον των "σίριαλς" της μικρής οθόνης. Και εξηγούσε: "Οι μάζες, που σκοτώνονται για το μεροκάματο, θέλουν λίγη ώρ παραμύθι, ξεκούραση, Σταχτοπούτα". Δεν φανταζόταν, βέβαια, ούτε η ίδια πως αυτή η "εξήγηση" αποτελούσε την έμμεση, αλλά τελεσίδική καταδίκη του τρόπου ζωής που έχουμε διαμορφώσει, δηλαδή που μας έχουν διαμορφώσει. Το "μεροκάματο", όπως λέει, ο εξοντωτικός καθημερινός μόχθος, η ασάλευτη και άγονη έρημος της βιοπάλης, έχουν καταντήσει τη δουλειά και τη ζωή τόσο πνιγηρές, τόσο κουραστικές, τόσο άχαρες, ώστε οι άνθρωποι γυρεύουν παρηγοριά και "φυγή" στο ψέμα, στη μυθολογία μιας προκατασκευασμένης "πραγματικότητας", που δεν υπάρχει, δεν υπήρξε και δεν θα υπάρξει ποτέ. Η αθώα οργή της αναγνώστριας δίνει μιαν ακόμα τρανή απόδειξη της ολοκληρωτικής "αλλοτρίωσης" που παθαίνει ο σημερινός άνθρωπος από τις επαγγελματικές και βιοτικές συνθήκες, όπου υποβάλλεται, και απ' την "ψυχαγωγία" που του επιβάλλεται τόσο έντεχνα, ώστε να του γίνεται "ανάγκη". 
Και αυτή την "ανάγκη" επικαλούνται οι υπεύθυνοι, για να δικαιολογούν τις ατασθαλίες τους: "Τι να κάνουμε", λένε, "πρέπει να ανταποκριθούμε στις ανάγκες του μεγάλου κοινού". 
Κι αποσιωπούν τον καιρό τούτο: πως οι "ανάγκες" αυτές δεν είναι "έμφυτες" στο "μεγάλο" κοινό, αλλά κατασκευάζονται σκόπιμα απ' τους "ταγούς" του. Κατασκευάζονται με την Παιδεία (δηλαδή την έλλειψη της Παιδείας), με τη μηχανοποίηση της εργασίας, με την αποβιταμίνωση της ζωής, με την "απανθρωποίηση" του ανθρώπου, με τη μεταμόρφωση του σε "αντικείμενο ανάμεσα σε αντικείμενα", έτσι ώστε να δέχεται ό,τι του δίνουν και να παραδέχεται ό,τι του λένε.
Μ. Πλωρίτης.

 

34f. Λατινισμοί

Dubito ergo sum. (Αμφιβάλλω, άρα υπάρχω)
Natura non vincitur, nisi parendo. (Η Φύση δεν υποτάσσεται, παρά μόνον σ' όποιον την υπακούει).